Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt 2,4 tỷ USD, vượt qua mốc 2,26 tỷ USD ghi nhận năm 2018, trở thành năm có trị giá xuất khẩu cao nhất từ trước tới nay.
Sau một năm “bội thu”, năm 2023 ngành cá tra Việt khó có thể lấy lại được mốc lịch sử xuất khẩu khi liên tiếp ghi nhận sự sụt giảm kim ngạch các tháng đầu năm và chưa nhìn thấy sự phục hồi trong bối cảnh nền kinh tế thế giới còn u ám.
Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 4 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt gần 570 triệu USD, giảm 41% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tình hình xuất khẩu các sản phẩm đều không mấy lạc quan khi đều âm tới 2 con số. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu cá tra phile/cắt khúc đông lạnh (mã HS 0304) đạt 471 triệu USD, giảm 45%; cá tra tươi/đông lạnh/khô (mã HS 03) đạt 89 triệu USD, giảm 9%; cá tra chế biến (mã HS 16) đạt 9 triệu USD, giảm 23%.
Tại các thị trường xuất khẩu, do vẫn bị tác động nặng nề bởi lạm phát, kinh tế suy giảm khiến nhu cầu tiêu thụ thủy sản tại nhiều thị trường vẫn sụt giảm, dẫn đến lượng và giá xuất khẩu cá tra của Việt Nam trong giai đoạn này giảm. Doanh số xuất khẩu cá tra Việt Nam sang nhiều thị trường liên tục thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022.
Tính đến hết tháng 4/2023, xuất khẩu cá tra sang hai thị trường lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ ghi nhận giảm sâu. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc và Hong Kong chỉ đạt 183 triệu USD, giảm 39% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường Mỹ cũng giảm nhập khẩu cá tra Việt Nam do lượng tồn kho còn nhiều và chỉ đạt 86 triệu USD, giảm 64% so với cùng kỳ năm 2022.
Xuất khẩu cá tra sang thị trường EU cũng không mấy lạc quan khi giảm 8%, còn đạt 60 triệu USD. Trong khi xuất khẩu cá tra sang Đức tăng 78% thì xuất khẩu sang Hà Lan lại giảm 22%, Bỉ giảm 13%, Tây Ban Nha giảm 30%.
Kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang một số thị trường chính khác cũng ghi nhận đà giảm như Mexico giảm 45%, Canada giảm 51%, Nhật Bản giảm 15%, Brazil giảm 33%, Thái Lan giảm 49%.
Điểm sáng trong bức tranh cá tra 4 tháng đầu năm là thị trường Anh và Singapore khi tăng lần lượt 13% và 20%, đạt 22 triệu USD và 12 triệu USD.
Theo VASEP, hậu quả của lạm phát kéo dài và lượng hàng tồn kho của các nhà bán lẻ đang là một trong những khó khăn cho ngành cá tra. Người nuôi và doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đang phải đối mặt với các thách thức từ thị trường sụt giảm, chi phí nguyên liệu và các chi phí đầu vào khác tăng cao, lợi nhuận giảm mạnh, thiếu vốn để quay vòng sản xuất kinh doanh.
Trong bối cảnh hiện tại của ngành cá tra Việt, VASEP cho rằng cần có sự chung tay, hỗ trợ của Chính phủ và các cơ quan Nhà nước cũng như sự đồng hành và đồng lòng của người nuôi và doanh nghiệp.
