Trong báo cáo triển vọng thị trường tuần từ 16/10 đến 20/10, Chứng khoán BIDV (BSC) đã có phân tích về chỉ số DXY và tác động đến Việt Nam. Đây còn gọi là chỉ số USD Index (ký hiệu là DX, DXY, USDX) - một loại thước đo giá trị sức mạnh đồng USD so với 6 loại tiền tệ của những quốc gia đang là đối tác thương mại lớn của Mỹ, bao gồm: Euro (EUR), Yên Nhật (JPY), Bảng Anh (GBP), Dollar Canada (CAD), Kronor Thụy Điển (SEK), Franc Thụy Sĩ (CHF).
Trong giai đoạn 1980-1985: Chu kỳ đi lên của chỉ số DXY bắt đầu vào khoảng năm 1980, khi nền kinh tế thế giới thoát ra khỏi một trong những thập kỷ địa chính trị khắc nghiệt nhất của những năm 1970. Từ năm 1980 đến năm 1985, chỉ số USD đã tăng hơn 50% khi các nền kinh tế Mỹ Latinh bắt đầu vỡ nợ. Khi đồng tiền của các nền kinh tế Mỹ Latinh sụp đổ, đồng USD đã bắt đầu tăng giá.
Giai đoạn 1994-2000: Đợt phục hồi lớn thứ hai của chỉ số DXY bắt đầu vào khoảng năm 1994 khi Fed bắt đầu tăng lãi suất. Điều này cùng với sự phục hồi lớn của một số cổ phiếu công nghệ đã đưa đồng USD tăng giá suốt cho đến tận năm 2000. Tuy nhiên một lần nữa, đà tăng của đồng USD lại biến mất sau vụ phá sản công nghệ và vụ khủng bố 11/9 đã làm trầm trọng thêm sự sụt giảm của đồng USD. Cho đến cuộc khủng hoảng tài chính 2008, chỉ số USD Index đã thực sự chạm mức thấp nhất lịch sử, và suy thoái lúc đó thực sự lan rộng trên toàn thế giới.
 |
| Diễn biến DXY và tỷ giá USD/VND. |
Giai đoạn 2011-2016: Bắt đầu từ năm 2011, chỉ số DXY bắt đầu tăng trở lại. Sự tăng giá của USD nhờ vào 2 yếu tố chính. Một là năm 2011, hầu hết các nền kinh tế Nam Âu đều lâm vào tình trạng khó khăn do vay nợ quá mức. Mà tất cả các nền kinh tế này đều là một phần của đồng EUR nên họ phải được bảo lãnh, dẫn đến sự suy yếu của đồng EUR và USD mạnh lên.
Hai là Fed lần đầu tiên đề cập đến việc giảm bớt việc mua trái phiếu của họ vào năm 2013 và bắt đầu tăng lãi suất vào năm 2015. Năm 2016 đánh dấu đồng USD chạm mức cao nhất trong vòng 13 năm bên cạnh niềm tin Fed tiếp tục tăng lãi suất, cùng với việc ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ với lời hứa tăng chi tiêu cho cầu đường và công nghiệp cũng khiến các nhà đầu tư lạc quan về tốc độ tăng trưởng trong tương lai và đẩy đồng USD tăng cao.
Giai đoạn 2022-2023: Năm 2022 đánh dấu thời điểm chỉ số DXY tăng rất mạnh. Lý do chính của việc này là lạm phát của Hoa Kỳ tăng lên mức cao kỷ lục. Để kiềm chế lạm phát, Fed đã nâng lãi suất lên 11 lần kể từ tháng 10/2022 cho đến thời điểm hiện tại, khiến các nhà đầu tư bắt đầu theo đuổi các khoản đầu tư bằng đồng tiền này để thu lợi nhiều hơn, khiến nhu cầu USD tăng mạnh, đẩy giá trị của đồng USD lên cao.
Đà tăng của đồng USD càng có cơ sở để củng cố khi thị trường tin rằng Fed sẽ giữ chính sách tiền tệ ở trạng thái thắt chặt trong năm 2024. Động thái của Fed cùng với sự vững vàng của nền kinh tế Hoa Kỳ trong khi kinh tế châu Âu và Trung Quốc gây thất vọng sẽ là cơ sở để đồng USD có nhiều khả năng tiếp tục tăng giá trong ngắn hạn.
Về ảnh hưởng của diễn biến chỉ số DXY đến tỷ giá và chính sách tiền tệ của Việt Nam, theo BSC, khi lạm phát của Hoa Kỳ tăng cao, Fed sẽ tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát dẫn đến các nhà đầu tư bắt đầu theo đuổi các khoản đầu tư bằng USD để thu lợi nhiều hơn, khiến nhu cầu USD tăng mạnh, chỉ số DXY tăng khiến VND bị giảm giá trị so với USD dẫn đến áp lực về tỷ giá và Ngân hàng Nhà nước cần can thiệp chính sách tiền tệ để điều hành tỷ giá.
Với thị trường chứng khoán, BSC cho rằng việc tăng tỷ giá USD/VND sẽ tác động tích cực đến các nhóm thủy sản, hóa chất, dầu khí, phân bón, gạo, dệt may, săm lốp vì đây là các ngành có tỷ trọng xuất khẩu cao. Ngược lại sẽ tác động tiêu cực đến ngành công nghệ, cụ thể là FPT và CMG, khi đồng tiền tại các thị trường trọng yếu như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc đều mất giá.
