Thanh toán không dùng tiền mặt đang len lỏi vào mọi lĩnh vực

Chia sẻ tại Hội thảo "Thúc đẩy hoạt động thẻ và Xu hướng thanh toán tương lai" do Báo Tiền phong phối hợp với Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia (Napas) tổ chức ngày 26/9, ông Phạm Tiến Dũng – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, hoạt động thanh toán thực sự có nhiều thay đổi trong thời gian qua.

"Thanh toán không tiền mặt, thanh toán thẻ đã len lỏi vào mọi lĩnh vực sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ, và trong đời sống hằng ngày. Trước đây, khi nói tới thanh toán thẻ không dùng tiền mặt chỉ thấy ở siêu thị lớn, giờ chúng ta có thể thấy ở mọi nơi, mọi hoạt động thường nhật", Phó Thống đốc chia sẻ.

Thời gian qua, ngoài quy định về thanh toán không dùng tiền mặt, NHNN đã phối hợp với các ngân hàng thương mại, khảo sát thực tiễn để ban hành 2 thông tư về thanh toán và tín dụng.

Trong đó, có thông tư cho phép ngân hàng được cấp bảo lãnh điện tử (không chỉ có bảo lãnh giấy thông thường). Cùng với đó, từ ngày 1/9/2023, cho phép ngân hàng cho vay điện tử phục vụ sản xuất, tiêu dùng với giá trị tối đa 100 triệu đồng.

Quy định mới cũng cho phép ngân hàng giải ngân khoản vay vào tài khoản thanh toán của người vay, không yêu cầu bắt buộc phải giải ngân vào tài khoản của bên cung cấp hàng hoá, dịch vụ. Từ tháng 3/2021, NHNN cũng cho phép các ngân hàng sử dụng giải pháp eKYC (xác thực sinh trắc học) trong thanh toán, cung cấp dịch vụ.

Mọi hoạt động kinh tế đều liên quan tới thanh toán, từ mua tới bán dịch vụ, nhận và trả tiền. Hiện cả nước có hơn 100 triệu thẻ đã được phát hành tới người dùng, nhiều hình thức thẻ mới ra đời, tiêu chuẩn bảo mật ngày càng nâng cao. Đặc biệt, số hoá thẻ ngân hàng để khách hàng không cần cầm thẻ vật lý, tránh rủi ro mất mát, bị lợi dụng.

Để thúc đẩy hoạt động thẻ, thị trường thẻ phát triển, Phó thống đốc cho biết, bên cạnh vấn đề bảo mật, an toàn thì có 2 chữ “tiện và lợi” phải đặc biệt quan tâm, vì người dân cũng cần phải thấy tiện dụng, dễ dùng và có lợi ích về kinh tế. Do đó, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng, các tổ chức phát hành thẻ cần lắng nghe, ghi nhận phản hồi của người dùng về sản phẩm thẻ.

Cùng chia sẻ về vấn đề "tiện lợi" trong thanh toán không dùng tiền mặt, ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho biết, hiện nay thanh toán không dùng tiền mặt đang phát triển rất nhiều hình thức và thẻ là một trong những hình thức phổ biến.

"Vấn đề phát triển thẻ cần đảm bảo sự an toàn, tiện ích kết hợp làm sao người dân trong nước có thể sử dụng thẻ quốc tế. Hiện nay một số trường đại học kết hợp với ngân hàng thanh toán tiền học phí thông qua thẻ nội địa. Đây là hình thức rất mới, song vẫn còn chưa thuận tiện như Visa, Master nên trong thời gian tới cần phải cải thiện thêm", ông Hùng chia sẻ. Ông cũng kiến nghị Chính phủ sớm phê duyệt Nghị định 101 về thanh toán không dùng tiền mặt để tạo hành lang pháp lý thúc đẩy thị trường thẻ phát triển.

Ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng

Dịch vụ thẻ phát triển giúp ngân hàng có thêm kênh huy động vốn

Tham luận tại Hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết, tính đến cuối năm 2022, có trên 77,41% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản thanh toán tại ngân hàng.

Đến tháng 6/2023, có 82 tổ chức tín dụng triển khai thanh toán qua Internet và 52 tổ chức tín dụng triển khai thanh toán qua Mobile. Trong 7 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm 2022, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 51,14% về số lượng; qua kênh Internet tăng 66,46% về số lượng và 4,01% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 63,09% về số lượng và 8,79% về giá trị; qua phương thức QR code tăng 124,15% về số lượng và 16,12% về giá trị.

