Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại hội nghị. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị quán triệt về công tác bầu cử sáng ngày 15/11, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 là sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, diễn ra ngay sau Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

Theo Tổng Bí tư, từ cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên năm 1946 đến nay, Việt Nam đã tổ chức thành công 15 cuộc bầu cử Quốc hội. Mỗi cuộc bầu cử đều là dấu mốc quan trọng, gắn liền với một giai đoạn lịch sử và nhiệm vụ cách mạng khác nhau của dân tộc - từ kháng chiến kiến quốc, đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cho đến công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Mỗi lá phiếu của cử tri trong suốt 8 thập kỷ qua là biểu tượng sinh động của lòng tin, của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, của tinh thần trách nhiệm, ý chí làm chủ đất nước của nhân dân ta; khẳng định bản chất dân chủ, tiến bộ, nhân văn của Nhà nước ta “Mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân; Nhà nước ta là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân”.

Cuộc bầu cử lần thứ 16 diễn ra đúng dịp kỷ niệm 80 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên - sẽ tiếp nối mạch nguồn dân chủ của đất nước, khẳng định sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc đưa đất nước vững bước phát triển trong kỷ nguyên mới. Thành công của cuộc bầu cử sẽ tạo bước khởi đầu quan trọng cho việc xây dựng, kiện toàn bộ máy Nhà nước nhiệm kỳ mới, tạo nền tảng chính trị - xã hội vững chắc để triển khai thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

“Đây cũng là dịp để chúng ta khẳng định năng lực lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị trong bối cảnh vừa hoàn thành sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, sáp nhập đơn vị hành chính, tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp. Vì vậy, cuộc bầu cử lần này được xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2026. Nhiệm vụ đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân lúc này là phải tổ chức thật tốt công tác chuẩn bị, bảo đảm cuộc bầu cử thành công tốt đẹp, diễn ra dân chủ, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là ngày hội lớn của nhân dân cả nước,” Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 thành công tốt đẹp, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 5 vấn đề trọng tâm cần quán triệt.

Thứ nhất, tập trung lãnh đạo thật tốt công tác nhân sự - khâu then chốt nhất của bầu cử. Việc giới thiệu người ứng cử phải được tiến hành công khai, minh bạch, lắng nghe ý kiến rộng rãi từ cơ sở nhưng phải bảo đảm chặt chẽ, gắn liền với quy hoạch cán bộ, với kết quả đại hội đảng các cấp và bám sát yêu cầu tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp; bảo đảm tính kế thừa, liên thông và đổi mới.

Cơ cấu đại biểu cần bảo đảm sự đại diện hài hòa giữa các ngành, các tầng lớp, giới, độ tuổi, vùng miền; có tỷ lệ phù hợp đại biểu chuyên trách, đại biểu nữ, đại biểu trẻ, đại biểu là người dân tộc thiểu số, đại biểu là trí thức, công nhân, nông dân, doanh nhân, văn nghệ sĩ, chức sắc tôn giáo... để Quốc hội và HĐND thật sự là diện mạo sinh động của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

“Chúng ta phấn đấu bầu đủ số lượng, cơ cấu đại biểu, nhưng chất lượng đại biểu phải được đặt lên hàng đầu. Đại biểu Quốc hội và HĐND phải thực sự là người đại diện trung thành của nhân dân, nói tiếng nói của dân, lo việc của dân, bảo vệ quyền lợi chính đáng của dân - trực tiếp là nhân dân nơi khu vực bỏ phiếu của mình. Phải lựa chọn giới thiệu được những người thật sự tiêu biểu về phẩm chất và năng lực. Đó phải là những đồng chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với Tổ quốc và nhân dân, có đức, có tài, đáp ứng đủ các tiêu chuẩn luật định và có đủ điều kiện để thực hiện tốt nhiệm vụ của người đại biểu nhân dân. Đồng thời, những người được giới thiệu phải có đủ điều kiện về sức khỏe, thời gian để tham gia và hoàn thành tốt trọng trách khi trúng cử,” Tổng Bí thư nêu yêu cầu.

Nhấn mạnh nhiệm kỳ 2026 - 2031 là giai đoạn then chốt để hiện thực hoá hai mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước với yêu cầu đặt ra rất cao, Tổng Bí thư cho rằng cần ưu tiên giới thiệu những người có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; có tầm nhìn và năng lực tham gia hoạch định chính sách kiến tạo cho phát triển địa phương và đất nước trong giai đoạn mới.

Ngược lại, cần sàng lọc kỹ lưỡng, kiên quyết loại bỏ ngay từ đầu những người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, bảo thủ, tư tưởng bè phái, cục bộ, địa phương; những cá nhân có uy tín thấp, đạo đức kém, thiếu trung thực hoặc đang có dấu hiệu vi phạm bị các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra... Đồng thời, cũng cần đánh giá việc trong thời gian qua một số đại biểu Quốc hội, HĐND bị kỷ luật; một số lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vi phạm pháp luật…, từ đó rút kinh nghiệm để lựa chọn giới thiệu nhân sự cho nhiệm kỳ tới.

“Đây là yêu cầu quan trọng nhằm giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật và sự trong sạch của đội ngũ cán bộ, bảo đảm cơ quan dân cử nhiệm kỳ tới thực sự gồm những đại biểu ưu tú, liêm chính, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc và nhân dân lên trên hết, trước hết,” Tổng Bí thư nói.

Hội nghị triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2031. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Thứ hai, tổ chức tốt việc hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong suốt quá trình bầu cử. Các cấp ủy Đảng cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc tổ chức các hội nghị hiệp thương ở các cấp để lập danh sách người ra ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND theo đúng quy trình luật định. Phát huy vai trò quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên trong quá trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử cũng như giám sát quá trình bầu cử.

