Chiếc xe chở nhân viên của World Central Kitchen bị quân đội Israel không kích. Ảnh: Reuters

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 2/4, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thừa nhận quân đội nước này đã “vô tình” giết chết 7 nhân viên cứu trợ của một tổ chức từ thiện trong một cuộc không kích ở Gaza. Ông Netanyahu cho biết đây là một “vụ án bi thảm” sẽ được điều tra “đến cùng”.

Tới sáng ngày 3/4, Tư lệnh quân đội Israel, Trung tướng Herzi Halevi, công bố kết quả cuộc điều tra sơ bộ cho thấy cuộc không kích là một sai lầm bắt nguồn từ việc xác định sai mục tiêu trong một cuộc chiến với điều kiện phức tạp. Ông khẳng định việc này “đáng nhẽ không nên xảy ra”, đồng thời nhấn mạnh một cơ quan độc lập sẽ tiến hành một “cuộc điều tra kỹ lưỡng” và sẽ hoàn tất trong những ngày tới.

Tuy nhiên, WCK trước đó đã khẳng định đây là một “cuộc tấn công có chủ đích” của Lực lượng Phòng vệ Israel bất chấp việc tổ chức này đã phối hợp với quân đội Israel về việc di chuyển ô tô viện trợ. Có 3 phương tiện di chuyển nối tiếp nhau bị đốt cháy và phá hủy, cho thấy có nhiều cuộc tấn công có chủ đích với ít nhất một trong số những chiếc xe có in logo của tổ chức từ thiện trên nóc xe để có thể nhận dạng được từ trên không.

Cuộc tấn công này của Israel vấp phải sự chỉ trích lớn từ nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó bao gồm cả các đồng minh thân cận của quốc gia này. Theo hãng tin AP dẫn lời Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 2/4, ông bày tỏ sự “phẫn nộ và đau lòng” trước những cái chết, đồng thời khẳng định: “Israel chưa đủ tích cực trong việc bảo vệ các nhân viên cứu trợ đang cố gắng cung cấp sự giúp đỡ vô cùng cần thiết cho dân thường”.

Ông nhấn mạnh: “Những sự cố như ngày hôm qua lẽ ra không nên xảy ra”, đặc biệt là trong bối cảnh “Mỹ đã nhiều lần kêu gọi Israel giảm xung đột giữa các hoạt động quân sự chống lại Hamas với các hoạt động nhân đạo để tránh thương vong cho dân thường”.

Ngoài Washington, các chính phủ Anh, Ba Lan, Australia và Canada đều kêu gọi Israel đưa ra câu trả lời về những cái chết của 7 nhân viên thiệt mạng. Trong cùng ngày 2/4, chính phủ Anh đã triệu tập đại sứ Israel để khiển trách và kêu gọi một lệnh tạm dừng nhân đạo ngay lập tức để cho phép thêm viện trợ và thả con tin. Trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel, Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết ông cảm thấy “kinh hoàng” trước cái chết của các nhân viên, đồng thời mô tả tình hình ở Gaza là “ngày càng không thể chịu đựng được”.

Cái chết của các nhân viên viện trợ của WCK còn có nguy cơ cản trở nỗ lực của Mỹ và các nước khác nhằm mở hành lang hàng hải để nhận viện trợ từ Cyprus và từ đó khiến tình trạng tại phía bắc Gaza ngày càng tuyệt vọng hơn.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Cyprus Theodoros Gotsis cho biết khoảng 100 tấn hàng viện trợ nhân đạo đã được dỡ xuống trước khi tổ chức từ thiện WCK đình chỉ hoạt động và đưa phần hàng còn lại trở lại Cyprus do các cuộc không kích. Tuy nhiên, Tổng thống Cyprus Nikos Christodoulides cho biết việc giao hàng bằng tàu vẫn sẽ tiếp tục.

Đối với các tổ chức viện trợ nhân đạo khác, một tuyên bố từ Anera, một nhóm viện trợ có trụ sở tại Washington đã hoạt động ở vùng lãnh thổ Palestine trong nhiều thập kỷ, cho biết nhóm đã tạm dừng việc cung cấp viện trợ sau các cuộc không kích do điều kiện hoạt động nguy hiểm – một động thái chưa từng xảy ra trước đây.

Tổ chức này chia sẻ: “Những rủi ro leo thang liên quan đến việc cung cấp viện trợ khiến chúng tôi không còn lựa chọn nào khác”. Trên thực tế, ông Jamie McGoldrick, điều phối viên nhân đạo của Liên Hợp Quốc tại các vùng lãnh thổ Palestine, cho biết hơn 180 nhân viên nhân đạo đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này. Ông cho biết con số này cao “gần gấp ba lần số người chết được ghi nhận trong bất kỳ cuộc xung đột nào trong một năm”.

Trong suốt cuộc chiến, Israel cho biết họ tìm cách tránh thương vong cho dân thường và sử dụng thông tin tình báo phức tạp để nhắm vào Hamas và các chiến binh khác. Chính quyền Israel đổ lỗi cho họ về cái chết của dân thường vì họ hoạt động ở các khu vực đông dân cư.

Theo Bộ Y tế Gaza, hơn 32.900 người Palestine đã thiệt mạng trong chiến tranh, khoảng 2/3 trong số đó là phụ nữ và trẻ em.