Hệ thống ATM, POS cũng được các ngân hàng quan tâm đầu tư, nâng cao chất lượng dịch vụ, tính đến cuối tháng 7/2023, toàn thị trường hiện có hơn 21.360 ATM, hơn 477.900 POS (tăng tương ứng 3,31% và 28,86% so với cùng kỳ năm 2022).

Ông Tuấn cho biết, dịch vụ thẻ phát triển đã giúp ngân hàng thương mại có thêm kênh huy động vốn và phát triển thêm các dịch vụ giá trị gia tăng với nhiều tiện ích khác nhau cung cấp cho khách hàng.

Để gia tăng lượng giao dịch không dùng tiền mặt, các ngân hàng đã đẩy mạnh thanh toán hàng hóa dịch vụ sử dụng thẻ, các tiện ích dịch vụ,… Ngoài rút tiền mặt, chủ thẻ có thể dễ dàng sử dụng thẻ trong các thanh toán giao dịch hóa đơn điện thoại, internet, trả phí bảo hiểm, chuyển khoản thanh toán,…

Tiện ích của thẻ ATM không chỉ giúp chủ thẻ quản lý được tiền, không đem theo một lượng tiền lớn để thanh toán hàng hóa dịch vụ, tiết kiệm được tiền,… mà còn giúp họ tiết kiệm chi tiêu khi các ngân hàng phát hành thẻ phối hợp với những đơn vị bán hàng giảm giá hàng hóa cho khách hàng sử dụng thẻ.

Quy mô dân số trẻ không ngừng mở rộng cùng với sự phát triển của công nghệ và xu hướng thương mại điện tử ngày càng thịnh hành là những yếu tố cơ bản khiến thị trường thẻ thanh toán ở Việt Nam, cả thẻ tín dụng (credit card) và thẻ ghi nợ (debit card) ngày càng được sử dụng rộng rãi.

Ngày nay các ngân hàng Việt Nam cũng không ngừng quan tâm đến việc đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật cho khách hàng sử dụng thẻ. Đến nay, 100% thẻ tại Việt Nam đã được phát hành và chấp nhận thanh toán thẻ chip chuẩn EMV, nhằm đảm bảo an ninh, an toàn cho hoạt động thẻ.

Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ thanh toán Ngân hàng Nhà nước

Thị trường thẻ Việt Nam những năm qua được đánh giá có tốc độ phát triển nhanh chóng, góp phần quan trọng thúc đẩy nhanh xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt. Tính đến tháng 7/2023, số lượng thẻ đang lưu hành đạt hơn 140 triệu thẻ (tăng 8,27% so với cuối năm 2021), với hơn 103 triệu thẻ nội địa, 36,7 triệu thẻ quốc tế; trong đó có gần10,8 triệu thẻ mở bằng eKYC đang lưu hành (27 ngân hàng đang triển khai).

Bên cạnh sự tham gia của các tổ chức thẻ quốc tế vào thị trường Việt Nam, thời gian qua, các tổ chức phát hành thẻ tại Việt Nam cũng đã nghiên cứu phát triển, cung ứng các sản phẩm thẻ nội địa gắn với thương hiệu thẻ của Việt Nam. Đến tháng 7/2023, có 15 tổ chức phát hành thẻ tín dụng nội địa (cụ thể như: Agribank phát hành thẻ Lộc Việt; VietinBank phát hành thẻ Vietinbank 2Card; Sacombank phát hành thẻ Easy Card, HDBank phát hành thẻ Flex,…).

Ông Tuấn đánh giá việc các tổ chức phát hành thẻ chủ động cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thẻ nội địa gắn với thương hiệu thẻ của Việt Nam đã góp phần nhằm đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Qua đó thúc đẩy tài chính toàn diện để bao phủ dịch vụ thanh toán, tín dụng đến số đông người dân và giảm chi phí chấp nhận, sử dụng thẻ cho các đơn vị chấp nhận thẻ, chủ thẻ tại Việt Nam theo hướng đơn giản, tiện lợi, dễ sử dụng, giảm chi phí, phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của mọi người dân, doanh nghiệp.