HSBC: Phát triển thị trường carbon tự nguyện để sớm đạt mục tiêu phát thải

Chỉ còn hơn 7 năm để đạt được các mục tiêu ban đầu trong Thỏa thuận Paris năm 2015 được 196 bên thống nhất, đòi hỏi lượng phát thải carbon phải được giảm nhanh chóng thông qua sự nỗ lực phối hợp chặt chẽ giữa các ngành và chính phủ.

Một trong các nỗ lực có thể đẩy mạnh trong nỗ lực chung, được ông Chris Webb, Giám đốc Toàn cầu về Thị trường carbon, Ngân hàng HSBC chỉ ra là phát triển thị trường carbon tự nguyện.

Theo ông Chris Webb, mốc cam kết năm 2030 đang đến rất gần nhưng lượng phát thải carbon lại có xu hướng tăng chứ không hề giảm, ngoại trừ giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch Covid-19.

“Điều này yêu cầu quá trình chuyển đổi cần được đẩy nhanh hơn để đạt được mục tiêu cắt giảm 45% carbon vào năm 2030 và đạt mức cân bằng vào năm 2050. Nhất là khi đại dịch, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát cao và chi phí năng lượng tăng cũng như những căng thẳng địa chính trị đang là thách thức lớn. Chúng ta cần làm nhiều hơn nữa để giảm phát thải carbon và giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp”, ông Chris Webb nói.

"Trước những thách thức đang đặt ra, thị trường carbon tự nguyện khi được thêm vào các hoạt động giảm phát thải carbon sẽ là công cụ có thể đẩy nhanh hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp. Đây có thể là một lực lượng quan trọng giúp chúng ta đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế cân bằng phát thải. Vấn đề còn lại chỉ là thời gian”.

Ông Chris Webb, Giám đốc Toàn cầu về Thị trường carbon, Ngân hàng HSBC

“Cụ thể, Sở giao dịch HongKong HKEX đã ra mắt Core Climate - thị trường carbon quốc tế của Hồng Kông, còn các sàn giao dịch khác trên khắp Châu Á đang có kế hoạch tung ra các nền tảng để hỗ trợ cho những loại thị trường này”, ông Chris Webb lấy ví dụ.

Hiện có nhiều giải pháp để giảm lượng phát thải, như năng lượng tái tạo, phương tiện chạy điện, vật liệu cách nhiệt hiệu quả cho tòa nhà, thiết bị chiếu sáng hạn chế phát thải, máy sưởi điều hòa không khí hoặc máy sưởi dùng nhiệt từ lòng đất.

Cùng với tất cả những giải pháp trên, ông Chris Webb cho biết, thị trường carbon tự nguyện cũng đang lấy đà phát triển. Đây là nơi doanh nghiệp ủng hộ các giải pháp phát thải carbon thấp bên ngoài chuỗi giá trị của họ và từ đó nhận được các tín chỉ carbon có thể dùng vào mục đích bù đắp hoặc bù trừ một phần lượng phát thải của chính họ.

Theo Ecosystem Marketplace, thị trường carbon tự nguyện năm 2021 lần đầu tiên đạt giá trị hơn 2 tỷ USD. Tuy vẫn còn non trẻ nhưng thị trường này gần đây tăng trưởng nhanh chóng và được kỳ vọng duy trì tốc độ tăng trưởng. Nhất là khi ngày càng nhiều doanh nghiệp có hành động cụ thể trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, nhằm đạt được mục tiêu cân bằng phát thải đã đề ra.

Với những tác động mang lại, ông Chris Webb chỉ ra, thị trường tín chỉ carbon tự nguyện sẽ mang lại cơ hội thúc đẩy các hoạt động kinh tế hướng tới các thông lệ bền vững hơn chẳng hạn như trồng cây mang nhiều giá trị hơn chặt phá rừng.

Đây cũng có thể là một cơ chế quan trọng để bảo vệ thêm hàng triệu ha rừng Amazon và các hệ sinh thái nguyên sinh khác đang bị đe dọa trên khắp thế giới. Đồng thời củng cố các quyền về đất đai và tài nguyên của cộng đồng, góp phần tăng thu nhập của người dân bản địa và cộng đồng địa phương.

Nguyên tắc đảm bảo kết quả là điểm thu hút nhất của thị trường

Nói về phương thức giao dịch thị trường carbon tự nguyện, Giám đốc Toàn cầu về Thị trường carbon của HSBC cho biết, trước đây, các tín chỉ carbon tự nguyện được giao dịch thông qua các thỏa thuận song phương được thương thảo riêng giữa người mua và người bán.

Hiện nay, tín chỉ carbon có thể được mua thông qua các sàn giao dịch và thương mại tín chỉ carbon chuyên biệt. Với sự phát triển của thị trường tín chỉ carbon tự nguyện, nhiều sàn giao dịch lâu đời đang nghiên cứu kế hoạch ra mắt các dịch vụ của riêng họ.

“Tuy nhiên, bất kể tín chỉ carbon được mua bán như thế nào, điều quan trọng là phải có chất lượng cao: ví dụ như người mua có thể tin tưởng vào những lợi ích khí hậu. Nguyên tắc ‘đảm bảo kết quả’ phải giữ vai trò trung tâm trong bất kỳ tín chỉ carbon chất lượng cao nào, mà nếu thiếu nó, dự án tạo ra tín chỉ carbon sẽ không diễn ra. Đây là điểm thu hút sự chú ý nhất trên thị trường”, ông Chris Webb khẳng định.

Gần đây, Hội đồng Liêm chính cho Thị trường Carbon Tự nguyện được thành lập vào tháng 9/2021, là một sáng kiến nhằm thiết lập và thực thi các tiêu chuẩn ngưỡng toàn cầu đối với tín chỉ carbon chất lượng cao trong thị trường carbon tự nguyện.

Hội đồng Liêm chính đã giải quyết vấn đề chất lượng tín chỉ carbon và nhiều chủ đề khác trong năm 2022. Họ đã triển khai lấy ý kiến cộng đồng nhằm xây dựng dự thảo khuôn khổ định nghĩa tín chỉ carbon chất lượng cao. Mặc dù đây là một cột mốc quan trọng nhưng để đạt được thỏa thuận của tất cả các bên liên quan sẽ còn kéo dài tới năm 2023.

Tuy nhiên, ông Chris Webb cho rằng, các doanh nghiệp cũng cần tiếp tục chủ động nghiên cứu thị trường tín chỉ carbon tự nguyện để bổ sung cho hoạt động giảm phát thải của mình, trong đó, việc tập trung vào các tín chỉ carbon chất lượng cao sẽ là yếu tố mấu chốt. Hội đồng Liêm chính có thể hỗ trợ hướng dẫn các doanh nghiệp trong vấn đề này.