Sáng 2/12, Bộ Công Thương tổ chức “Diễn đàn thương mại với các đối tác khu vực Á – Âu năm 2022”, sự kiện thường niên nhằm cung cấp cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thông tin cập nhật về tình hình thị trường, chính sách ngoại thương, các cơ hội giao thương và đầu tư tại khu vực Á - Âu (Eurasia). Qua đó, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng giải pháp thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa và đầu tư, tận dùng các lợi thế sẵn có để đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu phục vụ sản xuất từ khu vực Eurasia.
Eurasia là thị trường rộng lớn gồm 28 nước, trải dài từ Đông Âu sang Trung Á, với tổng diện tích khoảng 23,5 triệu km2, dân số hơn 410 triệu người, GDP gần 3.337 tỷ USD. Trong khu vực Eurasia có 15 quốc gia Đông Âu (gồm 11 thành viên EU như Ba Lan, Séc, Romania, Bulgaria, Hungary, Slovakia, Slovenia, Estonia, Latvia, Lithuania và Croatia).
Ngoài ra, khu vực Eurasia còn có 4 quốc gia Đông Âu khác gồm: Nga, Belarus, Ukraine, Moldova; 5 quốc gia khu vực Tây Balkan là Albania, Bắc Macedonia, Bosnia-Herzgovina, Serbia, Montenegro và 8 quốc gia thuộc khu vực Trung Á như: Kazakhstan, Armenia, Kyrgyzstan, Azerbaijan, Gruzia, Uzbekistan, Tajikistan, Turmenistan.
Phát biểu tại diễn đàn, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) Tạ Hoàng Linh cho biết, khu vực Eurasia là thị trường truyền thống và đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Trong quan hệ thương mại, năm 2021, kim ngạch thương mại hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và Eurasia đạt hơn 14,7 tỷ USD, tăng 17,6% so với 2020. Trong đó, xuất khẩu đạt hơn 9,9 tỷ USD tăng 11,7%, nhập khẩu đạt 4,8 tỷ USD tăng 32,2%.
Riêng trong năm 2022, do những bất ổn địa chính trị trong khu vực, kéo theo đó là khủng hoảng năng lượng, lương thực và lạm phát tăng cao ở các nước Eurasia đã tác động tiêu cực đến thương mại song phương giữa Việt Nam và các nước khu vực Á – Âu. Trong 10 tháng đầu năm 2022, kim ngạch hai chiều giảm 5,6% so với cùng kỳ năm 2021, đạt gần 11,1 tỷ USD (xuất khẩu đạt 7,3 tỷ USD, nhập khẩu đạt gần 3,8 tỷ USD). Dù vậy, kim ngạch hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang 22/28 thị trường tại khu vực vẫn ghi nhận tăng trưởng hai con số.
Về đầu tư, theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, tính đến hết tháng 10 năm 2022, các quốc gia khu vực Eurasia hiện có khoảng 339 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký gần 1,8 tỷ USD, tương đương với 0,4% trong tổng vốn đăng ký từ 140 quốc gia, vùng lãnh thổ đang đầu tư tại Việt Nam. Việt Nam đã đầu tư 24 dự án sang khu vực Á - Âu với tổng vốn đăng ký 1,65 tỷ USD, trong đó chủ yếu là tại Nga, tương đương với 8% trong tổng vốn đăng ký đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài.
Các con số thống kê hiện nay cho thấy giữa Việt Nam và khu vực Eurasia còn rất nhiều tiềm năng hợp tác, đặc biệt là khi giữa Việt Nam và các quốc gia tại khu vực này đã hình thành các thiết chế, khung khổ vững chắc làm nền tảng cho sự phát triển hợp tác song phương, bao gồm VNEAEUFTA với Liên minh kinh tế Á - Âu (Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia, Kyrgyzstan) và EVFTA với Liên minh Châu Âu; Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA); 14 Ủy ban Hỗn hợp/ Ủy ban liên Chính phủ và 1 cơ chế Tham vấn hợp tác kinh tế song phương.
“Việc tận dụng hiệu quả các FTA và các thiết chế, khung khổ hợp tác sẽ là động lực quan trọng góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và các nước trong khu vực Á – Âu nói chung và Đông Âu – Trung Á nói riêng".
Ngoài ra, ông Linh còn cho rằng Thương vụ Việt Nam tại khu vực Á – Âu đóng vai trò đầu mối quan trọng công tác xúc tiến thương mại, quảng bá giới thiệu hình ảnh Việt Nam với khu vực, đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như nông sản, thủy sản, dệt may, da giày, đồ gỗ và linh kiện điện tử.
Trong bối cảnh suy thoái kinh tế của thế giới ngày càng rõ rệt thì các mặt hàng của Việt Nam xuất khẩu sang khu vực chủ yếu đều là mặt hàng thiết yếu, có dư lượng tốt, giá cả cạnh tranh, phục vụ đông đảo người tiêu dùng sở tại. Vì vậy, đây là thời điểm thuận lợi để tăng cường thâm nhập thị trường sâu hơn, tìm kiếm cơ hội tại thị trường ngách, mở rộng quan hệ kinh doanh dài hạn với đối tác tại khu vực Á – Âu.
Tại diễn đàn, lãnh đạo Vụ thị trường châu Âu – châu Mỹ và các Tham tán thương mại Việt Nam tại khu vực Á - Âu, Tham tán thương mại Đại sứ quán Uzbekistan tại Indonesia kiêm nhiệm Việt Nam... đã cung cấp các thông tin cập nhật về tình hình thị trường, chính sách đầu tư của các nước sở tại, các cơ hội hiện có từ các Hiệp định Việt Nam - EAEU FTA và EVFTA nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tối đa các lợi thế nêu trên.
