Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif phát biểu trước truyền thông tại Tòa án Tối cao Pakistan ở Islamabad hồi 7/4 khi đắc cử. Ảnh: Reuters.

Nguyên nhân chính của quyết định đưa ra hôm 18/5 là do đồng nội tệ của Pakistan mất giá mạnh trong tuần vừa qua, dấy lên nguy cơ dẫn đến khủng hoảng kinh tế và sự thiếu hụt lượng dự trữ ngoại tệ của Pakistan.

Trong lệnh cấm nhập khẩu của Pakistan có các mặt hàng như điện thoại di động, hàng điện lạnh, trái cây và trái cây khô (trừ Afghanistan), giày, vali, túi xách, cá và cá đông lạnh, trái cây đã qua xử lý bảo quản, bàn ghế giường tủ, ô tô, ngô chế biến, nước quả, hóa phẩm toilet phòng tắm...

Ngoài ra thuế nhập khẩu máy móc vào Pakistan cũng sẽ tăng 10%, hàng điện lạnh tăng 50%, máy phát điện tăng 30%, hàng kim khí 10%, ô tô dung tích động cơ trên 1000cc tăng 130%, hàng gốm sứ tăng 40%, thuế nhập điện thoại di động cũng tăng cao.

Trong khi đó, theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, 4 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Pakistan đạt 285,7 triệu USD. Trong đó, lượng xuất khẩu hàng điện thoại và linh kiện, một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam có sự tăng vọt so với năm trước. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu điện thoại và linh kiện đạt 134,4 triệu USD, tăng gần gấp 10 lần so với 4 tháng đầu năm 2021 (đạt 13,5 triệu USD) và tăng 10% so với cả năm 2021 (đạt 123,2 triệu USD). Đây là một con số ấn tượng cho ngành xuất khẩu của Việt Nam.

Vì vậy, việc Pakistan ban hành lệnh cấm nhập khẩu mặt hàng này sẽ chặn đứng đà tăng trưởng mạnh mẽ đã kéo dài gần nửa năm qua của sản phẩm điện thoại Việt Nam xuất khẩu sang Pakistan và gây ảnh hưởng nặng nề tới sự phát triển của kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang quốc gia ở Nam Á này.

Bên cạnh điện thoại, kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng của Việt Nam sang Pakistan như hàng thủy sản (đạt 3,4 triệu USD), hàng xơ, sợi dệt các loại (37,8 triệu USD), phương tiện vận tải và phụ tùng (12,9 triệu USD)... cũng có thể bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm này.

Cùng với lệnh cấm nhập khẩu 38 mặt hàng, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cũng kêu gọi thắt lưng buộc bụng và động viên các công dân có khả năng tài chính đóng góp nhiều hơn để giải cứu đất nước khỏi tình trạng thiếu ngoại tệ. Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp Pakistan tỏ ra không tin vào hiệu quả của quyết định này. Họ cho rằng chính phủ đã ra quyết định mà không tham khảo ý kiến của các thành phần kinh tế liên quan.

Đặc biệt là khi nhiều mặt hàng bị cấm nhập khẩu mà Pakistan không sản xuất được hoặc sản xuất không đủ cho nhu cầu, điều này dẫn tới việc người dân sẽ không có hàng để mua hoặc không thể mua được vì giá quá cao.

Ngoài ra quyết định này còn thủ tiêu cạnh tranh, không khuyến khích sản xuất trong nước nâng cao chất lượng. Cộng đồng doanh nghiệp cho rằng nguyên nhân chính của khó khăn kinh tế hiện nay của Pakistan là những yếu kém trong chính sách điều hành nền kinh tế trong đó có chính sách trợ giá xăng dầu quá mức.