Đây là mức kim ngạch xuất, nhập khẩu cao nhất từ trước đến nay. Nếu như so với kết quả năm 2001 với 30 tỷ USD thì kết quả kim ngạch tổng xuất, nhập khẩu gần 12 tháng năm 2022 đã cao gấp 23 lần.
Nhìn lại toàn bộ bức tranh xuất, nhập khẩu hơn 20 năm, thương mại Việt Nam đã có bước chuyển mình mạnh mẽ với các mốc son rực rỡ. Năm 2001, kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam mới chỉ đạt 30 tỷ USD. Sau 6 năm, đến 2007, kim ngạch xuất nhập khẩu lần đầu tiên đạt mức 100 tỷ USD, đánh dấu sau một năm Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới.
Bốn năm sau, năm 2011 ghi nhận tổng giá trị xuất, nhập khẩu tăng gấp đôi, đạt 200 tỷ USD. Bốn năm tiếp theo, đến năm 2015, kết quả giá trị này đã cán mốc 300 tỷ USD.
Cột mốc 400 tỷ USD ghi nhận vào giữa tháng 12/2017, cột mốc 500 tỷ USD ghi nhận vào giữa tháng 12/2019, cột mốc 600 tỷ USD ghi nhận vào ngày 30/11/2021.
Như vậy, trong vòng 20 năm (giai đoạn 2002-2021), tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đã đạt con số 5.146 tỷ USD. Chỉ tính riêng 10 năm (2012 – 2021), con số này đã đạt 4.110 tỷ USD.
 |
Các mốc kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam của xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ năm 2007 đến năm 2022. Ảnh: Tổng cục Hải quan |
 |
| Tiến trình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam cán mốc 700 tỷ USD trong năm 2022. Ảnh: Tổng cục Hải quan |
Thương mại Việt Nam phát triển không ngừng
Theo công bố của Tổ chức Thương mại thế giới, trong năm 2006 nền kinh tế Việt Nam được xếp hạng thứ 50 trên thế giới về xuất khẩu hàng hóa và xếp thứ 44 về nhập khẩu hàng hóa. Đến năm 2021, thứ hạng về xuất khẩu Việt Nam là 23 và nhập khẩu xếp thứ 20 trên thế giới.
Với kết quả xuất, nhập khẩu hàng hóa ấn tượng ghi nhận trong năm 2022, Tổng cục Hải quan cho biết, thứ hạng xuất, nhập khẩu của Việt Nam có thể được nâng cao trên phạm vi toàn cầu.
 |
| Xếp hạng xuất khẩu, nhập khẩu của Việt Nam trên thế giới trong giai đoạn 2004-2021. Ảnh: Tổng cục Hải quan |
Về cán cân thương mại, nếu như năm 2011 trở về trước, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam luôn trong trạng thái thâm hụt, kéo dài liên tục với con số lên đến hàng tỷ USD (năm 2008 đạt đỉnh 18,02 tỷ USD). Nhưng từ năm 2012 đến nay, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam liên tục ghi nhận xuất siêu (trừ năm 2015).
Kết thúc năm 2021, thặng dư thương mại giảm mạnh, chỉ còn 3,32 tỷ USD. Trong 11 tháng đầu năm 2022, sự gia tăng quy mô xuất khẩu cao hơn nhập khẩu, thặng dư cán cân thương mại đã tăng cao trở lại, đạt 10,68 tỷ USD.
 |
| Diễn biến cán cân thương mại của Việt Nam giai đoạn 2004-2021 và cập nhật 11 tháng từ đầu năm 2022. Ảnh: Tổng cục Hải quan |
Trong nhiều năm qua, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu lớn nhất và Trung Quốc là thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam. Tính từ đầu năm đến hết 11 tháng 2022, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ đạt 101 tỷ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2021. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc đạt 109,46 tỷ USD, tăng 10%.
Như vậy, xuất khẩu sang Mỹ và nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc trong 11 tháng năm 2022 đều vượt ngưỡng 100 tỷ USD, đạt mức kỷ lục từ trước tới nay.
Nỗ lực từ phía Chính phủ, các ban ngành, doanh nghiệp
Để đạt được những kết quả nêu trên, thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy mạnh việc cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính. Qua đó tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, minh bạch, tạo thuận lợi hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp.
Trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực hải quan, thời gian qua đã có nhiều nỗ lực và kết quả trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan, cải cách thể chế, chuẩn bị thực hiện Hải quan số.
Cho đến nay, đã có 14,5 triệu tờ khai làm thủ tục hải quan, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2021. Trên phạm vi toàn quốc, số lượng doanh nghiệp có tham gia xuất, nhập khẩu hàng hóa là 96.100.
Hiện có 46 ngân hàng thương mại tham gia phối hợp thu ngân sách với Tổng cục Hải quan. Tổng số thu ngân sách của Cổng thanh toán điện tử đến ngày 13/12/2022 là 408.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 98%.
Các hoạt động triển khai về Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN cũng diễn ra tích cực. Trong đó, Việt Nam đã duy trì kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN để trao đổi thông tin chứng nhận xuất xứ mẫu D điện tử với tất cả 9 nước thành viên của ASEAN.
