Quyết định trên đưa ra sau phiên họp do Tổng thống Indonesia Joko Widodo chủ trì bàn thảo về đảm bảo lương thực, thực phẩm và công tác chuẩn bị cho kỳ nghỉ lễ Hồi giáo Idul Fiti năm 2023.
Theo Chính phủ Indonesia, lượng gạo dự trữ từ các quốc gia nhập khẩu sẽ được sử dụng vào chương trình bình ổn giá gạo, hỗ trợ gạo cho 21,53 triệu hộ nghèo và sử dụng cho các mục đích khác. Cơ quan hậu cần quốc gia của Indonesia tiếp tục là đầu mối nhập khẩu.
Trước đó, Indonesia đã quyết định gia tăng lượng gạo thu mua dự trữ từ 1,2 triệu tấn lên 2,4 triệu tấn nhằm đảm bảo an ninh lương thực. Tuy nhiên, mặc dù đang trong vụ thu hoạch chính nhưng tình hình thu mua gạo dự trữ trong nước của Indonesia lại gặp rất nhiều khó khăn.
Theo kế hoạch, Indonesia sẽ thu mua 70% lượng gạo trong tổng số 2,4 triệu tấn trong vụ thu hoạch chính (từ tháng 2 đến tháng 4). Nhưng theo Cơ quan hậu cần quốc gia Indonesia, cho đến nay cơ quan này mới chỉ thu mua được 60.000 tấn. Trong khi đó, tính đến ngày 24/3/2023, lượng gạo dự trữ hiện có trong kho chỉ đạt khoảng 280.000 tấn.
Các chuyên gia cho rằng, khó khăn trên bắt nguồn từ việc thời tiết không thuận lợi, lượng lúa gạo thu hoạch tại Indonesia thấp hơn dự kiến dẫn đến nguồn cung nội địa khan hiếm. Ngoài ra còn do sự thiếu chính xác về số liệu thống kê diện tích gieo trồng cũng như cơ chế thu mua do Nhà nước ấn định giá bất cập, không theo cơ chế thị trường.
Trước tình hình trên, Thương vụ Việt Nam tại Indonesia nhận định, để có thể cung ứng với số lượng gạo nhiều nhất cho đợt thu mua tới đây của Indonesia, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam (đặc biệt là các doanh nghiệp đã và đang cung cấp gạo dự trữ quốc gia cho thị trường này) cần chủ động sớm tiếp cận Cơ quan dịch vụ hậu cần quốc gia Indonesia để quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 2 tháng đầu năm 2023, thị trường Indonesia là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ 3 của Việt Nam (sau Philippines và Trung Quốc).
Cụ thể, Việt Nam xuất khẩu 143.786 tấn gạo sang Indonesia, tương đương 67,3 triệu USD, tăng tới 33.732% về lượng và 30.355% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022. Đồng thời, xuất khẩu gạo sang thị trường này chiếm lần lượt 16% về lượng và 14,3% về trị giá trong tổng xuất khẩu gạo của Việt Nam ra thế giới.
Giá gạo bình quân xuất khẩu từ Việt Nam sang Indonesia đạt 468 USD/tấn, so với cùng kỳ năm 2022 ghi nhận giảm 10%.
