Yếu tố then chốt để Việt Nam không rơi vào bẫy thu nhập trung bình

Để không rơi vào bẫy thu nhập trung bình, yếu tố then chốt là Việt Nam phải thành công trong xây dựng hệ thống đổi mới quốc gia.

Ông Jonathan Pincus, chuyên gia của UNDP.
Ông Jonathan Pincus, chuyên gia của UNDP.

Đó là ý kiến của ông Jonathan Pincus - chuyên gia kinh tế quốc tế cấp cao của Tổ chức phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tại phiên thảo luận chuyên đề “Nâng cao năng suất lao động, đảm bảo an sinh trong bối cảnh mới” trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Xã hội năm 2023 sáng 19/9.

Chuyên gia UNDP cho biết, hiện nay trên thế giới chỉ có khoảng 11 quốc gia có thể duy trì tăng năng suất về lâu dài, trong đó Mỹ dẫn đầu và phần lớn còn lại là các nước châu Âu. Điểm chung của các quốc gia này là xuất khẩu thành công, tận dụng nhu cầu nước ngoài để tăng quy mô sản xuất các ngành cả công nghiệp và nông nghiệp.

Theo ông Jonathan Pincus, trước đây ở khu vực Đông Nam Á có Thái Lan và Malaysia có tốc độ tăng năng suất lao động tăng nhanh, tuy nhiên hai nước này lại không duy trì được sau khủng hoảng tài chính châu Á. Khi đạt được mức thu nhập trung bình mà tiếp tục theo đuổi chính sách tăng trưởng dựa trên xuất khẩu chi phí thấp, không đổi mới để nâng cấp công nghệ, nâng cấp năng lực của các ngành sản xuất trong nước.

“Việt Nam là nước thu nhập trung bình đạt được tăng trưởng đáng ngưỡng mộ trong một thời gian. Vấn đề đặt ra là Việt Nam liệu có rơi vào bẫy thu nhập trung bình như các nước trên hay không?” chuyên gia UNDP nói, đồng thời cũng khẳng định yếu tố then chốt chính là Việt Nam phải thành công trong xây dựng hệ thống đổi mới quốc gia.

Ông Jonathan Pincus cho rằng, Việt Nam đầu tư vào đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển rất thấp ở khu vực công, các viện nghiên cứu tư nhân thì chưa được khuyến khích phát triển. Các doanh nghiệp tư nhân xuất khẩu chủ yếu là doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp đa quốc gia, còn doanh nghiệp trong nước chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, khó có thể đủ nguồn lực cho nghiên cứu phát triển.

Chuyên gia của UNDP cũng chỉ rõ hai vấn đề trong đầu tư nghiên cứu phát triển của Việt Nam là tiêu quá ít, khả năng điều phối thấp giữa trung ương và địa phương, đầu tư dàn trải với quá nhiều cơ quan bộ ngành và chưa tập trung vào những ngành then chốt...

Các đại biểu thảo luận về chủ đề “Nâng cao năng suất lao động, đảm bảo an sinh trong bối cảnh mới”.
Các đại biểu thảo luận về chủ đề “Nâng cao năng suất lao động, đảm bảo an sinh trong bối cảnh mới”.

Ông Jonathan Pincus cũng góp ý vào công tác đào tạo chuyên sâu, sau đại học ở Việt Nam. Hiện nay chưa có đủ không gian trong giáo dục cao học, nhất là các ngành khoa học, kỹ thuật. Trong bối cảnh các doanh nghiệp hứng thú với đầu tư tại Việt Nam, Việt Nam cần chuẩn bị tốt hơn để tận dụng cơ hội này. Việt Nam có nhiều du học sinh ở các nước phát triển, nhiều nhân tài khoa học công nghệ nên cũng cần được khuyến khích trở về.

Chuyển đổi số giúp tăng năng suất lao động ra sao?

Chia sẻ kinh nghiệm nâng cao năng suất từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Đoàn Kết – Phó Chủ tịch HĐQT, Phó tổng giám đốc CTCP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông nhận định, nâng cao năng suất lao động là yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp phát triển bền vững. Trong kỷ nguyên số như hiện nay, một doanh nghiệp sản xuất muốn nâng cao năng lực cạnh tranh thì phải chuyển đổi số. Như tại Rạng Đông, công ty đã chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực: Dây chuyền sản xuất, quy trình nghiệp vụ, mô hình điều hành, mô hình kinh doanh.

Trên các dây chuyền sản xuất, công ty xây dựng một hệ thống sản xuất thông minh, linh hoạt giúp tối ưu hoá lại quá trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động, nâng cao năng lực khai thác các nguồn lực.

