Trong báo cáo chiến lược đầu tư mới đây, Chứng khoán Maybank đưa ra nhận định về vĩ mô rằng, tăng trưởng GDP ấn tượng trong quý 2/2022, đạt 7,72% là một trong những thành công ban đầu của quá trình mở cửa kinh tế của đất nước. Nhưng tăng trưởng kinh tế đi kèm với lạm phát gia tăng, dẫn tới lo ngại về khả năng tăng lãi suất của chính sách.

Tăng lãi suất sẽ không cản trở sự phục hồi của nền kinh tế

Từ góc độ thị trường tín dụng, Maybank cho rằng cả lãi suất huy động và lãi suất cho vay đều tăng 40 điểm cơ bản vì 2 lý do chính. Một là người gửi tiền yêu cầu tỷ lệ tiết kiệm cao hơn để bù đắp lạm phát gia tăng. Lạm phát đã tăng lên 3,37% trong tháng 6 (từ 2,86% trong tháng 5 và 2,64% trong tháng 4). Các mặt hàng phi giao thông đóng góp 1,30% vào lạm phát chung (so với 1,08% trong tháng 5 và 1,04% trong tháng 4). Đặc biệt, một số mặt hàng dịch vụ như ăn uống (+4,48%), văn hóa, giải trí và du lịch (+ 3,4%) tăng nhanh nhờ nhu cầu nội địa dồn nén.

Khi lạm phát tăng lên, người gửi tiền yêu cầu lãi suất huy động cao hơn để duy trì sức mua của họ. Do đó, các ngân hàng thương mại phải tăng lãi suất để giữ chân khách hàng hiện hữu cũng như thu hút khách hàng gửi tiền mới nhằm tạo nguồn vốn cho tăng trưởng cho vay.

Hai là nhu cầu tín dụng mạnh. Tính đến ngày 20/06/2022, tín dụng của hệ thống ngân hàng đã tăng 8,51% so với đầu năm, chỉ thấp hơn 6 tháng đầu năm 2017 là 9,1% trong 10 năm qua. Nhu cầu tăng mạnh do mở cửa trở lại đã giúp một số ngân hàng gần như đạt hạn mức tín dụng cả năm chỉ sau 6 tháng, do đó có thể lựa chọn những khách hàng vay có xếp hạng tín nhiệm cao và sẵn sàng trả lãi suất cao hơn.

Nhu cầu tín dụng mạnh (6 tháng 2022 chỉ đứng sau 6 tháng 2017) giúp người cho vay có thể yêu cầu lãi suất cao hơn. Nguồn: Maybank IBG Research

Khi kỳ nghỉ hè đang đến gần, chắc chắn rằng giá dịch vụ sẽ tăng hơn nữa, đẩy lạm phát mạnh vượt ngưỡng 4% trong vài tháng tới. Mặc dù lạm phát trung bình sẽ được duy trì trong mức mục tiêu 4% của NHNN (3,7% vào năm 2022 và 4,0% vào năm 2023) nhưng sự tăng vọt này sẽ làm tăng áp lực lên lãi suất huy động trong những quý tới.

Đối với lãi suất cho vay, mức tăng lãi suất có thể là cộng thêm một số điểm cơ bản cao hơn so với lãi suất huy động tùy thuộc vào dư địa tín dụng của từng ngân hàng. Theo quan điểm của NHNN, hệ thống hạn ngạch tín dụng vẫn là một công cụ điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả hơn lãi suất (tăng lãi suất tái cấp vốn chỉ là một động thái mang tính biểu tượng hơn là lập trường thắt chặt thực tế).

Với mức tăng trưởng tín dụng 8,51% trong nửa đầu năm và 5,49% trong 2 quý cuối năm (mức tăng trưởng thấp nhất trong nhiều năm), áp lực tăng sẽ đè lên người vay nếu NHNN không điều chỉnh tăng mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm lên hơn mức 14%.

Tuy nhiên, do tốc độ tăng trưởng GDP có khả năng vượt mục tiêu 6,0-6,5% của NHNN (tăng trưởng 6 tháng cuối năm 2022 có khả năng cao hơn mức 6,42% của 6 tháng đầu năm 2022 do mức so sánh thấp của 6 tháng cuối năm 2021) trong khi lạm phát đang gia tăng, NHNN sẽ tiếp cận phương pháp chờ xem trong quý 3, trước khi thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào trong quý 4.

