Bộ Tài chính đề xuất nộp thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế. Một trong những nội dung chính là đề xuất các sửa đổi, bổ sung liên quan đến trả cổ tức, trả thưởng bằng chứng khoán.

Theo Bộ Tài chính, giai đoạn từ năm 2016 đến hết 2024, cá nhân nhận cổ tức bằng chứng khoán và cá nhân là cổ đông hiện hữu nhận thưởng bằng chứng khoán đã nhận tổng cộng 34,84 tỷ cổ phiếu. Nếu số lượng cổ phiếu này được chuyển nhượng toàn bộ và giá cổ phiếu tính theo mệnh giá (10.000 đồng), với thuế suất 5%, thì số thuế thu nhập cá nhân tạm ước phải kê khai, nộp vào khoảng 17.420 tỷ đồng.

Tuy nhiên, số thuế thu nhập cá nhân thực tế của cá nhân nhận cổ tức bằng chứng khoán và cổ đông hiện hữu nhận thưởng bằng chứng khoán đã kê khai trong giai đoạn trên chỉ khoảng 1.318 tỷ đồng, bằng gần 8% mức ước tính 17.420 tỷ đồng (nếu toàn bộ số cổ phiếu này được chuyển nhượng).

Cũng trong giai đoạn này, tổng số thuế thu nhập cá nhân đã kê khai từ hoạt động đầu tư vốn đạt 51.965 tỷ đồng, trong đó thuế thu từ cổ tức và thưởng trả bằng chứng khoán chỉ khoảng 1.318 tỷ đồng, chiếm 2,54%.

Bộ Tài chính cho rằng, khi cá nhân nhận được cổ tức (không phân biệt là tiền mặt hay chứng khoán) là đã xác định nhận thu nhập (không phải đợi đến khi chuyển nhượng chứng khoán - phát sinh dòng tiền).

Do đó, tại thời điểm chi trả cổ tức cho cá nhân bằng chứng khoán, thì khoản thu nhập này phải được kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân ngay, mà không đợi đến khi chuyển nhượng chứng khoán cùng loại mới kê khai nộp thuế.

Quy định rõ thời điểm khấu trừ

Để hạn chế lợi dụng chính sách, kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ khai và nộp thuế thu nhập cá nhân, cần phải quy định rõ thời điểm khấu trừ, sửa đổi thời điểm khai thuế đối với thu nhập từ cổ tức trả bằng chứng khoán, thu nhập từ trả thưởng bằng chứng khoán cho cổ đông hiện hữu... tại Nghị định số 126/2020/NĐ-CP phù hợp với Luật Thuế Thu nhập cá nhân.

Cụ thể, về thời điểm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân: Trường hợp tổ chức trả cổ tức, trả thưởng bằng chứng khoán cho cổ đông hiện hữu, thì tổ chức trả thu nhập thực hiện khấu trừ thuế tại thời điểm doanh nghiệp trả ghi trên thông báo.

Trường hợp tổ chức ghi nhận phần vốn tăng thêm do lợi tức ghi tăng vốn cho cá nhân là thành viên góp vốn, thì tổ chức nơi cá nhân góp vốn thực hiện khấu trừ thuế tại thời điểm doanh nghiệp ghi nhận phần vốn tăng thêm cho cá nhân.

Việc thực hiện khấu trừ thuế tại nguồn trước khi trả cổ tức bằng chứng khoán, trả thưởng bằng chứng khoán, trả lợi tức cho nhà đầu tư cá nhân sẽ điều chỉnh dòng tiền. Nhà đầu tư sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân ngay khi tổ chức trả cổ tức, trả thưởng bằng chứng khoán, trả lợi tức tương tự như trường hợp tổ chức chi trả cổ tức bằng tiền mặt, thay vì trước đây chuyển nhượng chứng khoán, vốn, rút vốn mới phải kê khai, nộp thuế.

Dự thảo cũng đề xuất tổ chức trả thu nhập thực hiện khai thuế thu nhập cá nhân theo tháng.