Đoàn xe quân đội Israel tại phía nam Dải Gaza ngày 4/1/2024. Ảnh: AP

Trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã phác thảo một đề xuất về cách Gaza tiếp tục được điều hành sau khi Hamas bị đánh bại. Theo AP trích dẫn văn phòng của ông Gallant, tài liệu có tiêu đề “Tầm nhìn cho Giai đoạn 3” – giai đoạn vẫn chưa được khởi động, đồng thời khẳng định đây là ý tưởng của bộ trưởng chứ không phải chính sách chính thức. Chính sách chính thức sẽ do nội các an ninh và chiến tranh của Israel đặt ra.

Tuyên bố của ông Gallant nhấn mạnh rằng cuộc chiến tại Dải Gaza sẽ tiếp diễn cho tới khi khả năng quân sự và chính phủ Hamas bị loại bỏ trong khi hơn 100 con tin vẫn đang bị giam giữ được trả tự do. Ở phía bắc, các lực lượng của Israel sẽ chuyển sang một cách tiếp cận mới bao gồm các cuộc đột kích, phá hủy các đường hầm, “các hoạt động trên không và trên mặt đất cũng như các hoạt động đặc biệt”. Mục đích cuối cùng là “làm xói mòn” sự hiện diện còn lại của Hamas.

Tuyên bố không làm rõ cách tiếp cận mới sẽ khác với các hoạt động hiện tại như thế nào. Tuy nhiên trước đây, Bộ trưởng Quốc phòng Israel từng cho biết quy mô sẽ nhỏ hơn. Ngoài ra từ tuần trước, quân đội Israel cũng đã bắt đầu rút một số binh sĩ khỏi miền bắc Gaza – khu vực nước này đã giành được phần lớn quyền kiểm soát hoạt động sau nhiều tuần giao tranh ác liệt với Hamas.

Trong khi đó tại miền nam Gaza, giao tranh sẽ tiếp tục “miễn là cần thiết”. Mỹ đã nhiều lần gây áp lực lên Israel trong việc chuyển sang các hoạt động quân sự quy mô nhỏ hơn nhằm mục tiêu chính xác hơn là Hamas sau gần 3 tháng Dải Gaza bị bắn phá và tấn công trên bộ.

Sau khi giao tranh kết thúc, tầm nhìn của ông Gallant ủng hộ ý tưởng Israel giữ quyền kiểm soát an ninh, thực hiện hành động quân sự ở Gaza khi cần thiết để đảm bảo không có mối đe dọa nào và duy trì kiểm tra tất cả hàng hóa vào lãnh thổ.

Một cơ quan Palestine bao gồm công chức địa phương hoặc lãnh đạo cộng đồng sẽ điều hành lãnh thổ, trong đó Israel cung cấp “thông tin để hướng dẫn các hoạt động dân sự”. Một lực lượng đặc nhiệm đa quốc gia do Mỹ dẫn đầu sẽ chịu trách nhiệm tái thiết.

Tầm nhìn này khác biệt so với lời kêu gọi của Mỹ về việc Chính quyền Palestine sẽ nắm quyền kiểm soát lãnh thổ và bắt đầu các cuộc đàm phán mới nhằm thành lập một nhà nước Palestine cùng với Israel. Ông Netanyahu và các quan chức Israel khác đã bác bỏ ý kiến trên.

Trong khi các cuộc đàm phán diễn ra, thương vong và cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza ngày một trầm trọng. Theo Bộ Y tế tại lãnh thổ do Hamas điều hành, chiến dịch của Israel tại Gaza đã khiến hơn 22.400 người, với 2/3 trong số đó là phụ nữ và trẻ em, tử vong.

Khoảng 85% trong số 2,3 triệu người ở Gaza đã bị đuổi khỏi nhà và bị dồn vào những vùng lãnh thổ nhỏ hơn. Theo Liên hợp quốc, cuộc bao vây lãnh thổ của Israel đã gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo, với 1/4 dân số đang phải chịu nạn đói.