Toàn bộ quy trình hiệp thương phải được tiến hành dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch theo đúng quy định pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện, kiên quyết không để xảy ra những hiện tượng tiêu cực như vận động không lành mạnh, “chạy” suất ứng cử, “chạy” phiếu bầu hoặc lợi ích nhóm làm sai lệch ý nghĩa cuộc bầu cử. Phải tạo điều kiện thuận lợi nhất để mọi công dân thực hiện đầy đủ quyền ứng cử, quyền bầu cử của mình theo đúng luật, tuyệt đối không để bất kỳ hành vi cản trở trái phép nào xâm phạm quyền làm chủ của nhân dân.

Thứ ba, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, tạo không khí phấn khởi, đồng thuận trong xã hội và nâng cao ý thức, trách nhiệm của cử tri. Tuyên truyền sâu rộng để mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của cuộc bầu cử, thấy được vinh dự, trách nhiệm của mỗi lá phiếu cử tri đối với tương lai của đất nước. Mỗi địa phương, mỗi cơ quan, đoàn thể nên phát động các phong trào thi đua sôi nổi chào mừng bầu cử; tổ chức các diễn đàn, hội nghị tiếp xúc cử tri, hội thi tìm hiểu pháp luật về bầu cử… phù hợp với điều kiện cụ thể, tạo nên không khí chính trị sôi động, thật sự là ngày hội của toàn dân.

Động viên, khích lệ mọi cử tri tự giác, tích cực tham gia bầu cử, phấn đấu đạt tỷ lệ cử tri đi bầu cao nhất, thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, không phải là “bỏ phiếu cho xong”. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu, không chỉ tự mình đi bầu đầy đủ, đúng luật, mà còn phải vận động gia đình, người thân, nhân dân xung quanh cùng hăng hái tham gia bầu cử. Đây là dịp để cán bộ, đảng viên gần dân, sát dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, tham gia tuyên truyền, vận động, định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội để bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra thành công tốt đẹp.

Thứ tư, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và xử lý kịp thời các vấn đề trong bầu cử. Công tác bảo vệ an ninh, an toàn bầu cử phải được chuẩn bị một cách chủ động, toàn diện, chặt chẽ. Các lực lượng chức năng tăng cường nắm tình hình, kịp thời phát hiện và xử lý dứt điểm những vấn đề phát sinh, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Chủ động có phương án ứng phó hiệu quả với các tình huống bất thường về thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, thời tiết cực đoan, nhất là ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho người dân, cơ sở vật chất và toàn bộ tiến trình bầu cử. Mọi khiếu nại, tố cáo liên quan đến bầu cử phải được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật.

Tổng Bí thư đề nghị từ nay đến hết tháng 12 phải tập trung giải quyết dứt điểm, không để nảy sinh, phát sinh khiếu kiện trong nhân dân để đảm bảo trong toàn quốc không khí rất lành mạnh, an toàn, yên tâm thực hiện các công việc của đất nước, trong đó, có bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp.

Kiên quyết đấu tranh phản bác mọi luận điệu sai trái, xuyên tạc, kích động, lợi dụng bầu cử để chống phá Đảng, Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; không để các thế lực xấu lợi dụng dân chủ, lợi dụng quá trình bầu cử để gây rối, vi phạm pháp luật.

Thứ năm, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan, tổ chức trong toàn hệ thống chính trị để tổ chức thành công cuộc bầu cử. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành công tác bầu cử, từ khâu lập và cập nhật danh sách cử tri, hỗ trợ hiệp thương cho đến báo cáo kết quả bầu cử…; song phải đặc biệt lưu ý bảo đảm an toàn, an ninh mạng và bảo mật thông tin, không để xảy ra sai sót, lộ lọt dữ liệu.

Các khâu trong quá trình tổ chức cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan, đơn vị từ Trung ương đến địa phương; tránh chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ, tất cả vì mục tiêu chung là tổ chức thành công cuộc bầu cử.

Hội đồng bầu cử quốc gia; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể Trung ương; và các ban, bộ, ngành ở Trung ương cần phối hợp chặt chẽ, thống nhất hành động, tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ các địa phương, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong toàn quốc. Các tỉnh uỷ, thành ủy khẩn trương thành lập Ban chỉ đạo ở địa phương để lãnh đạo toàn diện công tác bầu cử trên địa bàn, không để bị động, lúng túng ở bất cứ khâu nào.

Tổng Bí thư cho biết, thời gian từ nay đến ngày bầu cử (15/3/2026) không còn nhiều, khối lượng công việc rất lớn, yêu cầu rất cao. Ông đề nghị các cấp, các ngành bắt tay ngay vào hành động, làm việc thật cụ thể, thiết thực, hiệu quả, không hình thức; phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian hoàn thành; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm tiến độ và chất lượng công việc, chuẩn bị tốt nhất các điều kiện để tổ chức thành công cuộc bầu cử.

“Tôi tin tưởng chắc chắn rằng với sự quyết tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng; sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị; cùng sự đồng lòng, hưởng ứng tích cực của gần 100 triệu cử tri và nhân dân cả nước, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 sẽ thành công tốt đẹp, thực sự trở thành ngày hội của toàn dân tộc - nơi ý Đảng hòa cùng lòng dân, tiếp tục khơi dậy khát vọng vươn lên xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, phồn vinh, thịnh vượng, nhân dân tự do, ấm no, hạnh phúc,” Tổng Bí thư nói.

Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 13

'Tuyệt đối không để xảy ra sai sót ảnh hưởng đến quyền bầu cử, ứng cử'

Nhiều điểm mới trong bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI