Cần xây dựng chiến lược quốc gia về dữ liệu

Phát biểu tại tọa đàm Khai mở tiềm năng dữ liệu số - Từ tầm nhìn đến thực thi diễn ra ngày 7/10, ông Nguyễn Trọng Khánh, Trưởng phòng hạ tầng và dữ liệu số, Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông) nhận định, dữ liệu số là thành phần quan trọng, cốt yếu, luôn được chú trọng xây dựng và phát triển trong hơn hai thập kỷ qua.

Theo ông Khánh, ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đã chuyển từ giai đoạn ứng dụng công nghệ thông tin hay tin học hóa, sang giai đoạn chuyển đổi số.

Cùng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ và sự ra đời của nhiều công nghệ số mới, những nhìn nhận, cách tiếp cận về dữ liệu trong quá trình chuyển đổi số cũng có sự thay đổi nhất định.

"Trong tin học hoá, dữ liệu chỉ là một cấu phần của một hệ thống, là công cụ để thay đổi phương tiện làm việc, giúp con người làm việc một cách nhanh hơn, đơn giản hơn. Còn trong chuyển đổi số, dữ liệu đóng vai trò vừa là đầu vào, vừa là đầu ra của các hoạt động kinh tế số, xã hội số", ông Khánh nói thêm.

Tại sự kiện, ông Hoàng Trọng Tôn, Giám đốc Giải pháp và sản phẩm của công ty SVTech trích dẫn bài viết của The Economist, trong đó chỉ ra rằng nguồn tài nguyên lớn nhất hiện nay không còn là dầu mỏ mà là dữ liệu.

Thực tế, các doanh nghiệp hàng đầu thế giới hiện nay như Google, Amazon hay Facebook đều là những công ty sở hữu nguồn dữ liệu khổng lồ.

Báo cáo mới nhất của Gartner cho biết, đến năm 2026, hơn 25% giám đốc dữ liệu của các tập đoàn lớn thuộc Fortune 500 sẽ đảm nhiệm ít nhất một sản phẩm dựa trên dữ liệu và phân tích dữ liệu tạo ra dòng doanh thu chính. Tại thời điểm đó, 20% các doanh nghiệp lớn sẽ sử dụng một nền tảng cho việc hợp nhất và tự động hóa quá trình quản trị dữ liệu rời rạc.

Theo ông Hoàng Trọng Tôn, ở góc độ doanh nghiệp, điều hành dựa trên dữ liệu tập trung vào tăng trải nghiệm của khách hàng. Đây là yếu tố quyết định để giữ chân khách hàng, tăng lượng khách hàng và từ đó tăng doanh thu cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể dựa vào dữ liệu để sáng tạo ra mô hình kinh doanh mới, tối ưu hóa quy trình vận hành dựa trên dữ liệu.

Hiện tất cả các doanh nghiệp đều nhận thấy vai trò quan trọng của dữ liệu nhưng thách thức đặt ra là làm thế nào để khai thác dữ liệu một cách hiệu quả nhất.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và phát triển truyền thông (IPS) nhận định, Việt Nam đang thiếu những hình mẫu giúp doanh nghiệp định hướng khai thác dữ liệu tốt hơn.

"Dữ liệu đã và đang có những thay đổi rất nhanh, song phải thừa nhận rằng, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển dữ liệu", ông Đồng nói.

Để nâng cao chuỗi giá trị dữ liệu, ông Nguyễn Quang Đồng nhấn mạnh đến sự cần thiết xây dựng chiến lược quốc gia về dữ liệu. Cùng với đó, cần xác định rõ mô hình, vai trò xây dựng và khai thác dữ liệu của bộ, ngành, địa phương, hoàn thiện chính sách về phân loại dữ liệu, có cơ chế cho việc khai thác dữ liệu, đồng thời cần có danh mục các dữ liệu ưu tiên.

Đối với khuyến nghị về sự cần thiết có chính sách phân loại dữ liệu, ông Nguyễn Quang Đồng cho rằng, việc phân loại dữ liệu ở cấp độ chính xác là rất quan trọng đối với an toàn thông tin, tiết kiệm chi phí và hoạt động hiệu quả của các cơ quan Chính phủ.

Góp ý thêm tại sự kiện, ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số chia sẻ, để xây dựng dữ liệu cho các tổ chức, doanh nghiệp, dữ liệu phải tổng hợp một cách nhất quán, đồng bộ với nhau và phải xây dựng được kiến trúc dữ liệu nền tảng.

Do đó, muốn trở thành một tổ chức, doanh nghiệp số, Viện trưởng Giang khuyến nghị doanh nghiệp cần phải định hình được 6 'chiều kích' số. Đó là số nhờ thiết kế (Digital by design); định hướng dữ liệu (Data-driven); vận hành như một nền tảng (Acts as platform); có tính mở nhờ mặc định (Open by default); định hướng người sử dụng (User-driven); Chủ động (Proactive).

Các chuyên gia tham dự sự kiện đều khẳng định rằng, dữ liệu cần được phát triển một cách bền vững chứ không thể chỉ trong một thời gian ngắn. Để đạt được yêu cầu đó, các doanh nghiệp cần khai thác và xây dựng dữ liệu đồng bộ, tránh tình trạng phân mảnh.