Hoạt động phát hành vắng bóng bất động sản và tổ chức tín dụng

Trong báo cáo Thị trường trái phiếu doanh nghiệp mới phát hành, FiinRatings nhận định, hoạt động phát hành trong tháng 10/2022 vắng bóng 2 nhóm đơn vị phát hành chủ lực là ngành bất động sản và tổ chức tín dụng.

"Cả hai ngành này đang gặp những yếu tố không chỉ bất lợi bao gồm môi trường lãi suất tăng cao, những yêu cầu mới của Nghị định 65 làm cho cầu về trái phiếu suy giảm và sự "quay đầu" của nhà đầu tư đối với trái phiếu sau những sự kiện vi phạm trên thị trường trái phiếu gần đây", báo cáo FiinRatings nhận định.

Theo đó, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tháng 10/2022 chỉ ghi nhận 1 đợt phát hành riêng lẻ nội địa bởi Công ty TNHH Khai Thác Chế Biến Khoáng Sản Núi Pháo với giá trị phát hành đạt 210 tỷ VNĐ trong kỳ hạn 5 năm. Mục đích của đợt phát hành này nhằm thanh toán toàn bộ gốc của 2 lô các trái phiếu trước đó có kỳ đáo hạn vào 25/9/2022 và lô trái phiếu này được bảo lãnh bởi Tập đoàn Masan.

Hoạt động mua lại trái phiếu tiếp tục gia tăng

Trong bối cảnh phát hành mới gần như đóng băng, thị trường tiếp tục chứng kiến hoạt động mua lại gia tăng trong tháng 10 vừa qua. Theo FiinRatings, điều này làm cho dư nợ trái phiếu nội địa giảm hơn 15,8 nghìn tỷ VNĐ trong tháng 10, với giá trị mua lại và đáo hạn lần lượt là 5,81 và 10,23 nghìn tỷ VNĐ.

Phần lớn khối lượng trái phiếu mua lại thuộc về các tổ chức tín dụng với tổng giá trị đạt 3,09 nghìn tỷ VNĐ, chiếm 53,27% tổng giá trị mua lại của tháng 10. 21,77% giá trị trái phiếu đáo hạn thuộc về các doanh nghiệp bất động sản với giá trị đạt 2,23 nghìn tỷ VNĐ. Ngoài ra, một phần giá trị trái phiếu thâm hụt còn đến từ các phương án "hàng đổi hàng" và chuyển đổi trái phiếu thành khoản vay như một biện pháp tái cấu trúc nợ được thực hiện trong thời gian qua, báo cáo nêu.

Áp lực đáo hạn trái phiếu bất động sản cuối năm 2022 giảm đáng kể

Đáng chú ý, theo các chuyên FiinRatings, trái phiếu bất động sản hiện là tâm điểm của thị trường hiện nay. Tính đến hết tháng 10, giá trị trái phiếu bất động sản đang lưu hành có quy mô 445.000 tỷ VNĐ, tức chiếm gần 34% trong tổng trong tổng giá trị trái phiếu riêng lẻ đang lưu hành và chiếm gần 50% tổng giá trị trái phiếu của các tổ chức doanh nghiệp phi tài chính (đạt hơn 896.000 tỷ VNĐ).

Mặc dù hoạt động rút trước hạn của nhà đầu tư và mua lại TPDN đã phát hành gây không ít khó khăn về dòng tiền cho doanh nghiệp, điều này cũng đã góp phần giảm đáng kể áp lực từ số dư trái phiếu sẽ đáo hạn còn lại tại thời điểm hiện nay.

Số liệu cập nhật của FiinRatings cho thấy, tổng giá trị trái phiếu bất động sản sẽ đáo hạn sau ngày 15/11/2022 đến ngày 31/12/2022 chỉ còn ở mức 21.850 tỷ VNĐ.

Tuy số dư này không lớn nhưng đến phần nhiều phát hành bởi các doanh nghiệp chưa niêm yết và hầu như không có thông tin tài chính về tổ chức phát hành, FiinRatings nhìn nhận.

Mặt khác, áp lực đáo hạn trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản vẫn duy trì ở mức đáng kể từ năm 2023 với hơn 119.000 tỷ đồng và năm 2024 gần 112.000 tỷ đồng, báo cáo nêu.

Các phương án tái cấu trúc nợ được triển khai khá tích cực

Ở một diễn biến khác, các chuyên gia FiinRatings cũng chỉ ra rằng, thị trường chứng kiến nhiều hình thức tái cấu trúc nợ khác nhau và được áp dụng ngày càng nhiều bởi các tổ chức phát hành. Một số phương án phổ biến bao gồm một hoặc kết hợp một số các hình thức gia hạn kỳ hạn thanh toán nợ gốc với lãi suất mới, chuyển đổi thành hợp đồng cho vay dài hạn với lãi suất mới và chuyển đổi sang sản phẩm bất động sản.

" Đây là một dấu hiệu khá tích cực cho vấn đề thanh khoản hiện nay của thị trường bởi biện pháp này giúp giải quyết vấn đề áp lực dòng tiền trả nợ trong ngắn hạn trước làn sóng yêu cầu tất toán trước hạn của trái chủ", FiinRatings nhận định.

Huy động vốn vay quốc tế diễn ra sôi động

Báo cáo của FiinRatings cũng cho thấy, kênh huy động vốn qua trái phiếu trong nước ảm đạm nhưng vẫn có nhiều doanh nghiệp thành công trong việc thực hiện huy động vốn vay quốc tế.

Riêng với 10 giao dịch được công bố gần đây có tổng giá trị 1.915 tỷ USD bao gồm Tập đoàn Masan (600 triệu USD), VPBank (500 triệu USD), SeABank (200 triệu USD), Chứng khoán Bản Việt (105 triệu USD), Chứng khoán VNDirect (75 triệu USD), F88 (60 triệu USD), Vinfast (135 triệu USD), Tập đoàn Novaland (40 triệu USD), Tập đoàn Lộc Trời (100 triệu USD) và Be Group (100 triệu USD).

FiinRatings cho rằng, đây vẫn là một diễn biến khá tích cực trong bối cảnh các kênh huy động vốn trong nước bị thắt chặt.

Điều này cũng cho thấy niềm tin của các tổ chức tài chính nước ngoài vào sự tăng trưởng dài hạn của các doanh nghiệp lớn ở Việt Nam nếu như thông tin và hồ sơ tín dụng rõ ràng. Các khoản vay ngoại tệ cũng đã góp phần giải quyết vấn đề áp lực đáo hạn nợ và nhu cầu tái cơ cấu nợ của một số doanh nghiệp.