Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng - Ảnh: quochoi.vn

Chiều 1/11, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã có những giải trình sau khi các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.

Làm rõ vấn đề tăng trưởng, Bộ trưởng cho biết tình hình thế giới khó khăn, nhiều diễn biến nhanh, khó lường, kinh tế trong nước độ mở lớn, tính chống chịu, tự chủ còn hạn chế, đang chuyển đổi nên chịu nhiều tác động từ bên ngoài.

"Kết quả chưa đạt kế hoạch đề ra nhưng vẫn rất đáng trân trọng và tích cực. So với các nước trong khu vực cho thấy sự nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống chính trị. Báo cáo kinh tế 10 tháng đầu năm cũng cho thấy những dấu hiệu tích cực trong xuất khẩu, giải ngân đầu tư công, thu hút FDI", Bộ trưởng nhận định.

Tuy vậy, theo người đứng đầu Bộ KH&ĐT, thời gian tới vẫn còn nhiều khó khăn, ngoài giải pháp ngắn hạn, Chính phủ đang tập trung cho giải pháp dài hạn căn cơ.

Liên quan đến Nghị quyết 43, Bộ trưởng cho biết đây là một chủ trương và quyết sách hết sức đúng đắn, chính xác và kịp thời của Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ.

Một số chính sách của Nghị quyết 43 thực hiện hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp, người dân và người lao động đã phát huy hiệu quả tích cực. Ngoài ra còn dành hơn 50% nguồn lực của Chương trình cho đầu tư hạ tầng kinh tế xã hội với những dự án quan trọng, dự án trọng điểm mang tính chiến lược của quốc gia đến nay cũng đang triển khai tích cực.

Tuy nhiên, một số chính sách chưa đạt được kết quả như mong muốn. Trong đó, gói hỗ trợ lãi suất 2% đến nay mới giải ngân được 873 tỷ đồng, gần bằng 2% kế hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải hai nguyên nhân của tình trạng này:

Thứ nhất, do nền kinh tế gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp có đủ điều kiện vay lại không vay vì tình hình sản xuất kém khởi sắc, trong khi một số doanh nghiệp muốn vay nhưng lại không đủ điều kiện để vay.

Thứ hai, do thiết kế chương trình với quy định các những dự án có khả năng phục hồi, quy định này khiến cho đơn vị cho vay và các doanh nghiệp đi vay đều rất lo ngại và lúng túng về việc hiểu thế nào là doanh nghiệp có khả năng phục hồi.

"Trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện, Chính phủ trình với Quốc hội cho phép thực hiện tiếp Chương trình này đến hết năm 2023 và nếu không đạt thì sẽ hủy dự toán. Do khoản này chưa phát hành, chưa huy động nên không ảnh hưởng tới bội chi. Thay vào chương trình hỗ trợ 2%, sẽ chuyển sang xin giãn hoãn thuế VAT và các khoản thuế khác để hỗ trợ cho doanh nghiệp", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thông tin.

Về năng suất lao động không đạt, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng làm rõ nguyên nhân là mô hình tăng trưởng chưa có nhiều thay đổi, chậm dịch chuyển cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động giữa các ngành, lĩnh vực; khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu của đặt ra.

Ngoài ra, riêng năm 2023 còn có lý do là tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với mục tiêu. Sản xuất công nghiệp, xây dựng và bất động sản khó khăn. Một bộ phận lao động di chuyển.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Thủ tướng đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng đề án tăng năng suất lao động dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng đề án chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động để thúc đẩy và đưa năng suất lao động trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững.

Thời gian tới, Bộ trưởng KH&ĐT cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ công trình trọng điểm công trình quốc gia.