Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên - Ảnh: quochoi.vn

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, chiều 6/11, Quốc hội tiến hành chất với nhóm nhóm lĩnh vực thứ hai liên quan đến công thương, nông nghiệp và phát triển nông thôn, giao thông vận tải, xây dựng, tài nguyên và môi trường.

Gửi câu hỏi đến trưởng ngành công thương, đại biểu Lê Tất Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc, cho biết Quy hoạch điện VIII ưu tiên phát triển điện mặt trời mái nhà của người dân và mái công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản, tự tiêu.

Từ nay đến năm 2030, nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng đĩa đệm sẵn có, không phải nâng cấp. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu trong khu công nghiệp nhưng chưa thực hiện được do thiếu cơ chế chính sách, hành lang pháp lý.

Dự báo mùa hè năm 2024 tiếp tục nắng nóng kéo dài và thiếu điện, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Công thương cho biết kế hoạch ban hành các cơ chế, chính sách để có hành lang pháp lý phát triển điện mặt trời mái nhà như thế nào?

Đại biểu Lê Tất Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, Quy hoạch điện VIII được Chính phủ phê duyệt có tổng nguồn là 150.489 MW, so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh cùng kỳ của năm 2030 thì chỉ có 130.000 MW thôi. Như vậy tại Quy hoạch điện VIII đã tăng 21.000 MW so với Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Trong đó, năng lượng tái tạo nói chung được tập trung phát triển, đặc biệt là điện mặt trời có cơ cấu 12.236 MW, chiếm 8,5% tổng nguồn, gồm 10.236 MW điện mặt trời tập trung và 2.600 MW điện mặt trời tự sản, tự tiêu nhưng cho nối lưới; điện gió trên bờ và gần bờ là 21.880 MW, chiếm 14,5% tổng nguồn; điện gió ngoài khơi là 6.000 MW, chiếm 4% tổng nguồn; điện sinh khối, điện rác là 2.270 MW, chiếm 1,5% tổng nguồn.

"Như vậy, tổng nguồn năng lượng tái tạo (không kể thủy điện) đã chiếm cơ cấu 28,5% so với tổng nguồn. Đây là tỷ lệ rất lớn mà các nước phát triển, có trình độ công nghệ phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực lưới điện thông minh và các thiết bị lưu trữ điện, giá điện ở mức cao, cũng chỉ ở ngưỡng trên dưới 20%", Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Việt Nam phấn đấu như quy hoạch là mức rất cao nên ngoài nỗ lực của Việt Nam thì rất cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, nhất là cam kết JEPT.

Lắp đặt điện mặt trời áp mái.

Bộ Công Thương đang trình Chính phủ cơ chế mua bán điện trực tiếp

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, để phát triển nguồn năng lượng tái tạo, cần khuyến khích đầu tư điện mặt trời tự sản tự tiêu không nối lưới. Việt Nam phải tập trung nghiên cứu đầu tư lưới điện thông minh và đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện. Đồng thời thúc đẩy thị trường điện trên cả 3 cấp độ: Phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh.

Bên cạnh đó, biểu giá bán lẻ điện cũng phải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn. Điện nền gồm thuỷ điện và các loại nhiệt điện phải có biểu giá cao để bù đắp cho điện năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản, tự tiêu hoặc để huy động nguồn năng lượng tái tạo mục tiêu.

Hiện Bộ Công Thương đã và đang trình Chính phủ ban hành Nghị định phát triển điện mặt trời áp mái. Khi Chính phủ chính thức có chủ trương xây dựng Nghị định theo khuyến nghị của Bộ Tư pháp, thì Bộ Công Thương sẽ xây dựng theo quy trình.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, cơ quan này đang trình Chính phủ cơ chế mua bán điện trực tiếp trên cơ sở Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Sau khi đề nghị nghị trường cho thêm thời gian để tiếp tục trình bày, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên thông tin rằng, việc phát triển điện mặt trời áp mái không giới hạn công suất cần đặt trong bối cảnh công nghệ Việt Nam phát triển trong tương lai, các nhà đầu tư về điện áp mái không được gây áp lực lên hệ thống điện chuyển tải.

"Bởi nếu không có hệ thống điện nền ổn định, chiếm tỷ trọng 80-85% thì không có quốc gia nào có thể phát triển vô hạn định năng lượng tái tạo, điện mặt trời", Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.