Ba hiệp hội kiến nghị bổ sung đất chăn nuôi vào Luật Đất đai (sửa đổi)

Văn bản kiến nghị được gửi bởi đại diện các hội, hiệp hội, gồm TS. Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Chăn nuôi Việt Nam; PGS. TS. Hoàng Kim Giao, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi gia súc lớn Việt Nam và TS. Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi gia cầm Việt Nam.

Văn bản kiến nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của ngành chăn nuôi trong vấn đề an ninh dinh dưỡng và sinh kế của hàng chục triệu người nông dân. Tuy nhiên, hiện nay sản xuất chăn nuôi đang gặp khó khăn khi không gian chăn nuôi của Việt Nam ngày càng thu hẹp và điều kiện ngày càng khắt khe.

Do đó, Hội Chăn nuôi Việt Nam, Hiệp hội chăn nuôi gia cầm Việt Nam, Hiệp hội chăn nuôi gia súc lớn Việt Nam kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét bổ sung danh mục đất cho chăn nuôi vào Luật đất đai (sửa đổi).

Lý do bởi giá trị sản xuất ngành chăn nuôi đang chiếm khoảng 24% trong toàn bộ khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, trong khi lại không có quỹ đất rõ ràng cho chăn nuôi. Theo kết quả điều tra thống kê năm 2020, tổng diện tích đất nông nghiệp cả nước là 27.983.482 ha, trong đó: Đất trồng trọt 11.718.391 ha, đất lâm nghiệp 15.404.790 ha, đất nuôi trồng thủy sản 786.184 ha, đất làm muối 15.586 ha và đất nông nghiệp khác 58.532 ha.

“Trong khi các nước trên thế giới đều dành một tỷ trọng rất lớn đất cho chăn nuôi, nhất là các nước châu Âu, thường đất đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi luôn chiếm từ 50 - 70 % diện tích đất nông nghiệp, cá biệt như Ireland có tới trên 90% diện tích đất nông nghiệp là đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi”, văn bản kiến nghị chỉ ra.

Hơn nữa, 3 hội, hiệp hội cho rằng, chưa tính đến quỹ đất cho nhu cầu mở rộng quy mô đàn vật nuôi theo Chiến lược phát triển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1520/QĐ-TTg, Phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2045 thì quỹ đất cho nhu cầu di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi vùng không được phép chăn nuôi (hạn cuối cùng phải thực thi là ngày 1/1/2025) là rất lớn.

Sắp có cuộc "cuộc đại di dời trong sản xuất nông nghiệp".

Theo 3 đơn vị trên, đây đang được xem là “cuộc đại di dời trong sản xuất nông nghiệp” của Việt Nam. Văn bản kiến nghị lấy ví dụ tỉnh Đồng Nai, số cơ sở chăn nuôi phải di dời của tỉnh này tính đến ngày 1/1/2025 là 3006 cơ sở.

Nếu tính mức tối thiểu diện tích trung bình cho 1 cơ sở chăn nuôi trang trại nhỏ và vừa hiện nay dao động từ 1 - 5 ha, thì Đồng Nai phải cần từ 3.000 - 15.000 ha đất lõi để xây dựng chuồng trại (chưa tính đến không gian, đảm bảo có khoảng cách tối thiểu cho vấn đề kiểm soát môi trường, dịch bệnh theo quy định hiện hành.

Nhìn rộng ra, nếu tính đủ nhu cầu đất đai cho việc di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực cấm chăn nuôi trên phạm vi cả nước từ nay đến năm 2025 sẽ cần đến hàng trăm ngàn ha.

Các hội, hiệp hội cũng cho rằng, cần đưa vào phần giải thích từ ngữ của Luật Đất đai (sửa đổi) khái niệm làm rõ đất cho chăn nuôi tập trung để các địa phương áp dụng trong quy hoạch, vì chăn nuôi tập trung có tính đặc thù cao.

Trong khi đó, sản xuất chăn nuôi rất rủi ro, suất đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài. Nếu không có quy định rõ trong Luật, thì sẽ không có được ngành chăn nuôi phát triển bền vững và người chăn nuôi thì lúc nào cũng nơm nớp, không dám đầu tư.

Kiến nghị thứ hai của 3 hội, hiệp hội gửi Bộ Tài Nguyên và Môi trường là đánh giá tác động môi trường đối với cơ sở chăn nuôi.

Văn bản kiến nghị nhấn mạnh, việc đánh giá tác động môi trường của các cơ sở chăn nuôi là việc làm rất cần thiết, nhằm hạn chế tác động của hoạt động chăn nuôi đến môi trường, nhất là Việt Nam đã cam kết đưa phát thải dòng về 0 vào năm 2050, mà chăn nuôi là một trong những lĩnh vực gây tác động đáng kể đến vấn đề này, nên không thể không kiểm soát.

Do vậy, các hiệp hội mong muốn được hỗ trợ rà soát lại các quy định về đánh giá tác động môi trường đối với các cơ sở chăn nuôi, đảm bảo phù hợp với yêu cầu và điều kiện thực tiễn Việt Nam, đảm bảo tính khả thi để người chăn nuôi thực hiện nghiêm túc.