Ảnh minh họa. Ảnh: Mekong ASEAN

Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới phục hồi chậm, sản xuất, kinh doanh trong nước còn nhiều khó khăn, ngành công thương đã đạt nhiều kết quả tích cực, toàn diện, trong đó, Bộ Công Thương đã điểm lại 10 sự kiện nổi bật của ngành năm 2023 gồm:

1. Đề án tái cơ cấu ngành Công Thương được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đề án được phê duyệt ngày 28/2/2023, đặt mục tiêu tái cơ cấu ngành Công Thương nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh, tạo lập các động lực tăng trưởng mới. Phấn đấu đến năm 2030 Việt Nam là nước có công nghiệp hiện đại, thuộc nhóm quốc gia có năng lực cạnh tranh công nghiệp cao.

2. Bốn Quy hoạch ngành quốc gia quan trọng về lĩnh vực năng lượng và khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Chính phủ phê duyệt.

Bốn quy hoạch trên đã mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng và khai khoáng Việt Nam theo hướng hiện đại, bền vững, công bằng, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phù hợp xu thế phát triển của quốc tế.

3. Ra mắt Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, góp phần cơ bản hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đây là một dự án Luật quan trọng, góp phần bảo đảm tính ổn định, thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Ảnh: VGP

4. Tập trung tháo gỡ khó khăn, hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án năng lượng quan trọng.

Bộ Công Thương đã thúc đẩy đưa vào vận hành Kho cảng LNG 1 triệu tấn/năm tại Thị Vải, triển khai loạt dự án điện khí LNG; khánh thành Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và hoàn thành sửa chữa các tổ máy Nhiệt điện; triển khai các dự án đường dây 500 kV mạch 3. Đây là những dự án trọng điểm, cấp bách, có vai trò quan trọng đối với an ninh năng lượng quốc gia.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã tăng cường chỉ đạo, kiểm tra các nhà máy nhiệt điện than, nhanh chóng khắc phục sửa chữa các tổ máy bị sự cố ngắn hạn và dài hạn để vận hành phát điện ổn định.

5. Phát triển thị trường ngoài nước có nhiều bước tiến quan trọng, góp phần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, xuất siêu lập đỉnh mới năm thứ 8 liên tiếp.

Bộ Công Thương triển khai nhiều giải pháp phát triển thị trường ngoài nước, tháo gỡ khó khăn xuất nhập khẩu với các tỉnh giáp Trung Quốc.

Trong năm 2023, Bộ đã hoàn thành ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) sau hơn 7 năm đàm phán và thống nhất kết thúc đàm phán để hướng tới sớm ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện với UAE (SEPA). Các hiệp định này sẽ tạo cầu nối cho hàng Việt đến các thị trường Tây Á, Trung Đông và châu Phi.

Hệ thống Thương vụ phát huy hiệu quả vai trò “sứ giả kinh tế” trong hội nhập kinh tế quốc tế thông qua việc cập nhật, cung cấp kịp thời các thông tin về thị trường và các quy định, chính sách mới của các nước sở tại; cảnh báo sớm các “rào cản” mới của đối tác và các vụ kiện thương mại, giúp các cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp có phản ứng chính sách phù hợp, hiệu quả.

Các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại ở trong và ngoài nước, góp phần quảng bá phẩm, thương hiệu Việt, mở rộng thị trường xuất khẩu.

Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 8 liên tiếp với mức thặng dư năm 2023 ước đạt gần 30 tỷ USD, cao gấp gần 3 lần so với năm trước, góp phần nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô.

6. Thương mại trong nước tăng trưởng tích cực, trở thành điểm sáng của kinh tế vĩ mô và là trụ đỡ cho tăng trưởng kinh tế.

Tổng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2023 ước tăng 9,6% so với năm 2022, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra (mục tiêu tăng 8 - 9%), góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

7. Thương mại điện tử tiếp tục giữ vững vị trí top đầu thế giới về tốc độ tăng trưởng, tạo động lực phát triển kinh tế số và dẫn dắt chuyển đổi số.

Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều hoạt động về liên kết vùng, phát triển thương mại điện tử, doanh thu bán lẻ hàng hóa xuyên biên giới tăng cao. Năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam dự kiến đạt 20,5 tỷ USD, tăng khoảng 4 tỷ USD (tương đương 25%) so với năm 2022. Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới (tính đến tháng 12/2023 theo Statista).

8. Chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử tạo dấu ấn đột phá; Bộ Công Thương dẫn đầu các bộ, ngành về phục vụ người dân, doanh nghiệp trong cung cấp dịch vụ công.

Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số, đặc biệt trong thực hiện thủ tục hành chính, xây dựng dịch vụ công trực tuyến. Đến tháng 11/2023, Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đang cung cấp 236 dịch vụ công trực tuyến, với hơn 49.000 doanh nghiệp tham gia khai báo.

Tổng số hồ sơ nộp qua các dịch vụ công trực tuyến của Bộ là gần 1,7 triệu bộ hồ sơ, chiếm 99% tổng số hồ sơ được gửi đến. Bộ đã kết nối 16 nhóm dịch vụ công trực tuyến với Cơ chế một cửa quốc gia (VNSW), thực hiện 300.475 bộ hồ sơ trong năm 2023. Riêng đối với thủ tục Cấp giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D đã trao đổi 219.068 bộ hồ sơ với các nước trong khối ASEAN kể từ đầu năm thông qua Cơ chế một cửa ASEAN (ASW).

Với những kết quả đạt được, Bộ Công Thương xếp thứ nhất trong số các bộ, ngành theo xếp hạng của Bộ Chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công (theo công bố trên Cổng Dịch vụ công quốc gia tính đến thời điểm hiện tại).

Khai mạc Ngày mua sắm trực tuyến Online Friday 2023. Ảnh: Bộ Công Thương

9. Ứng phó hiệu quả trong phòng vệ thương mại, bảo vệ hàng hoá xuất khẩu từ sớm, từ xa.

Tính đến hết tháng 11/2023, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là đối tượng của 239 vụ việc điều tra. Các nước đã khởi kiện 12 vụ việc phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đã khởi xướng điều tra 27 vụ việc phòng vệ thương mại.

Bộ Công Thương thường xuyên theo dõi, đánh giá và cung cấp danh sách cảnh báo một số mặt hàng xuất khẩu có nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại. Công tác cảnh báo sớm cùng các hoạt động tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp đã đem lại những kết quả tích cực.

10. Chuyển biến về kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành gắn với đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong thực thi công vụ.

Năm 2023, để nâng cao hiệu quả hoạt động, Bộ Công Thương đã siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ đối với công chức, người lao động thông qua việc sửa đổi, bổ sung hầu hết các quy chế, quy định trong nội bộ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo chấn chỉnh, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, hiệu quả thi hành pháp luật và nâng cao trách nhiệm, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý điều hành tại Bộ Công Thương.