Một chiếc xe có logo của World Central Kitchen bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel ở Deir al Balah, Dải Gaza, ngày 2/4/2024. Ảnh: AP

Theo hãng tin AP dẫn lời phát ngôn viên quân đội Israel, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari vào ngày 5/4, cuộc điều tra sai phạm của quân đội Israel do ông Yoav Har-Even, một tướng về hưu đứng đầu. Các kết quả cuộc điều tra được công bố tới hiện tại đã phát hiện ra tổng cộng 2 yếu tố sai phạm chính.

Yếu tố đầu tiên liên quan tới việc các sĩ quan không đọc được tin nhắn cảnh báo quân đội rằng ô tô, chứ không phải xe tải viện trợ, sẽ chở công nhân của tổ chức từ thiện ra khỏi nhà kho nơi phân phối viện trợ. Kết quả là những chiếc xe bị nhắm tới đã bị xác định nhầm là chở phiến quân.

Yếu tố sai phạm thứ hai nằm ở việc các sĩ quan xác định sai mục tiêu tấn công và phê duyệt cuộc tấn công mà không có đủ thông tin. Cụ thể, quy định giao chiến của quân đội Israel bắt buộc các sĩ quan phải có nhiều lý do để xác định ai đó là mục tiêu trước khi có thể tấn công họ. Tuy nhiên, cuộc điều tra đã xác định được rằng một đại tá đã cho phép thực hiện một loạt cuộc tấn công bằng UAV vào đoàn xe dựa trên quan sát của một thiếu tá.

Sau khi hàng viện trợ được chuyển đến một nhà kho, thông qua cảnh quay nhiễu hạt của camera không người lái, thiếu tá này nhận định rằng mình đã phát hiện một tay súng bước vào một trong những chiếc ô tô. Tuy nhiên, sự thật là người này không mang theo vũ khí mà chỉ mang theo một chiếc túi.

Tuy World Central Kitchen cho biết vẫn luôn phối hợp với quân đội Israel trong việc di chuyển đoàn xe và các phương tiện đều được dán logo của tổ chức này, các quan chức quân đội khẳng định người điều khiển UAV không thể nhìn thấy logo vì lúc đó đang là ban đêm.

Sai phạm trên khiến thiếu tá và đại tá trên bị cách chức, đồng thời khiến 3 sĩ quan khác bị khiển trách, trong đó cấp cao nhất là người đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam Israel. Kết quả cuộc điều tra đã được chuyển cho tổng bào chữa của quân đội, người sẽ quyết định liệu các sĩ quan hoặc bất kỳ ai khác liên quan đến vụ tấn công sẽ phải nhận thêm hình phạt hay bị truy tố hay không.

Quân đội Israel từ chối trả lời các câu hỏi về việc liệu những vi phạm tương tự về quy tắc giao chiến có xảy ra trong suốt quá trình diễn ra xung đột tại Gaza hay không. Theo các dữ liệu cung cấp bởi Liên Hợp Quốc, ngoài nhiều thường dân thiệt mạng, hơn 220 nhân viên viện trợ nhân đạo đã thiệt mạng trong cuộc xung đột, trong đó có ít nhất 30 người thiệt mạng khi đang làm nhiệm vụ.

Phát biểu trước các phóng viên, ông Hagari nhận định: “Đây là một thảm kịch”. Ông cho biết: “Đây là một sự kiện nghiêm trọng mà chúng tôi phải chịu trách nhiệm và lẽ ra nó không nên xảy ra. Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng điều đó sẽ không xảy ra nữa”.

Nhận định về động thái của quân đội Israel, World Central Kitchen cho biết cuộc điều tra và các biện pháp kỷ luật là “những bước tiến quan trọng” nhưng vẫn nhấn mạnh Israel cần phải làm nhiều hơn nữa. Tuyên bố từ tổ chức từ thiện này cho biết: “Nếu không có sự thay đổi mang tính hệ thống, sẽ có thêm nhiều thất bại quân sự, nhiều lời xin lỗi hơn và nhiều gia đình đau buồn hơn”.

Trong khi đó về phía Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, ông cho biết điều quan trọng là Israel phải chịu trách nhiệm và Washington sẽ xem xét các phát hiện “để xem không chỉ những bước đang được thực hiện mà còn cả kết quả”.

Trước đó vào ngày 4/4, Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra cảnh báo với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng sự hỗ trợ của Washington trong tương lai đối với quốc gia này trong xung đột tại Gaza sẽ phụ thuộc vào việc Israel bảo vệ dân thường và nhân viên cứu trợ.