Dự án siêu máy tính Jupiter được liên doanh siêu máy tính châu Âu EuroHPC JU của Đức và Pháp công bố hồi tháng 10/2023, với mục tiêu trở thành siêu máy tính exascale mạnh nhất thế giới, có khả năng xử lý vượt ngưỡng một tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Theo kế hoạch, dự án siêu máy tính này sẽ hoàn tất trong năm nay.
Jupiter sẽ sử dụng hàng loạt siêu chip GH200 của Nvidia, có nhiệm vụ chủ đạo là huấn luyện trí tuệ nhân tạo với hiệu năng khoảng 90 exaflops. CPU - "bộ não" của Jupiter là 50 module container triển khai trên diện tích 2.300m2. Các khối container chứa khoảng 20 hệ thống tính toán, 15 mô-đun năng lượng và 10 module hậu cần. Cách tiếp cận này giúp tiết kiệm chi phí, giảm 50% thời gian xây dựng hệ thống, đơn giản hóa quá trình nâng cấp trong tương lai.
Khi đi vào vận hành, Jupiter sẽ hỗ trợ phát triển các mô hình có độ chính xác cao trong hệ thống phức tạp, giải quyết vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, đại dịch và năng lượng nhiệt hạch, cũng như phục vụ sự bùng nổ của công nghệ trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn.
Siêu máy tính là những hệ thống máy tính khổng lồ với sức mạnh tính toán cao gấp hàng triệu lần máy tính thông thường, có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp của thế giới. Chúng được ứng dụng vào hầu hết lĩnh vực như mô phỏng vụ thử tên lửa hạt nhân, dự báo thời tiết, nghiên cứu khí hậu, kiểm tra sức mạnh mã hóa của máy tính.
Hiện nay, siêu máy tính exascale đầu tiên trên thế giới là Frontier, ra đời năm 2021, do Hewlett Packard Enterprise chế tạo và đặt tại Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge ở Tennessee (Mỹ).
Theo sau là siêu máy tính nhanh nhất châu Âu là Lumi, thuộc sở hữu của EuroHPC JU, nằm trong trung tâm dữ liệu CSC ở Kajaani (Phần Lan) từ năm 2021, đạt 375 triệu tỷ phép tính mỗi giây.
Thời gian qua, siêu máy tính được cho là thước đo trong cuộc chạy đua công nghệ toàn cầu, sử dụng không chỉ cho mục đích công nghiệp, mà còn cho nghiên cứu quân sự. Gần đây, các công ty công nghệ như Meta, Google cũng tham gia phát triển siêu máy tính với mục tiêu phục vụ nghiên cứu trí tuệ nhân tạo.
Năm 2022, tỷ phú Mark Zuckerberg tuyên bố tập đoàn Meta đang lên kế hoạch chế tạo siêu máy tính trí tuệ nhân tạo nhanh nhất thế giới, một phần trong dự án siêu máy tính phục vụ vũ trụ ảo metaverse.
