Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), 5 tháng đầu năm 2023 kim ngạch xuất khẩu thủy sản của việt Nam đạt 3,4 tỷ USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm 2022. Nhìn chung, các mặt hàng thủy sản đều ghi nhận giảm về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Tôm tiếp tục là mặt hàng có trị giá xuất khẩu cao nhất với 1,2 tỷ USD, giảm 34% so với cùng kỳ năm 2022. Cá tra là mặt hàng đứng thứ 2 với 730 triệu USD, giảm 40%; tiếp đến là cá ngừ 317 triệu USD, giảm 31%.
Ngoài 3 mặt hàng xuất khẩu chủ lực, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng nhuyễn thể cũng giảm 12%, xuống còn 298 triệu USD; cua ghẹ và giáp xác khác giảm 35% với kim ngạch 55 triệu USD.
Về thị trường, theo Tổng cục Hải quan, 5 tháng đầu năm 2023, hàng thủy sản xuất khẩu sang Nhật Bản đạt 680 triệu USD, giảm 9,1% so với cùng kỳ năm 2022. Trong số các thị trường này chính, đây là thị trường có mức giảm trị giá xuất khẩu không vượt quá 2 con số. Với kết quả đạt được, Nhật Bản đã vượt qua Mỹ, trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam trong kỳ tính này.
Thị trường Mỹ, sau năm 2022 ghi nhận kết quả cao kỷ lục (2,1 tỷ USD) thì các tháng đầu năm 2023 ngành thủy sản lại chứng kiến sự ảm đạm của thị trường. 5 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đạt 580 triệu USD, giảm tới 48% so với trị giá 1,08 tỷ USD ghi nhận cùng kỳ năm 2022.
Một trong số các doanh nghiệp lớn xuất khẩu sang Mỹ là Vĩnh Hoàn đã ghi nhận đà giảm doanh thu tháng thứ 5 liên tiếp. Vĩnh Hoàn (VHC) vốn được biết đến là "ông lớn" của ngành cá tra, tuy nhiên trước biến động của thị trường, doanh thu xuất khẩu thủy sản của VHC sang Mỹ đã giảm từ 40% trở lên trong các tháng đầu năm 2023.
Trong nửa cuối năm 2023, theo báo cáo của VNDirect đầu tháng 6 vừa qua, các chuyên gia dự báo nhu cầu thủy sản của Mỹ có thể sẽ phục hồi khi lạm phát giảm, mức tồn kho giảm và nhu cầu cho các kỳ nghỉ cuối năm tăng. Các yếu tố này có thể giúp kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ tăng 40-50% trong nửa cuối năm so với nửa đầu năm 2023.
Tại Trung Quốc, hàng thủy sản của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này cũng ghi nhận giảm 25% so với cùng kỳ, xuống còn 512 triệu USD. Theo VNDirect, mặc dù Trung Quốc đã mở cửa trở lại từ đầu năm nhưng thị phần thủy sản xuất khẩu của Việt Nam tại Trung Quốc lại chưa mấy khởi sắc.
Chỉ tính riêng quý 1/2023, thị phần thủy sản của Việt Nam tại thị trường này chỉ chiếm 4,2% (cùng kỳ năm 2022 chiếm 8,8%). Nguyên nhân chủ yếu do sản phẩm tôm Việt đang chịu sự cạnh tranh từ tôm giá rẻ của Ecuador và Ấn Độ.
Cá tra tiêu thụ tại thị trường này lại có xu hướng giảm trước mức nền cao của năm trước. Nguyên nhân chủ yếu do năm 2022, cá tra được coi là mặt hàng thay thế khi có giá cả phù hợp, được người tiêu dùng Trung Quốc lựa chọn trong bối cảnh giá thịt lợn tăng cao và tình hình sản xuất cá rô phi của nước này bị ảnh hưởng do dịch bệnh.
