Tiêu điểm

Tổng Bí thư Tô Lâm dự hội nghị Đảng ủy Công an Trung ương

Chính sách

Chủ tịch Quốc hội: 'Nhà đầu tư nào vào Việt Nam cũng hỏi có đủ điện sản xuất hay không?'

Bộ Công Thương: 7 nhóm giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu

Xuất nhập khẩu Việt Nam Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên hội nghị xúc tiến thương mại thương vụ việt nam ở nước ngoài xuất khẩu 2025 đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu 8 tháng 2025 FDI dẫn dắt doanh nghiệp nội đia hiệp hội ngành hàng dệt may việt nam da giày túi xách gỗ và lâm sản điện tử xuất khẩu thị trường EU thị trường Trung Quốc thị trường Hoa Kỳ EVFTA CPTPP RCEP giải pháp xúc tiến thương mại tăng trưởng xuất khẩu bền vững

10/09/2025 11:55

Bộ Công Thương đưa ra 7 nhóm giải pháp trọng tâm nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và yêu cầu các hiệp hội ngành hàng và các thương vụ ở nước ngoài phải là lực lượng chủ chốt để mở rộng cơ hội xuất khẩu năm 2025.

Bộ Công Thương kích hoạt 7 nhóm giải pháp, mở lối xuất khẩu giai đoạn nước rút

Đại diện các vụ, cục, đơn vị của Bộ Công Thương tham dự hội nghị. Ảnh: Bộ Công thương.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên sáng 9/9 đã chủ trì hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8/2025, bàn thảo về việc đa dạng hóa thị trường, sản phẩm xuất khẩu, đa dạng hóa nguồn cung nhập khẩu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu năm 2025.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định, bối cảnh thế giới phức tạp với cạnh tranh địa - chính trị, xung đột thương mại và đứt gãy chuỗi cung ứng, khiến nhiều nền kinh tế suy thoái.

Trong nước, tăng trưởng 8 tháng đầu năm khả quan nhưng mục tiêu 8,3 - 8,5% năm 2025 và chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng hai con số từ 2026 đặt ra áp lực rất lớn. Trước dư địa thị trường nội địa hạn hẹp và chính sách thuế quan mới từ nhiều nước, Bộ trưởng khẳng định xuất khẩu phải là mũi nhọn, mở rộng sang cả thị trường tiềm năng và mới nổi.

Xuất khẩu 8 tháng tăng 14,4%, đạt gần 305 tỷ USD

Thông tin về bức tranh thương mại - xuất nhập khẩu trong 8 tháng năm 2025, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết năm 2025, ngành công thương được giao mục tiêu tăng xuất khẩu 12% và xuất siêu 30 tỷ USD, tạo nền tảng cho giai đoạn 2026 - 2030 tăng trưởng bền vững, tận dụng hiệu quả các FTA.

8 tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 305 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ; trong đó khu vực FDI tiếp tục đóng vai trò chủ lực với 228 tỷ USD (tăng 18%), doanh nghiệp trong nước đạt 76,5 tỷ USD (tăng 3%). Điều này cho thấy FDI tiếp tục dẫn dắt, trong khi doanh nghiệp nội địa còn hạn chế về cạnh tranh.

Về nhóm hàng, nông sản Việt tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ở một số sản phẩm chủ lực như cà phê tăng gần 60%, hạt điều 16%, thủy sản 11%, nhưng gạo giảm 17%, chè 10%, rau quả 2%. Công nghiệp chế biến, chế tạo tăng mạnh ở điện thoại, linh kiện, dệt may, da giày; ngược lại nhiên liệu - khoáng sản giảm 39%.

Về thị trường, xuất khẩu sang nhiều khu vực ghi nhận kết quả vượt trội. Tại châu Mỹ, xuất sang Mỹ tăng gần 28%; Argentina tăng 188,9%; Colombia tăng 48%; Mexico tăng 18%; Canada tăng 15%.

Ở châu Âu, nhiều thị trường mới nổi ghi nhận mức tăng ấn tượng: Na Uy tăng 48%; Slovakia tăng 32%; Áo tăng 21%.

