Đại biểu Phạm Văn Hòa không đồng tình với việc Tổng Liên đoàn lao động làm chủ đầu tư nhà ở xã hội. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Tại phiên thảo luận về Luật Nhà ở (sửa đổi) ngày 29/8, vấn đề để Tổng Liên đoàn lao động tham gia xây dựng nhà ở xã hội nhận được nhiều ý kiến tranh luận của các đại biểu Quốc hội.

Theo báo cáo của Ủy ban Pháp luật Quốc hội, quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (Tổng Liên đoàn) là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân đang nhận được hai luồng ý kiến. Một là tán thành theo đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Tuy nhiên, do đây là các dự án nhà ở xã hội cho công nhân để cho thuê, vốn đầu tư lớn nhưng thời gian thu hồi vốn dài nên cần bổ sung đánh giá tác động về nguồn lực đầu tư và khả năng thu hồi vốn.

Hai là đề nghị không quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) như nội dung Chính phủ trình do đây là vấn đề mới, quá trình thí điểm thời gian qua còn nhiều vướng mắc, chưa đủ độ “chín” để quy định trong Luật. Do đó đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng đề án báo cáo Quốc hội xem xét cho thực hiện thí điểm trong một thời hạn nhất định, nếu phát huy hiệu quả mới quy định trong Luật.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị Tổng Liên đoàn thành lập doanh nghiệp trực thuộc có chức năng kinh doanh bất động sản để thực hiện các dự án nhà ở xã hội cho công nhân. Quy định theo hướng này sẽ không phải bổ sung nội dung trong Luật Nhà ở.

Nâng cao vị trí, vai trò của công đoàn

Nhất trí với luồng ý kiến thứ nhất, đại biểu Nguyễn Thành Nam (Đoàn Phú Thọ) cho rằng, phương án này phù hợp với chủ trương, huy động đa dạng các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển nhà ở xã hội, nhất là nhà ở cho đối tượng công nhân. Theo ông, hệ thống công đoàn các cấp là cơ quan bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động nên hơn ai hết họ nắm rõ nhu cầu về chỗ ở cho người lao động, nhất là những người lao động có thu nhập thấp hay hoàn cảnh khó khăn.

Khi đó, Tổng Liên đoàn chỉ thực hiện dự án nhà ở xã hội để cho thuê, các dự án này sử dụng nguồn vốn là tài chính công đoàn, vận hành như đối với các nhà ở do Nhà nước đầu tư.

Theo đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn Bắc Giang), quy định Tổng Liên đoàn làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, đồng thời nâng cao vị trí, vai trò của công đoàn trong việc chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người lao động.

Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Nhà ở vẫn là mong ước của rất nhiều người lao động. Nếu giải quyết tốt, sẽ tạo an tâm cho người lao động để họ gắn bó hơn với công việc. Trong điều kiện cần huy động nguồn lực, không nên bỏ qua một chủ thể như Tổng Liên đoàn.

Đại biểu Trần Văn Tuấn

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) đánh giá, việc trao quyền cho Tổng Liên đoàn làm chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân là quy định có mục đích nhân văn, góp phần tháo gỡ thực trạng việc phát triển nhà ở xã hội chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được các nguồn đầu tư, chưa đáp ứng nhu cầu của người dân trong giai đoạn hiện nay.

Theo đại biểu, khác với các chủ đầu tư thông thường, nếu trao quyền cho Tổng Liên đoàn thì đối tượng thụ hưởng chính sách chính là những đối tượng được hướng đến trong suốt các nhiệm vụ, hoạt động của tổ chức này. Mặt khác, Tổng Liên đoàn lao động có lợi thế trong việc điều tra, khảo sát, nắm bắt nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân, do có hệ thống công đoàn từ trung ương xuống cơ sở. Điều này giúp ích trong việc đầu tư đúng trọng tâm, trọng điểm, nâng cao hiệu quả đầu tư.

Tuy nhiên đây là nội dung lớn, hoàn toàn mới nên đại biểu Nga để xuất đánh giá tác động kỹ lưỡng, đặc biệt là tính khả thi của nguồn lực thực hiện để tránh lãng phí, có thể xem xét thực hiện thí điểm một thời gian để đánh giá tính hiệu quả trước khi quy định rõ trong luật.

Tổng Liên đoàn không có chức năng kinh doanh

Ở chiều ngược lại, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng không nên giao cho Tổng Liên đoàn tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Theo ông, Tổng Liên đoàn là một tổ chức chính trị, không có chức năng kinh doanh, do đó cơ quan này có nhiều cách khác nhau để chăm lo cho đời sống của công nhân, còn việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn nên giao cho các đơn vị chức năng khác.

Cùng quan điểm, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng bày tỏ ý kiến không đồng tình. Theo bà, trước hết cần tách riêng nội dung về xây dựng nhà ở xã hội và nội dung xây dựng nhà lưu trú cho công nhân thành hai điều riêng. Bởi hai nội dung này hoàn toàn khác nhau, không nên gộp chung như hiện tại.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Đại biểu cho rằng, Tổng Liên đoàn là cơ quan bảo vệ quyền lợi cho người lao động nhưng không nhất thiết phải quy định là chủ đầu tư.

“Chức năng cơ bản của công đoàn không có chức năng kinh doanh. Kinh phí công đoàn là thiết chế độc lập, việc thu chi thế nào, tác động khi làm nhà ở xã hội ra sao?... Nếu dự thảo Luật đưa ra quy định như vậy sẽ không phù hợp, và có thể gây ra những quan ngại về hiệu quả cũng như về vấn đề cán bộ”, đại biểu Huỳnh Thị Phúc nêu quan điểm.