Theo CNBC, Trung Quốc từng được xem là động lực chính của Apple nhưng mọi thứ đã thay đổi khi tâm lý người tiêu dùng đã thận trọng hơn trong năm 2023, cùng với đó là sự cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt từ Huawei.
CNBC dẫn kết quả kinh doanh quý 4/2023 của Apple tại Trung Quốc cho thấy doanh số bán hàng tại thị trường này đã giảm 13%, xuống còn 20,8 tỷ USD.
Giám đốc nghiên cứu cấp cao Will Wong của công ty nghiên cứu IDC dự báo rằng, năm 2024 có thể tình hình kinh doanh của Apple tại Trung Quốc không mấy khả quan hơn. Ông Wong không kỳ vọng tăng trưởng lô hàng iPhone sẽ tích cực hơn trong năm nay do Huawei sẽ là đối thủ cạnh tranh chính với Apple và các xu hướng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo hay smartphone màn hình gập thu hút nhiều sự chú ý hơn từ người tiêu dùng.
CNBC đã điểm ra 5 thách thức mà Apple phải đối mặt tại thị trường Trung Quốc.
Sự trở lại của Huawei
Năm 2023 đánh dấu sự trở lại của Huawei thông qua việc hãng ra mắt dòng smartphone Mate 60 mới có kết nối 5G. Giới chuyên gia nhận định động thái này là một bất ngờ lớn đối với thế giới khi năm 2019 và 2020, Chính phủ Mỹ đã "giáng đòn" trừng phạt vào Huawei nhằm ngăn chặn khả năng tiếp cận chip và công nghệ cần thiết cho 5G, thậm chí còn hạn chế quyền truy cập các phần mềm Google. Điều này đã làm tê liệt hoạt động kinh doanh thiết bị cầm tay của Huawei.
Huawei thực sự là thách thức lớn nhất đối với Apple ở Trung Quốc trong phân khúc cao cấp. Sau khi điện thoại của Huawei mất khả năng cạnh tranh do thiếu 5G và không có chất bán dẫn tiên tiến, khách hàng đổ xô đến iPhone. Giờ đây, với dòng smartphone Mate 60, Huawei đang nhìn thấy những dấu hiệu ban đầu của sự hồi sinh.
Ngay sau khi ra mắt dòng Mate 60 giữa năm 2023, Huawei ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong quý 2/2023 với 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị phần của hãng tại quê nhà Trung Quốc đạt 11,3%, tăng từ 6,9% của quý 2/2022, theo Counterpoint Research. Đặc biệt, trong quý cuối năm 2023, Huawei đã trở lại danh sách 5 nhà sản xuất smartphone hàng đầu tại Trung Quốc.
Cùng với đó, các chuyên gia cho rằng iPhone 15 Series không nhận được nhiều sự chú ý của người dùng Trung Quốc, trái ngược với không khí sôi động trước đây mỗi khi Apple giới thiệu sản phẩm mới.
 |
Sự trở lại của Huawei với việc ra mắt bộ 3 điện thoại Mate 60, cùng sự hậu thuẫn từ Chính phủ Trung Quốc, sẽ khiến Apple gặp khó trong việc duy trì vị thế dẫn đầu phân khúc điện thoại thông minh cao cấp tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. |
Theo Wall Street Journal, ngày 13/9/2023, một ngày sau khi iPhone 15 Series ra mắt, chủ đề "Apple ra mắt sản phẩm mới nhất" chỉ nhận được hơn 500 triệu lượt xem trên mạng xã hội Weibo hàng đầu Trung Quốc.
Không như những năm trước, loạt mẫu điện thoại mới trong iPhone 15 Series không xuất hiện trong danh sách những chủ đề thịnh hành. Trong khi, trước đây, iPhone luôn là từ khoá tìm kiếm và thảo luận sôi nổi hàng đầu trên Weibo và nhiều mạng xã hội khác mỗi khi Apple ra mắt dòng sản phẩm mới.
