 |
"Nở rộ" nhiều chiêu trò lừa đảo trực tuyến
Chia sẻ tại Hội thảo "Bảo vệ tài khoản ngân hàng trước nguy cơ lừa đảo trực tuyến gia tăng" ngày 19/9 do báo Tuổi trẻ phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, thời gian qua lừa đảo trực tuyến đã bùng phát mạnh, có tác động tiêu cực đến người tiêu dùng, doanh nghiệp bán hàng lẫn các tổ chức tài chính.
Tại Việt Nam các hình thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng gồm: đối tượng lừa đảo giả danh công an, Viện kiểm sát, tòa án gọi điện đe dọa khách hàng có liên quan đến vụ án, đường dây tội phạm. Chúng yêu cầu khách hàng chuyển tiền đến các tài khoản chỉ định để phục vụ điều tra.
Bên cạnh đó, hình thức lừa đảo chiếm đoạt quyền sử dụng số điện thoại diễn ra khá phổ biến thời gian qua. Kẻ gian mạo danh nhân viên nhà mạng đề nghị hỗ trợ chuyển sim 3G thành 4G miễn phí hoặc thông báo khóa sim vì chưa chuẩn hóa thuê bao.
Nạn nhân làm theo hướng dẫn và bị chiếm đoạt quyền sử dụng số điện thoại để nhận mã OTP kết hợp với thông tin định danh đã thu thập được của khách hàng để kích hoạt lại dịch vụ ngân hàng điện tử, có quyền truy cập thực hiện các giao dịch chiếm đoạt tiền của người dùng.
Một hình thức lừa đảo mới xảy ra gần đây là kẻ gian giả mạo công chức, viên chức, cơ quan nhà nước hướng dẫn người dân cài đặt các ứng dụng giả mạo (VssID, VNeID, eTax Mobile,…) để chiếm quyền điều khiển điện thoại, thu thập thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và lấy cắp tiền trong tài khoản ngân hàng của người dùng…
Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, nguyên nhân lừa đảo trực tuyến từ góc độ chủ tài khoản ngân hàng có thể chia làm hai loại.
Một là gian lận thanh toán do bị đánh cắp thông tin của chủ tài khoản. Tội phạm mạng lấy được thông tin đăng nhập của khách hàng hoặc đã lén lấy thông tin xác thực khách hàng và giành được quyền truy cập tài khoản. Khi đã truy cập được vào tài khoản khách hàng, kẻ lừa đảo có thể thiết lập và thực hiện thanh toán mà khách hàng không hề hay biết.
Hai là gian lận thanh toán được phép của chủ tài khoản. Tội phạm giăng bẫy, đưa ra các chiêu trò đánh vào yếu tố tâm lý khiến nạn nhân chủ động thực hiện giao dịch thanh toán.
Lừa đảo trực tuyến là vấn nạn toàn cầu, chứ không riêng khu vực hay quốc gia nào. Tội phạm mạng ngày càng tinh vi, chuyên nghiệp, thậm chí có cả những nhóm tội phạm thành lập công ty hoạt động theo mạng lưới đa quốc gia, nhằm mục đích lừa đảo xuyên biên giới. Điều này đặt ra các cơ quan chức năng cũng như các tổ chức tài chính phải vận dụng các công nghệ để chống lại các tội phạm lừa đảo.
Áp dụng “3 không” nhằm hạn chế tối đa lừa đảo trên không gian mạng
Để bảo vệ tài khoản của khách hàng, ở góc độ cơ quan quản lý Nhà nước đối với hoạt động ngân hàng, ông Lê Anh Dũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý. Cụ thể, cơ quan này sẽ sửa quyết định 630/QĐ-NHNN về kế hoạch áp dụng các giải pháp về an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng. Theo đó, tới đây sẽ quy định hạn mức giao dịch phải xác thực bằng sinh trắc học để xác định người mở tài khoản và người thực hiện giao dịch đó phải là một.
Ông Dũng nhấn mạnh, “Theo thống kê, 90% các khoản chuyển tiền liên ngân hàng là dưới 10 triệu, chỉ 10% là chuyển trên 10 triệu đồng. Do vậy, tới đây sẽ có quy định hạn mức buộc phải xác thực sinh trắc học (bằng vân tay, khuôn mặt) khi chuyển tiền liên ngân hàng, có thể là mức 10 triệu đồng. Qua đó, cũng sẽ vô hiệu hóa luôn nạn mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng đã tồn tại suốt thời gian qua”.
Tại hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm thực tế khi làm việc tại ngân hàng, ông Từ Tiến Phát - Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cho rằng, tội phạm trên không gian mạng tồn tại nhiều năm và liên tục biến hóa. Tần suất và quy mô liên tục tăng, thủ đoạn ngày càng phức tạp tinh vi hơn.
Vì vậy, nếu áp dụng "3 không", người dân sẽ hạn chế tối đa việc bị lừa đảo, mất tiền trên không gian mạng.
Thứ nhất, cứ gặp các đường link lạ gửi đến thì không click vào.
Thứ hai, không tải app (ứng dụng) nếu không có trên kho ứng dụng của Google Play hay App Store.
Thứ ba, những việc liên quan đến tư vấn tài chính qua điện thoại, mạng xã hội thì không nghe theo vì đa phần đều là lừa đảo.
Ngoài ra, tổng giám đốc ACB cũng đưa ra 2 khuyến nghị để phòng tránh lừa đảo như khách hàng nên đọc những thông báo, cảnh báo lừa đảo qua các kênh chính thống như báo chí hay ngân hàng. Và cần chậm lại vài giây đọc những thông tin được gửi về điện thoại, ví dụ như mã OTP để đọc kỹ nội dung.