Khu vực châu Á, Hồng Kông (Trung Quốc) tăng 33%, Ấn Độ tăng gần 50%, Hàn Quốc và Nhật Bản cùng tăng hơn 10%.

Đặc biệt, châu Phi nổi bật với Senegal tăng 249%, Angola 140%, Ghana 47%, cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường này nếu có chiến lược khai thác phù hợp.

Trước tình hình đó, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều chỉ đạo, tập trung khai phá thị trường mới, kiểm soát nhập khẩu và mở rộng xúc tiến thương mại. Từ nay đến cuối năm, Bộ sẽ chủ trì sẽ tổ chức hai hội chợ lớn tại Trung tâm triển lãm Quốc gia, tạo cơ hội cho doanh nghiệp ký kết hợp đồng, mở rộng phân phối.

Cục Xúc tiến thương mại đề nghị các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài phát huy vai trò cầu nối, chủ động kết nối nhà nhập khẩu, tận dụng các FTA như CPTPP, EVFTA, RCEP; đồng thời kêu gọi sự phối hợp của địa phương, hiệp hội ngành hàng để tăng sức bật cho xuất khẩu.

Doanh nghiệp kiến nghị giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu

Thông tin tại hội nghị, đại diện các hiệp hội ngành hàng cho biết kim ngạch xuất khẩu đều ghi nhận tăng trưởng tích cực trong 8 tháng: Dệt may đạt 30,8 tỷ USD, tăng 7% với thặng dư 14 tỷ USD; da giày tăng khoảng 10%, riêng thị trường Mỹ tăng 12%; gỗ xuất khẩu 11,2 tỷ USD, tăng 7% nhưng phụ thuộc vào 5 thị trường chủ lực (Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, EU) chiếm trên 90% kim ngạch; điện tử tiếp tục là “đầu tàu” xuất khẩu với 100 tỷ USD, tăng 25%, riêng sang Mỹ đạt 35 tỷ USD.

Tuy nhiên, các hiệp hội cũng nêu nhiều thách thức đặt ra trong giai đoạn này như dệt may và da giày phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu; ngành gỗ gặp chi phí logistics cao, hạn chế mở rộng thị trường ngách; nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh tại EU khi Indonesia đàm phán FTA; trong khi điện tử cần giảm lệ thuộc vào Mỹ, EU, Trung Quốc.

Để khắc phục tình trạng trên, đại diện các hiệp hội đề xuất xây dựng trung tâm cung ứng nguyên phụ liệu cho dệt may, da giày, gỗ; bỏ thuế 25% với gỗ xẻ nhập khẩu để khuyến khích chế biến; đẩy mạnh sản phẩm giá trị cao thay vì gia công; mở rộng thị trường sang Ấn Độ, Trung Đông, Bắc Á; đồng thời phát triển công nghiệp hỗ trợ trong nước.

Các doanh nghiệp mong muốn Bộ Công Thương và hệ thống thương vụ cung cấp thông tin kịp thời, hỗ trợ kết nối giao thương, tận dụng ưu đãi từ các FTA và thúc đẩy xúc tiến thương mại quốc tế.

Cơ hội từ các thị trường trọng điểm

Tại hội nghị, đại diện các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài đã cung cấp nhiều thông tin về xu hướng thị trường và nhận định EU, Trung Quốc và Hoa Kỳ tiếp tục là 3 thị trường then chốt nhưng đầy thách thức.

Tại EU, EVFTA mở ra lợi thế khi hơn 90% dòng thuế về 0, song đi kèm là rủi ro gian lận xuất xứ, yêu cầu về siết chặt an toàn thực phẩm và yêu cầu chuẩn xanh. Doanh nghiệp Việt phải chuyển đổi sản xuất bền vững, đầu tư công nghệ chế biến, đóng gói, truy xuất nguồn gốc, đồng thời tận dụng tốt hội chợ, triển lãm và kết nối logistics để mở rộng thị phần, nhất là tại Tây Ban Nha và Bắc Âu.

Với thị trường Trung Quốc, ông Nông Đức Lai, Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc, cho biết nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang tích cực mở rộng quan hệ đầu tư và thương mại, liên tục bổ sung các ngành nghề được phép đầu tư và áp dụng nhiều ưu đãi thuế quan.