Hơn nữa, trong một cuộc thăm dò trên Weibo với câu hỏi: "Bạn có chuyển từ iPhone sang điện thoại Huawei trong năm nay không?", có hơn 40% trong số gần 200.000 người được hỏi chọn "Có".
Thêm vào đó, một cuộc khảo sát của trang tin Sina trên nền tảng truyền thông xã hội cho thấy lượng người lựa chọn mua dòng điện thoại mới Mate 60 của Huawei đang cao hơn nhiều so với iPhone 15, với 61.000 lượt so với 24.000 lượt chọn.
"Sự hồi sinh của Huawei trong phân khúc cao cấp đang thu hút những người từng chuyển sang Apple vì Huawei không thể phát hành điện thoại thông minh 5G trong 3 năm qua", chuyên gia Neil Shah tại Counterpoint Research chia sẻ với CNBC.
Cạnh tranh trong phân khúc cao cấp
Không chỉ Huawei đang thách thức Apple, các thương hiệu nội địa khác từ Xiaomi đến Oppo đang tích cực dấn thân vào thị trường cao cấp nhưng với giá rẻ hơn.
"Những thiết bị cao cấp của những thương hiệu Trung Quốc như Xiaomi hay Oppo không chỉ có giá cạnh tranh với mức khởi điểm chủ yếu từ 563 USD, mà đây còn là niềm tự hào của các hãng khi sản phẩm smartphone Trung Quốc đều trang bị các tính năng tương tự như trong điện thoại đắt tiền. Sự cạnh tranh gia tăng này gây áp lực lên cả các mẫu cũ của Apple và các mẫu cơ bản của dòng sản phẩm mới của hãng", ông Shah phân tích.
Tâm lý người tiêu dùng thay đổi
Năm 2023, nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt với một số thách thức như lĩnh vực bất động sản gặp khó cũng như nhu cầu tiêu dùng của người dân yếu. Các chuyên gia kinh tế dự báo những thách thức này có thể tiếp tục vào năm 2024 và ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng.
Khi đó, những mẫu máy cao cấp mà giá rẻ hơn iPhone sẽ hấp dẫn người dùng. Ông Josh Koren, nhà sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Musketeer Capital Partners cho rằng, tâm lý của người tiêu dùng Trung Quốc là "Tại sao tôi phải trả thêm tiền cho chiếc điện thoại này trong khi có thể mua phiên bản rẻ hơn".
Apple không còn "hấp dẫn"
Trong một thời gian dài, Apple được xem là một thương hiệu xa xỉ ở Trung Quốc với sức hút cao đối với nhóm tiêu dùng trẻ tuổi. Tuy nhiên điều này đang thay đổi khi nhiều đối thủ cạnh tranh từ Samsung đến Honor đã bắt kịp xu hướng smartphone màn hình gập, còn Apple thì không.
 |
Nhiều đối thủ từ Samsung cho đến Honor hay Oppo đã tung ra điện thoại thông minh màn hình gập thì Apple vẫn nằm ngoài xu hướng này. |
Hơn nữa, nhiều nhà sản xuất smartphone đang tích cực ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào các tính năng trên thiết bị của họ trong khi Apple dường như không quá chú trọng đến vấn đề này.
Điều này đã khiến nhiều người dùng đặt câu hỏi về sự đổi mới của Apple trong lĩnh vực điện thoại thông minh. Ông Josh Koren cho rằng, đây có thể là một trong những lý do khiến thương hiệu Apple bị ảnh hưởng và để đổi mới đến mức mang danh tiếng trở lại với iPhone là điều rất khó.
Yếu tố địa chính trị
Giống như nhiều công ty công nghệ nước ngoài đang hoạt động tại Trung Quốc, Apple cũng khó thoát khỏi rủi ro địa chính trị.
Theo Bloomberg, năm 2023, Trung Quốc đã gia hạn lệnh cấm nhân viên tại các cơ quan chính phủ và doanh nghiệp Nhà nước mang iPhone cùng những thiết bị nước ngoài khác đến nơi làm việc.
