Ảnh minh họa.

Đây là phân tích của Chứng khoán Maybank (Maybank Investment Bank, MSVN) trong báo cáo cập nhật triển vọng ngành ngân hàng cập nhật ngày 24/4.

Theo MSVN, các ngân hàng Việt Nam đã tạo ra lợi nhuận tốt cho vị thế mua và nắm giữ trong 4 năm qua. Ngay cả khi tính đến diễn biến giá cổ phiếu kém trong năm 2022, hầu hết các ngân hàng niêm yết đã tạo ra lợi nhuận trung bình 19-50% mỗi năm cho nhà đầu tư nắm giữ trong giai đoạn 2019-2022.

Mức lợi nhuận vượt trội này được thúc đẩy bởi: ROE phục hồi mạnh mẽ kể từ năm 2017 sau quá trình thanh lọc và tái cơ cấu trong giai đoạn 2012-2016; định giá lại tích cực nhờ tình hình tài chính các ngân hàng được cải thiện cũng như thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam (đã tăng gấp 5 lần trong giai đoạn 2018-2021).

Vậy câu hỏi chính cho năm 2023 và 3 năm tới là liệu chu kỳ ROE của các ngân hàng Việt Nam có duy trì mạnh mẽ, không bị gián đoạn bởi những bất ổn trong lĩnh vực bất động sản hay không? Và liệu định giá (tức là P/B trung bình 1,3 lần cho năm 2022) có thể duy trì và thậm chí được đánh giá lại hay không?

Câu trả lời của MSVN là “có”. Nhóm phân tích cho rằng các ngân hàng chất lượng có thể duy trì ROE cao trung bình 18% trong 4 năm tới. Nền tảng vĩ mô vững chắc cộng với sự phát triển liên tục của thị trường chứng khoán (bao gồm cả khả năng nâng hạng) sẽ dẫn đến sự gia tăng đáng kể cho việc tái định giá.

MSVN kỳ vọng các ngân hàng Việt Nam có thể tạo ra lợi tức đầu tư ít nhất là 25%/năm, trung bình cho giai đoạn 2023-2026. Lợi nhuận vượt trội sẽ đến từ các ngân hàng chất lượng có khả năng đem lại ROE cao và đang giao dịch ở mức định giá thấp do nhận thức sai lầm của đại đa phần nhà đầu tư cá nhân.

P/B các ngân hàng niêm yết tại thời điểm 21/4.

Theo nhóm phân tích, yếu tố chính kéo định giá ngành ngân hàng Việt Nam đi xuống kể từ nửa cuối năm 2021 là lo ngại của đa số các nhà đầu tư cá nhân về rủi ro chất lượng tài sản do Covid-19, và hiện tại là do bất ổn trong lĩnh vực bất động sản.

“Về tác động của Covid-19, chúng tôi luôn duy trì quan điểm trái ngược với thị trường và hiệu quả thực tế của các ngân hàng trong nước trong giai đoạn 2021-2022 đã khẳng định quan điểm của chúng tôi. Các tác động của Covid-19 là vừa phải và hoàn toàn có thể kiểm soát được.

Với những lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn từ sự hỗn loạn của thị trường bất động sản, chúng tôi đồng ý với những lo ngại của thị trường. Các nút thắt về quy định và xu hướng trái phiếu doanh nghiệp đã đẩy lĩnh vực bất động sản trong nước vào tình thế căng thẳng, tạo áp lực đáng kể lên chất lượng tài sản của các ngân hàng. Tuy nhiên, với những thay đổi gần đây trong chính sách của Chính phủ, chúng tôi cho rằng lĩnh vực bất động sản có thể tránh được khủng hoảng”, MSVN đánh giá.

Ngoài ra, mô hình kiểm thử của MSVN chỉ ra rằng trong kịch bản xấu nhất (với khả năng 20% khoản vay cho các nhà phát triển và 10% dư nợ cho vay mua nhà chuyển thành nợ xấu), các ngân hàng Việt Nam cũng sẽ không rơi vào khủng hoảng như năm 2011-2012.

Nền tảng vĩ mô mạnh mẽ hơn, khung pháp lý và bộ đệm giảm rủi ro cho vay ngày nay cũng có thể giúp các ngân hàng tránh được cú sốc chi phí tín dụng. Nếu kịch bản xấu nhất xảy ra thì các ngân hàng sẽ cần ít hơn 1,5 năm để xử lý vấn đề thông qua trích lập dự phòng, chứ không phải 5-6 năm như trước đây.

Tăng trưởng lợi nhuận, ROE của các ngân hàng đầu ngành trung bình giai đoạn 2016-2022, năm 2022 và dự báo năm 2023 của MSVN.

Những "cơn gió ngược" đã phản ánh vào giá

Với năm 2023, MSVN dự báo tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng Việt Nam sẽ tạm thời chậm lại trong năm 2023 do một số cơn gió ngược, bao gồm tăng trưởng tín dụng chậm do cầu tín dụng yếu hơn, thu nhập từ phí chậm hơn do các cơ quan quản lý xem xét hoạt động kinh doanh trái phiếu và bancassurance, NIM giảm (khoảng 40 điểm cơ bản) do áp lực lên lợi suất cho vay và còn ít dư địa để giảm dự phòng…

Nhóm phân tích ước tính tổng lợi nhuận của 17 ngân hàng niêm yết có thể tăng khoảng 13%-15% trong năm nay, so với 32%-35% trong giai đoạn 2021-2022. Theo đó, ROE trung bình của các ngân hàng niêm yết có thể giảm xuống còn khoảng 18,7% trong năm 2023 (so với 20,2% trong năm 2022). Một số ngân hàng vẫn có thể duy trì ROE trên 20%, bao gồm: VCB, MBB, ACB, HDB, STB và VIB.

Tuy nhiên MSVN cho rằng, những cơn gió ngược đã phần lớn được phản ánh vào giá. “Chúng tôi tin rằng tiềm năng tăng giá là lớn hơn rủi ro giảm giá trong giai đoạn 4 năm. Do đó, đã đến lúc các nhà đầu tư dài hạn nên tích lũy cổ phiếu ngân hàng. Lựa chọn hàng đầu của chúng tôi vẫn là TCB, VCB và MBB, những ngân hàng mà chúng tôi tin rằng vẫn là những ngân hàng 'quán quân' của Việt Nam trong dài hạn”, MSVN khuyến nghị.

Theo phân tích, các ngân hàng trên đang được giao dịch ở mức giảm sâu (như TCB) hoặc định giá rất hợp lý (VCB và MBB), trong khi có khả năng tạo ra ROE trung bình trên 18% trong chu kỳ 4 năm tới. Đối với các nhà đầu tư trung hạn và các vị thế giao dịch linh hoạt hơn, một số ngân hàng có câu chuyện thú vị thu hút sự chú ý như STB, BID và HDB cũng là những cơ hội đầu tư nổi bật.