Kết quả xuất khẩu tích cực trong tình hình nhiều biến động

Cuộc làm việc nhằm đánh giá tình hình và bàn giải pháp thúc đẩy xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, các chuỗi cung ứng. Cùng với đó, củng cố, phát triển các thị trường truyền thống, khai thác các thị trường mới nhiều tiềm năng, tận dụng hiệu quả các FTA thế hệ mới mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, đẩy mạnh xuất khẩu năm 2022, định hướng giai đoạn 2023 - 2025, trong bối cảnh các thị trường của Việt Nam được dự báo đang dần thu hẹp do tác động từ tình hình thế giới.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt hơn 670 tỷ USD, đưa Việt Nam vào top 20 nền kinh tế có quy mô ngoại thương lớn nhất toàn cầu.

7 tháng năm 2022, trong bối cảnh khó khăn, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng cao, đạt hơn 433 tỷ USD, tăng 15,3% so với cùng kỳ. Dự báo cả năm 2022 sẽ đạt khoảng 800 tỷ USD.

Tại hội nghị, 14 đại biểu đại diện các cơ quan thương mại Việt Nam ở nước ngoài đã phát biểu ý kiến, trao đổi về tình hình, chính sách của các nước. Trong đó, các đại biểu tập trung báo cáo về tiềm năng, nhu cầu, tiêu chuẩn hàng hóa của các thị trường cùng các biện pháp để đáp ứng thị trường. Bên cạnh đó, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai nhiệm vụ, công tác phối hợp với nước sở tại, với các bộ, ngành, cơ quan, địa phương, doanh nghiệp trong nước.

Các đại biểu khuyến nghị các biện pháp cụ thể giúp các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp trong nước tận dụng cơ hội để phát triển, mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa các chuỗi cung ứng; gắn sản xuất với thị trường; thành lập các liên minh phát triển thị trường.

Các tham tán, tùy viên thương mại tại 61 thương vụ/chi nhánh thương vụ phụ trách 176 thị trường nước ngoài tham dự theo hình thức trực tuyến. Ảnh: VGP

Đại diện thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển (kiêm nhiệm các nước Bắc Âu khác) cho biết, Bắc Âu gồm các thị trường có quy mô dân số tương đối nhỏ, nhưng thu nhập bình quân đầu người rất cao và kim ngạch nhập khẩu ấn tượng, lên tới khoảng 400 tỷ USD mỗi năm. Hơn nữa, chinh phục được những thị trường luôn dẫn đầu các xu hướng này, sẽ giúp Việt Nam sớm nắm bắt được xu hướng mới, đi tắt đón đầu và bứt phá thành công.

Tuy vậy, hiện các doanh nghiệp lớn của Việt Nam chưa có sự chú ý còn các doanh nghiệp nhỏ thì không đáp ứng được các thị trường này. Đại diện thương vụ cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam có thể thâm nhập vào các "thị trường ngách" tại Bắc Âu, với các sản phẩm sạch, thân thiện môi trường như sản phẩm mít non đóng hộp đang rất được ưa chuộng , các sản phẩm làm từ tre, cói…

Đại diện thương vụ Việt Nam tại Italy cho biết, đến nay toàn bộ các container hạt điều của doanh nghiệp Việt Nam bị lừa đảo tại Italy đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có 35 container bị mất chứng từ gốc.

Nhiều đóng góp giúp đỡ doanh nghiệp, ngành sản xuất trong bối cảnh khó khăn

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc lại, tình hình có nhiều diễn biến, có chiều hướng bất lợi cho xuất khẩu của đất nước. Do đó, Thủ tướng muốn thông qua hội nghị này để phân tích tình hình, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để thích ứng. Thủ tướng hy vọng sau hội nghị này các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường sẽ có chuyển biến mạnh mẽ, tình hình xuất nhập khẩu sẽ phát triển vượt bậc.

Thủ tướng cho rằng, hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài thời gian qua đã làm tốt nhiệm vụ cung cấp thông tin về chính sách, nhu cầu thị trường, xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong nước.

Trong đó có việc tổ chức hội nghị kết nối giao thương trực tuyến, các sự kiện xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh sản phẩm Việt Nam tại nước ngoài... Đồng thời, tìm nguồn nguyên liệu từ Ấn Độ, Hàn Quốc cho ngành dệt may, da giày sản xuất, xuất khẩu khi chuỗi cung ứng nguyên liệu bị gián đoạn; tìm nguồn than đá từ Australia, Nam Phi, Lào cho nhu cầu sản xuất điện; hỗ trợ thu hồi hơn 100 container hạt điều của doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Italy...