“Ví dụ như các sản phẩm đèn LED, trước đây chỉ đạt 5 triệu sản phẩm/tháng nhưng sau khi chuyển đổi số đã tăng lên 7,5 triệu sản phẩm/tháng. Hay sản phẩm phích nước, mặc dù sản lượng không thay đổi nhưng nhờ chuyển đổi số mà thời gian lao động giảm gần 13%”, ông Kết chia sẻ. Ông cho biết thêm, trong giai đoạn vừa qua, mặc dù rất khó khăn về nguyên vật liệu đầu vào, giá cả vật tư, lạm phát... nhưng chi phí sản xuất của Rạng Đông không tăng mà còn giảm.

Trên các dây chuyền nghiệp vụ, Rạng Đông áp dụng phần mềm thông minh, công cụ số, robot hoá... Còn trong điều hành, công ty thực hiện xây dựng mặt phẳng thông tin chung, như sử dụng văn phòng số để đưa tất cả thông tin lên mặt bằng chung, đồng bộ một cách nhịp nhàng tất cả các khâu từ nghiên cứu thiết kế, sản xuất đến phân phối.

Yếu tố then chốt để Việt Nam không rơi vào bẫy thu nhập trung bình
Cũng nhờ chuyển đổi số, chúng tôi có thể tiếp cận các mô hình kinh doanh mới, đa kênh, từ online đến offline, thương mại điện tử. Doanh số thương mại điện tử của Rạng Đông trong năm 2022 đã tăng gấp 3 lần năm trước. Ông Nguyễn Đoàn Kết

Phó tổng giám đốc Rạng Đông chia sẻ thêm, nhờ chuyển đổi số, công ty tạo ra năng suất tổng hợp giúp kết quả kinh doanh tăng trưởng từ mức 8-10% lên 18-20%.

Thủ tướng làm Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng đề án phát triển kinh tế tư nhân

Thủ tướng làm Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng đề án phát triển kinh tế tư nhân

Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Phát triển kinh tế tư nhân sẽ do Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng ban, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng làm Phó Trưởng ban.
Đánh giá đúng thực trạng thị trường lúa gạo để phục vụ sản xuất và xuất khẩu

Đánh giá đúng thực trạng thị trường lúa gạo để phục vụ sản xuất và xuất khẩu

Đây là nội dung được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu tại hội nghị về sản xuất, thị trường lúa gạo và phòng chống hạn mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long chiều 7/3, tổ chức tại Cần Thơ.
Miễn thị thực nhập cảnh Việt Nam cho công dân 12 nước

Miễn thị thực nhập cảnh Việt Nam cho công dân 12 nước

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 7/3/2025 về việc miễn thị thực cho công dân các nước: Đức, Pháp, Italia, Tây Ban Nha, Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Phần Lan.
Phải có chiến lược rõ ràng phát triển kinh tế tư nhân

Phải có chiến lược rõ ràng phát triển kinh tế tư nhân

Đây là nội dung được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương chiều 7/3/2025.
Không gian hợp tác mới cho quan hệ Việt Nam với Indonesia, Singapore và ASEAN

Không gian hợp tác mới cho quan hệ Việt Nam với Indonesia, Singapore và ASEAN

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Indonesia và Singapore sẽ mở ra không gian hợp tác mới giữa Việt Nam và các nước.
Vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam tăng gấp 9,5 lần

Vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam tăng gấp 9,5 lần

2 tháng đầu năm, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài đạt gần 239 triệu USD, gấp 9,5 lần so với cùng kỳ năm trước.
TP HCM và Hà Nội phải hoàn thành 200.000 căn nhà ở xã hội

TP HCM và Hà Nội phải hoàn thành 200.000 căn nhà ở xã hội

Thủ tướng yêu cầu TP HCM, Hà Nội phải hoàn thành 100.000 căn hộ mỗi địa phương từ nay tới năm 2030, tăng mạnh so với chỉ tiêu được giao cho TP Hà Nội là 45.000 căn, TP HCM là gần 67.000 căn.
Việt Nam - Kyrgyzstan phát huy vai trò kết nối ở Trung Á và ASEAN

Việt Nam - Kyrgyzstan phát huy vai trò kết nối ở Trung Á và ASEAN

Tổng Bí thư Tô Lâm mong muốn Việt Nam và Kyrgyzstan tăng cường hơn nữa hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực; tận dụng hiệu quả những lợi thế của hiệp định thương mại tự do; phát huy vai trò kết nối ở khu vực Trung Á và ASEAN.
Thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Kyrgyzstan trên mọi lĩnh vực

Thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Kyrgyzstan trên mọi lĩnh vực

Chủ tịch nước Lương Cường cho rằng, hợp tác về thương mại giữa Việt Nam và Kyrgyzstan còn khiêm tốn so với tiềm năng, thế mạnh của hai nước; đề nghị hai bên cần tăng cường phối hợp để thúc đẩy hợp tác trên mọi lĩnh vực.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Kyrgyzstan

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Kyrgyzstan

Chiều 6/3, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội kiến Thủ tướng Cộng hòa Kyrgyzstan Adylbek Kasymaliev đang có chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 6-7/3.
Doanh nghiệp bất động sản kiến nghị gì về phát triển nhà ở xã hội

Doanh nghiệp bất động sản kiến nghị gì về phát triển nhà ở xã hội

Chiều 6/3, tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, các doanh nghiệp đã nêu nhiều kiến nghị với Chính phủ.
Ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại

Ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại

Chiều 6/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
CPI tháng 2/2025 tăng 0,34%

CPI tháng 2/2025 tăng 0,34%

Giá thịt lợn tăng do thiếu hụt nguồn cung, giá ăn uống ngoài gia đình, giá nhà ở thuê và giá dịch vụ giao thông tăng là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2/2025 tăng 0,34% so với tháng trước.
Việt Nam - Kyrgzystan hướng tới nâng cấp quan hệ lên Đối tác Toàn diện

Việt Nam - Kyrgzystan hướng tới nâng cấp quan hệ lên Đối tác Toàn diện

Chuyến thăm của Thủ tướng Kyrgyzstan Adylbek Kasymaliev tới Việt Nam mở ra giai đoạn hợp tác mới cho quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước.
Kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 2 hơn 63,7 tỷ USD, tăng 32% yoy

Kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 2 hơn 63,7 tỷ USD, tăng 32% yoy

Theo báo cáo kinh tế - xã hội của Tổng cục Thống kê (GSO) công bố ngày 6/3, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam tháng 2/2025 đạt 63,77 tỷ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm trước (YoY).
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì lễ đón Thủ tướng Kyrgyzstan

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì lễ đón Thủ tướng Kyrgyzstan

Sáng 6/3, tại Phủ Chủ tịch, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì lễ đón Thủ tướng Cộng hòa Kyrgyzstan Adylbek Kasymaliev thăm chính thức Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị AstraZeneca chuyển giao công nghệ vaccine

Thủ tướng đề nghị AstraZeneca chuyển giao công nghệ vaccine

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị AstraZeneca tiếp tục đầu tư, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ, tư vấn phát triển ngành vaccine, dược phẩm, phát triển y tế cộng đồng tại Việt Nam.
Thủ tướng tiếp Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Lào

Thủ tướng tiếp Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Lào

Chiều 5/3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Lào, Trung tướng Saichay Kommasith dẫn đầu đoàn đại biểu quân sự cấp cao Quân đội nhân dân Lào đang thăm chính thức Việt Nam.
Chính phủ thảo luận về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp

Chính phủ thảo luận về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp

Chiều 5/3, Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, thảo luận, cho ý kiến về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp để chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền.
2 tháng đầu năm, hơn 20 nghìn doanh nghiệp gia nhập thị trường

2 tháng đầu năm, hơn 20 nghìn doanh nghiệp gia nhập thị trường

2 tháng đầu năm 2025, số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường đạt 49.848 doanh nghiệp, trong khi đó, hơn 67.000 doanh nghiệp rời thị trường.
Bộ Xây dựng thông tin về việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia

Bộ Xây dựng thông tin về việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia

Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã giao đơn vị chuyên môn khẩn trương nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, rà soát quy định, đề xuất giải pháp để triển khai thực hiện Quỹ nhà ở quốc gia, phát triển nhà ở giá rẻ tại các đô thị lớn.
Thúc đẩy hợp tác về bán dẫn, AI giữa địa phương Việt Nam và Nhật Bản

Thúc đẩy hợp tác về bán dẫn, AI giữa địa phương Việt Nam và Nhật Bản

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn mong muốn hợp tác giữa các địa phương Việt Nam - Nhật Bản không chỉ giới hạn trong những lĩnh vực tuyền thống mà cần mở rộng sang những lĩnh vực mới, như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo mà hai bên có thế mạnh và nhu cầu.
Bộ Công Thương: Chủ động đối thoại, hướng tới thương mại công bằng với Hoa Kỳ

