Chia sẻ tại tọa đàm Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp: "Nhìn lại và hướng tới" ngày 26/9, ông Nguyễn Xuân Nam, Phó Tổng giám đốc EVN đã có những chia sẻ về nguyên nhân mà tập đoàn này liên tục báo lỗ trong thời gần đây. Theo ông, EVN được giao nhiều nhiệm vụ, nhiều mục tiêu hơn là chỉ phục vụ mục đích kinh tế. Đó là mục tiêu an sinh xã hội, cung ứng đủ điện cho đời sống nhân dân và cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
"EVN cũng đang nỗ lực để cung cấp điện cho cả vùng sâu vùng xa, miền núi, hải đảo... Tuy nhiên, khi đầu tư để thực hiện hoạt động cung cấp điện cho vùng sâu, vùng xa, giá điện bán ra có thể lên đến 7.000 đồng/KWh. Mặc dù vậy, hiện nay EVN chỉ bán với mức giá từ 1.900 đồng/KWh", ông Nam chia sẻ.
Phó Tổng giám đốc EVN cũng cho biết thêm năm 2022 là một năm rất khó khăn đối tập đoàn do những sự bất ổn địa chính trị ở trên thế giới. Khi chiến tranh Nga - Ukraine xảy ra các mặt hàng đầu vào phục vụ cho sản xuất điện như than, khí, dầu... tăng cao.
Ông dẫn chứng có lúc giá than đã tăng gấp 5 lần, lên đến 400 USD/tấn. Ngoài ra, giá dầu cũng tăng gấp đôi. Điều này khiến giá vốn sản xuất điện tăng lên, đẩy giá điện mua vào cũng tăng theo, gây ra những khó khăn tài chính cho EVN. Sang đến năm 2023 giá các mặt hàng cũng đã hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao.
EVN vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn. Mặc dù giá điện cũng đã được tăng 3% sau 4 năm nhưng cũng chỉ giải quyết được một phần nào thôi.
Chọn DNNN quy mô lớn trong 4 lĩnh vực làm động lực dẫn dắt
Để tháo gỡ khó khăn, khắc phục hạn chế cho DNNN như EVN nói trên, tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị xây dựng Đề án DNNN quy mô lớn - lấy các doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo để thực hiện vai trò mở đường, dẫn dắt trong việc đầu tư phát triển trong một số ngành, lĩnh vực mới, có tính chất quan trọng của nền kinh tế.
Đồng thời, tăng cường cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho một số tập đoàn quy mô lớn, có đủ năng lực thực hiện một số nhiệm vụ có tính chiến lược, dẫn dắt phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.
Nói rõ hơn, ông Nguyễn Đức Trung cho hay, Đề án sẽ lựa chọn một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty để thực hiện vai trò mở đường, dẫn dắt trong 4 lĩnh vực: công nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, tài chính ngân hàng và kết cấu hạ tầng.
Trong đó, các tiêu chí lựa chọn một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty để đưa ra các giải pháp nhằm phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt, bao gồm: Có tiềm lực về tài chính, đạt yêu cầu về quy mô xét trên tiêu chí tổng tài sản (dự kiến trên 20.000 tỷ đồng), có kết quả tài chính ổn định (ROE cao hơn mức 6%);
Có thương hiệu tại thị trường trong nước, đảm bảo các quy định pháp luật về cạnh tranh; có định hướng mở rộng sang thị trường nước ngoài;
Có hệ thống quản trị tốt trên cơ sở áp dụng các Nguyên tắc quản trị của OECD; đạt chuẩn Basel II trở lên đối với lĩnh vực ngân hàng, có năng lực hấp thụ và làm chủ khoa học công nghệ, hình thành năng lực sản xuất mới có tính tự chủ và tăng khả năng thích ứng, chống chịu của nền kinh tế;
Nhà nước nắm giữ 100% vốn hoặc đã cổ phần hóa/có định hướng đa dạng hóa sở hữu tại Công ty mẹ, Nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở lên.
"Các DNNN cần phải hiện diện với một năng lực mới, diện mạo mới, thay vì chỉ đơn thuần trở thành một công cụ để điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Để làm được điều đó, cần đưa ra những giải pháp có tính đột phá để cởi trói cho DNNN, để DNNN được tự chủ, sáng tạo, phát triển trong một môi trường kiến tạo", ông Trung nhấn mạnh.