Nhìn chung, Maybank cho rằng lãi suất (tiền gửi và cho vay) sẽ tăng thêm 30 điểm cơ bản nữa trong 2 quý cuối năm hoặc 70 điểm cơ bản trong cả năm 2022. Mặc dù vậy, ngay cả khi lãi suất tăng 70 điểm cơ bản trong năm nay, thì lãi suất sẽ không quay trở lại mức trước đại dịch. Ngoài ra, các công ty bị ảnh hưởng bởi Covid vẫn sẽ được hỗ trợ lãi suất 2% (đối với các khoản thanh toán lãi đến hạn từ ngày 20/05/2022 đến ngày 31/12/2023 cho tổng khoản vay lên đến 2 triệu tỷ đồng ~ 18% tổng dư nợ) và các công ty này sẽ có đủ thời gian để phục hồi. Do đó, việc tăng lãi suất sẽ không cản trở sự phục hồi của nền kinh tế.

Về mặt hoạch định chính sách, lập trường của NHNN có thể sẽ thận trọng hơn trong 2 quý cuối năm do lạm phát gia tăng nhưng chưa phải là “diều hâu” (thắt chặt) vì mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm được đưa ra vào đầu năm nay không đổi ở mức 14% (trừ khi NHNN hạ thấp mục tiêu này).

Mặc dù chỉ còn 5,5% dư địa tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm khi nền kinh tế có khả năng hấp thụ nhiều nguồn vốn hơn nữa để phục hồi nhanh hơn sau đại dịch, nhưng mục tiêu tăng trưởng 14% cả năm vẫn bằng mức của năm 2018 và 2019, khi tăng trưởng kinh tế đạt 7%, tốc độ nhanh nhất trong 10 năm. Tăng trưởng GDP cao hơn cho mỗi 1% tăng trưởng tín dụng phải là điều mà Chính phủ đang hướng tới. Do đó, tăng trưởng tín dụng 14% là mức tốt cho sự phát triển bền vững của Việt Nam trong trung hạn.

Tăng trưởng tín dụng cả năm 14% là mức bền vững cho nền kinh tế Việt Nam. Nguồn: Maybank IBG Research

Doanh nghiệp hưởng lợi từ động lực mở cửa trở lại sẽ là tâm điểm

Về triển vọng đầu tư chứng khoán trong ngắn hạn, Maybank nhận định, với mức tăng trưởng lợi nhuận 34% của các doanh nghiệp niêm yết trong quý 1/2022 và dự báo cả năm là +25%, kết quả quý 2 sẽ không nhiều bất ngờ. Tuy nhiên, với nhu cầu bị dồn nén và tiêu dùng thúc đẩy tăng trưởng GDP trong quý 2, các công ty hưởng lợi từ động lực mở cửa trở lại có thể trở thành tâm điểm của thị trường.

Đối với ngành ngân hàng, Maybank cho rằng mức tăng trưởng lợi nhuận 30% trong quý 1 được duy trì trong quý 2. Còn ngành bán lẻ có thể mang lại mức tăng trưởng lợi nhuận khoảng 20%, trong đó PNJ có thể là ngôi sao với mức tăng trưởng ước tính là 83%.

Trong khi dịch vụ hậu cần hàng hải trong quý 2 sẽ vượt mức tăng trưởng 57% của quý 1 thì ngành hậu cần hàng không lần đầu tiên có lãi trong quý 2 kể từ năm 2019. Ngoài ra, giá cả hàng hóa tăng sẽ giúp năng lượng và thủy sản có thêm một quý kinh doanh hiệu quả.

Do đó, Maybank khuyến nghị VJC (logistics hàng không), PNJ (bán lẻ) và MBB, VPB (ngân hàng) cho các ý tưởng giao dịch trong tháng 7.

Cụ thể, ngành bán lẻ với câu chuyện tái mở cửa, thu nhập của PNJ (Vàng bạc đá quý Phú Nhuận) có tiềm lực tăng trưởng nhiều nhất trong số các nhà bán lẻ niêm yết của Việt Nam trong năm 2022, ở mức 91,5% so với 30-40% của các công ty khác.

Thực tế, đà tăng trưởng doanh thu của PNJ được kéo dài trong tháng 5/2022 (+68% so với cùng kỳ), trái ngược với lo ngại của thị trường về tác động của lạm phát. Doanh số bán hàng vẫn ổn định trên tất cả các phân khúc, đặc biệt là phân khúc bán lẻ, tăng gần 89% so với cùng kỳ. Lũy kế 5 tháng đầu năm, cả doanh thu và lợi nhuận của PNJ tăng trưởng ấn tượng 47% so với cùng kỳ năm ngoái.

Câu chuyện phục hồi lợi nhuận sẽ được phản ánh nhiều hơn trong quý 2 (+ 83% so với cùng kỳ) và đặc biệt là quý 3 sẽ có tăng trưởng mạnh do quý 3/2021 chịu ảnh hưởng giãn cách đã khiến PNJ lỗ 160 tỷ đồng.

