Theo Công điện, trong thời gian qua, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã tích cực phối hợp các bộ, ngành và địa phương triển khai quyết liệt các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông quan trọng quốc gia.
Trong đó, đã đưa vào sử dụng 8/11 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, nâng tổng số chiều dài đường cao tốc của cả nước lên 1.822km; Khởi công 12 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021 - 2025; Khởi công các dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Vành đai 3 TP HCM, Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội;
Một số dự án quan trọng cũng đã được khởi công xây dựng như nhà ga hành khách Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất. Đồng thời, tiếp tục triển khai một số dự án trong thời gian tới.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại liên quan đến đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông.
Một số tuyến cao tốc không có làn dừng khẩn cấp liên tục, tốc độ khai thác còn hạn chế; Một số tuyến cao tốc chỉ có 2 làn xe; Việc bố trí, đầu tư xây dựng các nút giao thông, nhất là chiều rộng và kết nối đường cao tốc với mạng lưới giao thông trên địa bàn của địa phương để vào các khu công nghiệp, đô thị, du lịch, dịch vụ còn chưa hợp lý;
Giải pháp xử lý nền đất yếu; Việc nghiên cứu sử dụng cát biển cho các dự án xây dựng hạ tầng còn chưa đáp ứng tiến độ thi công các dự án giao thông trọng điểm..., Công điện nêu.
Để sớm giải quyết các tồn tại này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT trong tháng 10/2023 hoàn thành xây dựng, ban hành Quy chuẩn thiết kế đường bộ cao tốc theo thẩm quyền, làm cơ sở để quy hoạch, thiết kế, đầu tư xây dựng và quản lý hệ thống đường bộ cao tốc, các nút giao kết nối.
Quy chuẩn thiết kế này sẽ được dùng làm căn cứ trong việc xác định suất đầu tư, huy động vốn đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc phù hợp, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm.
Quá trình xây dựng Quy chuẩn cần nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan và các chuyên gia, nhà khoa học; tổng kết thực tiễn đầu tư xây dựng các dự án đường bộ cao tốc thời gian qua và bảo đảm phù hợp với các điều kiện thực tế tại Việt Nam.
Nội dung Quy chuẩn cần quy định về số làn đường, mặt cắt ngang, dải phân cách, tốc độ thiết kế phù hợp, trạm dừng nghỉ...; Nguyên tắc bố trí, tổ chức các nút giao cắt, đường gom hợp lý, khoa học, bảo đảm khai thác, vận hành đồng bộ, thuận lợi, an toàn, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, vùng miền, kết nối các khu vực, khai thác hiệu quả đầu tư của các tuyến đường cao tốc, tạo ra không gian phát triển mới, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, khu vực.
Về tăng cường các giải pháp xử lý nền đất yếu, Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT với vai trò là cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền triển khai các dự án đường bộ cao tốc khẩn trương chỉ đạo rà soát và hướng dẫn các địa phương rà soát, tăng cường các giải pháp xử lý nền đất yếu tại các dự án, đặc biệt là các dự án tại khu vực đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long để bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, chất lượng công trình, nhất là thời gian gia tải phải phù hợp để kiểm soát được độ lún;
Có giải pháp tổ chức thi công khoa học, hợp lý để vừa bảo đảm được tiến độ chung của công trình, dự án, vừa bảo đảm thời gian, yêu cầu kỹ thuật xử lý nền đất yếu, tuyệt đối không để các sơ suất về kỹ thuật, quy trình xử lý làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình, dự án.
Về nghiên cứu sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền cho các dự án hạ tầng: Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu sử dụng cát biển cho đắp nền các dự án hạ tầng như đường bộ cao tốc, quốc lộ hoặc có thể san nền các khu công nghiệp, khu đô thị…
Mục đích là giúp giảm phụ thuộc vào nguồn cát sông, chủ động hơn về nguồn vật liệu, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án trong thời gian tới. Đồng thời, việc sử dụng cát biển phải bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
Công điện giao Bộ GTVT hoàn thành phần việc này trong tháng 10/2023.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ với Bộ GTVT đánh giá kỹ lưỡng các tác động đến môi trường của việc sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền cho các dự án đường bộ cao tốc;
Tính toán, xác định và khoanh các vùng cát biển, hướng dẫn trình tự, thủ tục thăm dò, khai thác, đánh giá tác động môi trường để kịp thời khai thác phục vụ thi công các dự án đường cao tốc và công trình xây dựng hạ tầng khác ngay sau khi có kết quả nghiên cứu, đánh giá.
Giao các Bộ: Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo chức năng, nhiệm vụ, chủ động, tích cực phối hợp với Bộ GTVT trong việc xây dựng và ban hành Quy chuẩn về đường cao tốc; Nghiên cứu sử dụng cát biển cho các dự án xây dựng hạ tầng, hoàn thành theo đúng yêu cầu tiến độ nêu trên.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương với vai trò là cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền triển khai các dự án đường bộ cao tốc: Khẩn trương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 769 ngày 26/8/2023, phối hợp với Bộ GTVT tổ chức rà soát việc bố trí các trạm dừng nghỉ, các nút giao kết nối các tuyến đường bộ cao tốc với mạng lưới giao thông trên địa bàn của địa phương, khu vực, bảo đảm khoảng cách hợp lý, phù hợp, khai thác an toàn, hiệu quả nhằm gắn kết, liên thông, đồng bộ giữa tuyến đường bộ cao tốc và các tuyến đường của địa phương để phát triển các không gian kinh tế mới, tận dụng tối đa lợi thế do các tuyến đường bộ cao tốc mang lại.
Chỉ đạo rà soát, tăng cường các giải pháp xử lý nền đất yếu tại các dự án theo hướng dẫn của Bộ GTVT, tuyệt đối không để các sơ suất về kỹ thuật, quy trình xử lý làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình, dự án.
Văn phòng Chính phủ được giao theo dõi, đôn đốc việc thực hiện Công điện này, định kỳ hằng tháng báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.
