Xuất khẩu gạo tăng trưởng tốt trong tình hình nhiều biến động

Tại cuộc họp đánh giá tình hình xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2022 và dự báo xuất khẩu gạo trong thời gian tới do Bộ Công Thương tổ chức sáng ngày 6/7, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu cho biết, xuất khẩu gạo Việt Nam trong nửa đầu năm 2022 vẫn đạt được những kết quả tích cực ngay cả trong tình hình thế giới và trong nước nhiều biến động.

Theo đó, tính đến hết ngày 15/6, lượng gạo xuất khẩu của cả nước đạt 3,11 triệu tấn, trị giá 1,52 tỷ USD, tăng gần 12,3% về lượng và tăng nhẹ 0,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Cơ cấu chủng loại gạo tiếp tục có sự chuyển biến tích cực phù hợp với định hướng Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo đã được phê duyệt.

Hiện tỷ lệ xuất khẩu gạo trắng ở mức 44,7%, gạo thơm các loại khoảng 33,4%. Việc xuất khẩu được gạo hữu cơ và gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng, dù với tỉ trọng nhỏ, nhưng đã giúp Việt Nam đa dạng chủng loại gạo xuất khẩu và khẳng định được giá trị mặt hàng gạo xuất khẩu.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian gần đây, giá gạo xuất khẩu chất lượng cao có xu hướng tăng với tháng 5 nhờ vào nhu cầu cao bất thường khi thị trường lớn Philippines mở hạn ngạch nhập khẩu sớm từ tháng 5 thay vì tháng 6 như mọi năm. Cụ thể, gạo trắng thông dụng có giá 430 - 440 USD/tấn; gạo Jasmine 540 - 550 USD/tấn; gạo trắng 5451 giá 480 - 490 USD/tấn; gạo Nhật 580 - 590 USD/tấn.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, so sánh giá gạo có thể thấy, vào đầu tháng 6/2022, gạo 5% tấm Việt Nam thấp hơn gạo Thái Lan tới 32 USD/tấn, gạo 25% tấm của Việt Nam thấp hơn gạo Thái Lan tới 41 USD/tấn.

Dù vậy, giá gạo trong nửa đầu năm nay vẫn có xu hướng tăng do nhu cầu lương thực tăng và ảnh hưởng cuộc xung đột Nga – Ukraine khiến khách hàng chuyển sang mua gạo của các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.

Về thị trường xuất khẩu, Philippines tiếp tục là thị trường dẫn đầu khi chiếm 49,89% tổng lượng gạo xuất khẩu cả nước. Nhờ năm nay Philippines cấp phép nhập khẩu gạo sớm cho các thương nhân và nhu cầu ổn định từ các thị trường chính khác như Trung Quốc, Châu Phi và Cuba khiến thị trường xuất khẩu gạo nửa đầu năm nay rất sôi động với những kết quả đầy lạc quan.

Nhu cầu thị trường cuối năm vẫn rất tốt

Cuộc họp đánh giá tình hình xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2022 có sự tham dự của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) và 20 doanh nghiệp xuất khẩu gạo hàng đầu Việt Nam. Tại cuộc họp này, các doanh nghiệp xuất khẩu đều nhận định rằng, nhu cầu thị trường trong 6 tháng cuối năm vẫn tốt. Thêm vào đó, giá xuất khẩu sẽ tiếp tục giữ vững ở mức cao, thậm chí có thể còn tăng do ảnh hưởng xung đột với Nga nên Ukraine không xuất khẩu lúa mì, kéo theo giá các loại ngũ cốc và lương thực cao. Những yếu tố này được đánh giá có lợi cho việc xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Tuy vậy, theo Chủ tịch VFA Nguyễn Ngọc Nam, doanh nghiệp xuất khẩu gạo vẫn cần theo dõi thông tin biến động của các thị trường chính như Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Ấn Độ… để có chiến lược phù hợp. Ngoài ra, thị trường EU là thị trường có yêu cầu rất khắt khe về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, vì vậy, dù lượng gạo xuất khẩu sang thị trường này chưa nhiều nhưng các doanh nghiệp vẫn cần lưu ý tuân thủ quy định của thị trường, tránh ảnh hưởng tới uy tín chung của gạo Việt tại những quốc gia này.

Chủ trì cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho rằng dù nửa đầu năm 2022 về cơ bản ổn định song vẫn bộc lộ một số yếu tố khó khăn tiềm ẩn như giá cước vận tải biển cao, giá cả đầu vào sản xuất lúa gạo cao cũng như tình hình xung đột chính trị trên thế giới tác động đến giá các mặt hàng lương thực khác. Do vậy, để đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu gạo, Bộ Công Thương đã và đang theo sát tình hình thị trường, nhằm đưa ra những khuyến nghị cần thiết.

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cũng đề nghị, VFA và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần tiếp tục đảm bảo việc thu mua lúa gạo cho nông dân, không để lúa gạo tắc đầu ra sau thu hoạch. Đặc biệt, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng gạo, đảm bảo các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, truy xuất nguồn gốc để tận dụng tối đa ưu đãi từ các Hiệp định thương mại tự do nhằm gia tăng xuất khẩu gạo trong nửa cuối năm 2022 và góp phần xây dựng hình ảnh gạo Việt Nam.