Thủ tướng nhận định, trong những tháng còn lại của năm 2022 và thời gian tới, tình hình thế giới dự báo tiềm ẩn nhiều biến động, rủi ro, gây thách thức cho nền kinh tế trong nước. Thương mại toàn cầu đang đứng trước nhiều sức ép. Dự báo lạm phát, sự mất giá của đồng tiền bản địa, tổng cầu giảm sẽ tác động tiêu cực tới các thị trường lớn của Việt Nam, khiến xuất khẩu kém thuận lợi hơn.

Thủ tướng gợi mở một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để Bộ Công Thương và các thương vụ cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Ảnh: VGP

Nhiệm vụ, giải pháp cho các thương vụ trong những tháng cuối năm

Trên cơ sở các ý kiến tại hội nghị và phân tích các kết quả, nhận định tình hình, Thủ tướng gợi mở một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để Bộ Công Thương và các thương vụ cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Thủ tướng chỉ đạo, cùng với hệ thống các cơ quan đại diện ngoại giao, hệ thống thương vụ cần tiếp tục triển khai hiệu quả công tác thiết lập quan hệ với các nước sở tại, truyền tải thông điệp, hình ảnh Việt Nam với những nền tảng chính về đất nước, con người Việt Nam; quan điểm phát triển đất nước, đường lối đối ngoại của Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thương vụ, chi nhánh thương vụ cần chủ động nắm bắt, phân tích, đánh giá chính sách, điều chỉnh chính sách của nước sở tại, từ đó vận dụng, tham mưu, đề xuất các vấn đề mang tính chiến lược và những phản ứng chính sách phù hợp, bảo đảm quyền lợi của đất nước, của doanh nghiệp trong hội nhập kinh tế quốc tế.

Đồng thời, nghiên cứu và nắm vững hệ thống luật pháp, quy định và các phong tục, tập quán thương mại của nước sở tại để hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi, lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là trong ứng phó với các vụ điều tra phòng vệ thương mại.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tăng cường nghiên cứu, nắm vững nhu cầu, thị hiếu, yêu cầu của thị trường, từ đó tham mưu phát triển thị trường, kết nối giao thương.

Đồng thời chủ động cảnh báo, phòng ngừa, đưa ra khuyến cáo, kiến nghị xử lý các rủi ro, hỗ trợ các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, địa phương của Việt Nam xây dựng, điều chỉnh chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh và xuất khẩu phù hợp nhằm tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.

Ngoài ra, phải thúc đẩy đa dạng hóa thị trường sang khu vực Đông Âu, Trung Đông, Nam Mỹ, Nam Á, châu Phi, để bù đắp khó khăn tại các thị trường truyền thống như Mỹ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN; đồng thời tăng cường đa dạng hóa các chuỗi cung ứng.

Thủ tướng đề nghị tăng cường tìm kiếm đối tác, kết nối các doanh nghiệp trong và ngoài nước hợp tác đầu tư, thu hút các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp trong nước. Đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài.

Bên cạnh đó, cần hỗ trợ đẩy mạnh hợp tác để phát triển lực lượng lao động kỹ thuật thông qua việc đưa lao động, thực tập sinh ra nước ngoài để học tập, làm việc, tiếp cận công nghệ sản xuất mới, quản trị mới, góp phần đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thương vụ, chi nhánh thương vụ phát huy hiệu quả vai trò vị trí tiền tuyến, trực tiếp tiếp cận hàng ngày với những biến động của thế giới và thị trường nước sở tại. Ảnh: VGP

Về nguồn cung nguyên vật liệu, Thủ tướng yêu cầu các thương vụ tìm kiếm, kết nối đa dạng nguồn cung, phục vụ ngành sản xuất trong nước, hợp tác nước ngoài để phát triển ngành công nghiệp vật liệu của Việt Nam, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước chủ động trong sản xuất, xuất khẩu, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các thương vụ cần tích cực kết nối doanh nghiệp, thu hút đầu tư phát triển ngành năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo, tiến tới làm chủ về công nghệ, đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu các thiết bị trong quá trình chuyển đổi năng lượng mới. Đồng thời, xây dựng hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hoạt động đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ, tính kết nối cao.