PNJ đang giao dịch ở mức P/E năm 2022 lần là 16 lần, thấp hơn một chút so với mức 17 lần – bình quân của 1 năm. Maybank cho rằng lợi nhuận phục hồi mạnh mẽ trong quý 2 và quý 3 cũng như đợt chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 3: 1 sẽ giúp cổ phiếu tăng giá trở lại.

Còn ngành hậu cần hàng không thuận lợi nhờ việc mở lại bầu trời, lượng hành khách hàng không nội địa của Việt Nam đã đạt mức trước Covid. VJC (Vietjet) với vị thế là hãng hàng không giá rẻ (LCC), sẽ là lựa chọn phù hợp nhất trong câu chuyện trở lại hậu Covid. Do đó, Maybank kỳ vọng lợi nhuận cốt lõi của công ty có thể nhanh chóng tăng vọt lên 1.250 tỷ đồng so với mức lỗ 3.500 tỷ đồng (lợi nhuận sau thuế năm ngoái không bao gồm lãi một lần do thoái vốn).

Trong quý 1/2022, VJC đạt 3 triệu khách so với tổng cộng 5,4 triệu khách trong năm 2021. Con số này có thể tiếp tục tăng ấn tượng trong thời gian còn lại của năm, chủ yếu do nhu cầu du lịch nội địa tăng cao, đặc biệt là trong quý 3, mùa của kỳ nghỉ gia đình. Ngoài ra, theo IATA, hàng không nội địa tại Việt Nam sẽ phục hồi nhanh nhất trong ngành hàng không toàn cầu.

Về việc đi lại bằng đường hàng không quốc tế, Trung Quốc phong tỏa sẽ cản trở sự phục hồi của VJC vì chiếm 40% lượng khách quốc tế của VJC. Tuy nhiên, chiến lược chuyển hướng tạm thời sang thị trường Ấn Độ sẽ tiếp thêm động lực tăng trưởng cho công ty trong tương lai khi Trung Quốc mở cửa trở lại.

Giá dầu tăng có thể là một trở ngại khác đối với công ty. Nhưng VJC có thể dễ dàng chuyển một phần chi phí này sang khách hàng; kết hợp với một chiến lược phòng ngừa rủi ro sẽ giúp giảm thiểu tác động.

VJC đang giao dịch ở mức PE FY22 là 55,6 lần, không rẻ so với trước Covid. Tuy nhiên, công ty vừa mới vượt qua đáy và có một tương lai tươi sáng hơn nhiều. Vì vậy, với mức tăng trưởng thu nhập tiềm năng, sau cơn bão sẽ xuất hiện cầu vồng.

Còn ngành ngân hàng với ROE cao được hỗ trợ bởi triển vọng lợi nhuận ổn định và định giá hấp dẫn, Maybank lựa chọn 2 cổ phiếu của MBBank và VPBank. Với VPB, kết quả kinh doanh khả quan trong quý 1/2022 và vượt mục tiêu của ban lãnh đạo đề ra. Lợi nhuận trước thuế tăng 178% so với cùng kỳ, nhờ hoạt động kinh doanh chính phục hồi và khoản thu nhập phí trả trước (tức là 5.500 tỷ đồng) từ thỏa thuận gia hạn bancassurance với AIA.

VPB đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 29.600 tỷ đồng trong năm 2022, tăng 107% so với cùng kỳ năm trước. Ngân hàng đang chuẩn bị cho hai kịch bản tăng trưởng tín dụng, một là 23% và một là 35%.

VPB đang giao dịch ở mức 1,3 lần P/BV năm 2022 với ROE là 22% và 6,4 lần PER năm 2022, theo kế hoạch lợi nhuận của ban lãnh đạo,

Còn MBB, giá cổ phiếu này đã giảm 16% so với đầu năm, theo thị trường chung, đang giao dịch ở mức 1,2 lần P/B năm 2022 (ROE 23,5%).

Trong lần phân bổ hạn mức tín dụng tiếp theo, Maybank cho rằng MBB nằm trong số các ngân hàng được cấp hạn mức tín dụng cao nhất để đổi lại việc tham gia tái cơ cấu một ngân hàng yếu kém. Đây sẽ là chất xúc tác phục hồi trung hạn cho ngân hàng, vì “tăng trưởng tín dụng” là điều quan trọng mà thị trường đang chờ đợi.

MBB là ngân hàng duy nhất tại Việt Nam có nền tảng ngân hàng toàn diện tập trung vào tất cả các phân khúc tăng trưởng cao, bao gồm: Cho vay bán lẻ, tài chính tiêu dùng, bảo hiểm nhân thọ, môi giới và ngân hàng đầu tư…

Maybank dự báo MBB có thể đạt được tăng trưởng lợi nhuận trước thuế 27% trong năm nay để duy trì ROE 23,8%. Theo chiến lược phát triển 2022-2026 hiện tại, MBB đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận 20-25% và ROE trên 20%, CAR 11-12%.