Bộ Công Thương: Chủ động đối thoại, hướng tới thương mại công bằng với Hoa Kỳ

Bộ Công Thương khẳng định, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với Hoa Kỳ mà có tính bổ trợ. Đồng thời, hai bên cũng sẽ tăng cường đối thoại, hướng tới mục tiêu cân bằng, đôi bên cùng có lợi giữa Việt Nam - Hoa Kỳ.
Sẽ xây dựng nghị quyết đột phá, hỗ trợ, kiến tạo sự phát triển doanh nghiệp tư nhân

Sẽ xây dựng nghị quyết đột phá, hỗ trợ, kiến tạo sự phát triển doanh nghiệp tư nhân

Bộ Tài chính khẳng định sẽ xây dựng Nghị quyết về các cơ chế, chính sách phát triển đột phá khu vực kinh tế tư nhân theo đúng tinh thần đột phá - hỗ trợ - kiến tạo sự phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp.
Bộ Tài chính: Thí điểm, vận hành sàn giao dịch tiền ảo trong tháng 3

Bộ Tài chính: Thí điểm, vận hành sàn giao dịch tiền ảo trong tháng 3

Trong tháng 3, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ ban hành nghị quyết, cho phép thí điểm xây dựng, đưa vào vận hành sàn giao dịch tiền ảo, tài sản ảo.
Đêm nay Bắc Bộ đón không khí lạnh, trời chuyển rét

Đêm nay Bắc Bộ đón không khí lạnh, trời chuyển rét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, trong đêm nay (5/3) không khí lạnh sẽ ảnh hưởng tới khu vực Bắc Bộ, nền nhiệt giảm xuống còn 12 - 15 độ.
Thu hút gần 7 tỷ USD vốn FDI 2 tháng đầu năm

Thu hút gần 7 tỷ USD vốn FDI 2 tháng đầu năm

Thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2025 tiếp tục xu hướng tích cực, vốn đăng ký đạt hơn 6,9 tỷ USD, tăng 35,5% so với cùng kỳ năm trước.
'Sắp xếp lại đơn vị hành chính theo hướng mở rộng tỉnh, kết thúc cấp huyện'

'Sắp xếp lại đơn vị hành chính theo hướng mở rộng tỉnh, kết thúc cấp huyện'

Một trong những nhiệm vụ cấp bách được Thủ tướng Phạm Minh Chính đề cập là tập trung hoàn thành đề án sắp xếp lại địa giới các đơn vị hành chính theo chỉ đạo của Bộ Chính trị để trình cấp có thẩm quyền.
Kinh tế 2 tháng đầu năm tăng trưởng tích cực

Kinh tế 2 tháng đầu năm tăng trưởng tích cực

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2025 doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước, tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế... đều gia tăng niềm tin vào triển vọng của nền kinh tế.
Thủ tướng chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2

Thủ tướng chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2

Sáng 5/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2025 với nhiều nội dung quan trọng.
Thực hiện các giải pháp đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo

Thực hiện các giải pháp đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 21/CĐ-TTg ngày 4/3/2025 về việc điều hành đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước.
Cơ hội lớn thúc đẩy đổi mới sáng tạo đưa đất nước phát triển

Cơ hội lớn thúc đẩy đổi mới sáng tạo đưa đất nước phát triển

Tổng Bí thư yêu cầu phải mạnh dạn lựa chọn, đưa các sản phẩm, các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số nhanh chóng đi vào thực tiễn, nhất là những sản phẩm đã thấy hiệu quả.
Thủ tướng tọa đàm với các doanh nghiệp ASEAN

Thủ tướng tọa đàm với các doanh nghiệp ASEAN

Chiều 4/3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì tọa đàm với các doanh nghiệp ASEAN tại Việt Nam.
Hà Nội thu hút hơn 1,1 tỷ USD vốn FDI trong 2 tháng đầu năm

Hà Nội thu hút hơn 1,1 tỷ USD vốn FDI trong 2 tháng đầu năm

Theo Cục Thống kê Hà Nội, tính chung 2 tháng đầu năm 2025, thành phố thu hút được hơn 1,101 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài (FDI), tăng 2% so với cùng kỳ.
Bộ trưởng Quốc phòng làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương

Bộ trưởng Quốc phòng làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương

Sáng 4/3, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng cùng Đoàn công tác của Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương.
Đề nghị doanh nghiệp Hàn Quốc coi Việt Nam là cứ điểm phát triển quan trọng

Đề nghị doanh nghiệp Hàn Quốc coi Việt Nam là cứ điểm phát triển quan trọng

Sáng 4/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tọa đàm với các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam nhằm thúc đẩy hợp tác, đầu tư, góp phần cùng Việt Nam tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo.
Xem thêm