Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, chiều 20/11, Quốc hội thảo luận về việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT). Đa số đại biểu tán thành với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế VAT để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau thống nhất với đề xuất của Chính phủ, bởi dự báo thương mại toàn cầu tiếp tục khó khăn do biến động địa chính trị và nguy cơ chi phối kinh tế. Từ đó, tăng trưởng kinh tế năm 2024 phụ thuộc nhiều vào tiêu dùng trong nước, trong khi đó thuế giá trị gia tăng tác động trực tiếp đến giảm giá bán sản phẩm hàng hóa dịch vụ và tăng nhu cầu tiêu dùng.
Tổng cầu tiêu dùng trong nước vẫn duy trì mức tăng trên dưới 10% năm 2023 bất chấp tác động tiêu cực từ thu nhập việc làm và niềm tin tiêu dùng chứng tỏ giảm thuế giá trị gia tăng đã phát huy giá trị cần thiết được tiếp nối trong năm 2024.
Theo đại biểu Thanh, đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với các nhóm hàng hóa dịch vụ đang áp dụng thuế suất 10% còn 8% là phù hợp với thực tiễn áp dụng năm 2022 và 2023.
Tuy nhiên, đại biểu tỉnh Cà Mau đề nghị cần cân nhắc áp dụng chung một mức thuế giảm giá trị gia tăng cho tất cả các hàng hóa dịch vụ có mối quan hệ khăng khít với nhau. Việc phân biệt đối tượng giảm giá trị gia tăng làm ảnh hưởng các quan hệ kinh tế, tạo ra sự bất bình đẳng trong thị trường.
Ngoài ra, ông đề nghị Quốc hội xem xét cho tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng cho cả năm 2024 - đây là giải pháp khả thi và hiệu quả trong chính sách hỗ trợ áp dụng trong vài năm gần đây.
Cũng phát biểu tại hội trường, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông tán thành với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế giá trị gia tăng để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.
Theo ông Mai, bối cảnh ban hành Nghị quyết số 43 là thời điểm của dịch bệnh Covid-19, đã tác động nặng nề đến phát triển kinh tế - xã hội, nhiều ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng với mức độ khác nhau. Vì vậy, Nghị quyết số 43 chỉ giảm thuế giá trị gia tăng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế suất 10%.
Hiện nay, tình hình kinh tế - xã hội đã thay đổi, nhiều ngành, lĩnh vực không được giảm thuế theo Nghị quyết số 43 cũng đang rất khó khăn, như kinh doanh bất động sản, ngân hàng, chứng khoán…. Đề nghị cần có đánh giá lại tình hình thực tế hiện nay để có quy định về phạm vi áp dụng của dự thảo Nghị quyết cho phù hợp.
Cần xem xét kỹ hơn để đánh giá việc giảm thuế
Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH Hải Dương đề nghị cần xem xét kỹ hơn để đánh giá việc giảm thuế có tác động như thế nào với ngân sách các địa phương và đây có phải nguyên nhân khiến một số chỉ tiêu về kinh tế của năm 2023 không hoàn thành hay không, nhất là chỉ tiêu về GDP.
Nữ đại biểu cũng đề nghị việc tiếp tục áp dụng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng cần rà soát kỹ các nhóm hàng hóa, dịch vụ được áp dụng, không nhất thiết phải áp dụng giống danh mục hàng hóa, dịch vụ như áp dụng trong năm 2022 và 6 tháng cuối năm nay.
Phải đánh giá hiệu quả thực chất của chính sách đối với từng loại hình hàng hóa, dịch vụ để đảm bảo chính sách được ban hành, vừa có tác dụng tốt nhất trong mục tiêu xây dựng nghị quyết, lại vừa không ảnh hưởng nhiều đến giảm thu ngân sách nói chung và đến thu ngân sách của các địa phương nói riêng.
Giải trình ý kiến đại biểu về đề xuất tại sao giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số đối tượng, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, đề xuất này nhằm giảm áp lực ngân sách Nhà nước.
Việc giảm thuế VAT chỉ là một trong nhiều biện pháp và chỉ có tác dụng trong ngắn hạn, không có tác dụng trong dài hạn. Để tăng trưởng GDP vẫn cần triển khai các giải pháp lâu dài khác.
Phân tích rõ hơn về lập luận này, theo Bộ trưởng, việc đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng chỉ áp dụng trong ngắn hạn, bởi thuế tác động đến việc nâng cao năng lực tài chính công. Trong ngắn hạn giảm thuế để tạo điều kiện doanh nghiệp vượt qua khó khăn, sau đó sẽ tăng thuế suất - đây là xu thế tất yếu. Do đó, song song với giải pháp giảm VAT, cần áp dụng các biện pháp kích cầu khác để thúc đẩy tăng trưởng GDP.
Về ý kiến của một số đại biểu đề xuất kéo dài giảm thuế đến hết năm 2024, theo Bộ trưởng, ngoài chính sách giảm thuế VAT còn có các chính sách hỗ trợ dài hạn như về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,...
Vì vậy, trước mắt trình giảm thuế VAT 2% trong ngắn hạn 6 tháng, vừa giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn vừa không tạo gánh nặng lên ngân sách. Bộ sẽ căn cứ tình hình thực hiện trong thực tế và tiếp tục có báo cáo xin ý kiến Quốc hội.
