![]() |
Máy bán hàng tự động bán nước dừa tại Singapore. Ảnh: Insider |
Tại Thái Lan, máy bán hàng tự động Tao Bin của công ty sản xuất thiết bị điện tử Forth Corp đang ngày càng lan rộng. Tính tới cuối tháng 5 vừa qua, Nikkei Asia cho biết có khoảng 6.000 chiếc máy này được lắp đặt tại các nhà ga và tòa nhà chung cư trên cả nước, bán được khoảng 200.000 mặt hàng đồ uống mỗi ngày.
Sự nổi tiếng của chiếc máy này bắt nguồn từ sự đa dạng trong các mặt hàng mà nó cung cấp cũng như giá cả hợp lý của chúng. Trên thực tế, một chiếc máy này có thể cung cấp tới 170 loại đồ uống khác nhau với mức giá dao động từ 40 cents cho tới 1,9 USD – chưa bằng một nửa so với chi phí đồ uống tại một quán cà phê thông thường. Ngoài ra, quy trình đặt hàng và thanh toán cũng rất tiện lợi khi nó nhận đơn đặt hàng qua bảng điều khiển cảm ứng và chấp nhận thanh toán qua di động.
Với sự thành công này, nhà sản xuất đứng sau Tao Bin là công ty điện tử Thái Lan Forth Corp đang có kế hoạch tách riêng mảng kinh doanh máy bán hàng tự động và thực hiện IPO hồi đầu năm nay. Trước mắt, Forth đặt mục tiêu mở rộng kinh doanh ra nước ngoài, bao gồm Australia và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia và Malaysia.
CP All, chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Thái Lan, cũng đang giới thiệu các máy bán hàng tự động bán đồ ăn nhẹ và cơm hộp tại hơn 10.000 cửa hàng tiện lợi 7-Eleven của mình.
Trong khi đó tại Trung Quốc, số lượng các máy bán hàng tự động thông minh chấp nhận thanh toán di động thông qua các ứng dụng như Alipay và WeChat Pay hay thậm chí cả thanh toán qua nhận dạng khuôn mặt, đang ngày càng gia tăng. Shanghai Hi-Dolphin Robot Technology là một công ty cung cấp máy bán hàng tự động, trong đó người máy sẽ chuẩn bị đồ uống phía sau cửa sổ.
Máy bán hàng này hiện đã xuất hiện ở 30 thành phố nội địa trong khi nhà sản xuất này cũng xuất khẩu sản phẩm sang 12 quốc gia, bao gồm Mỹ, Vương quốc Anh, Đức và Malaysia.
![]() |
Máy bán hàng tự động Tao Bin của Thái Lan cung cấp đa dạng các mặt hàng đồ uống với mức giá hợp lý. Ảnh: Nikkei Asia |
Theo dữ liệu cung cấp bởi công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor International có trụ sở tại London, máy bán hàng tự động thông minh đã thúc đẩy tổng doanh số máy bán hàng tự động tăng 70% ở Malaysia, 40% ở Trung Quốc và khoảng 10% ở Singapore và Thái Lan trong khoảng thời gian 5 năm từ 2017 tới 2022.
Thậm chí, các sản phẩm được bán ở máy bán hàng tự động còn mở rộng ra bên ngoài các mặt hàng đồ uống. Tại Singapore, công ty SmartRx đã cho ra mắt máy bán thuốc theo toa hồi tháng 3, nơi bệnh nhân có thể nói chuyện với bác sĩ từ xa và nhận đơn thuốc ngay tại chỗ.
Thêm vào đó tại Malaysia, công ty YesHealth cũng đã tiến hành lắp đặt hơn 30 chiếc máy bán hàng tự động bán các sản phẩm thực phẩm chức năng như vitamin kể từ tháng 3/2022. Trong tương lai, công ty lên kế hoạch gia tăng con số này lên hơn 100 địa điểm trên toàn quốc.
Theo Nikkei Asia, một yếu tố thúc đẩy sự phổ biến của máy bán hàng tự động thông minh ở châu Á chính là tỷ lệ thanh toán di động cao trong dân số. Dữ liệu từ Dịch vụ Thông tin Quốc gia Fidelity có trụ sở tại Mỹ cho thấy có tới 44% thanh toán tại cửa hàng ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là thanh toán di động, vượt qua Bắc Mỹ và Châu Âu.
Một yếu tố khác là mức độ an toàn tương đối cao ở châu Á, dẫn đến ít lo ngại về việc máy bán hàng tự động bị hư hỏng hoặc trộm cắp. Chỉ số Luật pháp và Trật tự của Gallup - chỉ số cho biết cách mọi người cảm nhận về an toàn công cộng – đạt 94 điểm ở Đông Á và 86 điểm ở Đông Nam Á, cao hơn so với Châu Âu và Mỹ.
Đặc biệt, tình trạng thiếu lao động và chi phí lao động cao cũng giúp máy bán hàng tự động trở nên phổ biến hơn. Nguyên nhân là do nó không phát sinh chi phí lao động, cần ít không gian giúp giữ giá thuê thấp và dễ vận hành 24 giờ một ngày. Ở các quốc gia như Trung Quốc và Thái Lan, với tỷ lệ sinh giảm và dân số già, nhu cầu tự động hóa rất cao.
![]() |
Máy bán cà phê tự động tại Trung Quốc. Ảnh: Nikkei Asia |