Kim ngạch thương mại song phương Việt - Trung 7 tháng tăng mạnh, nhưng Việt Nam nhập siêu hơn 66 tỷ USD. Nhóm hàng nông lâm thủy sản ghi nhận tăng trưởng mạnh: Thủy sản tăng 44,1%, gạo tăng 92,2%, hạt điều tăng 47%. Tuy nhiên, rau quả giảm 15,1% và gỗ, sản phẩm gỗ giảm 12,9%.

Về nhập khẩu, hầu hết các nhóm hàng đều tăng, chủ yếu là nguyên liệu, linh phụ kiện và máy móc phục vụ sản xuất, phản ánh nhu cầu nội địa phục hồi nhưng cũng đe dọa sản phẩm trong nước bị lấn át bởi hàng tiêu dùng nhập khẩu.

Ông Lai cho hay, xuất khẩu sang Trung Quốc chưa đạt kỳ vọng do nước này ưu tiên hàng nội địa, đồng nhân dân tệ mất giá và kiểm soát an toàn thực phẩm chặt chẽ, nhiều lô sầu riêng bị cảnh báo.

Giải pháp là doanh nghiệp Việt phải nâng chất lượng, bảo đảm truy xuất nguồn gốc, đầu tư công nghệ chế biến, bảo quản, bao bì, kho lạnh, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến tại các tỉnh phía Bắc và Tây Bắc Trung Quốc. Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc cam kết cung cấp thông tin thị trường, kết nối giao thương, hỗ trợ thông quan và quảng bá hàng Việt tại các hội chợ lớn.

Với thị trường Mỹ, ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Mỹ cho biết 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại song phương đạt 114,5 tỷ USD, tăng 41% so với cùng kỳ; trong đó Việt Nam xuất khẩu 106 tỷ USD, nhập khẩu 8 tỷ USD, xuất siêu 98 tỷ USD.

Các nhóm hàng chủ lực như máy móc, gỗ, dệt may, thủy sản tăng mạnh, nhiều mặt hàng tăng từ 15% đến hơn 100%. Sự kiện Vietnam International Sourcing 2025 đã giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận hệ thống phân phối lớn, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, thị trường Mỹ vẫn tiềm ẩn nhiều thách thức như thuế quan, quy tắc xuất xứ và các vụ điều tra phòng vệ thương mại ngày càng gay gắt. Để duy trì đà tăng trưởng, cần tiếp tục đàm phán thỏa thuận thương mại, tháo gỡ chính sách mới, đặc biệt với thủy sản; thúc đẩy xúc tiến thương mại, minh bạch nguồn gốc gỗ, tăng dự báo và cảnh báo sớm.

Ông nhấn mạnh, cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều là thị trường lớn với dư địa mở rộng, nhưng yêu cầu cao về chất lượng, truy xuất nguồn gốc và minh bạch sản phẩm. Doanh nghiệp Việt muốn trụ vững phải nâng năng lực cạnh tranh toàn diện, từ chất lượng, công nghệ chế biến, mẫu mã đến xây dựng thương hiệu.

Các thương vụ thống nhất, muốn duy trì tăng trưởng bền vững, doanh nghiệp Việt cần đa dạng hóa thị trường, chuyển đổi xanh, nâng chuẩn chất lượng và xây dựng thương hiệu, thay vì chỉ dựa vào ưu đãi thuế hay giá rẻ.

7 nhóm giải pháp thúc đẩy hàng Việt tiếp cận các thị trường

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên xác định vai trò quan trọng của các hiệp hội, ngành hàng là “cầu nối” xúc tiến hàng Việt, để thúc đẩy hàng Việt tiếp cận các thị trường cần triển khai 7 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp thực tiễn và năng lực doanh nghiệp, ưu tiên thị trường có FTA, đồng thời mở rộng sang các khu vực tiềm năng như Đông Âu, châu Phi, Nam Á và làm mới thị trường truyền thống.

Thứ hai, theo dõi, phân tích, chia sẻ định kỳ thông tin thị trường, chính sách, thuế quan, tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm cung cấp dữ liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Thứ ba, nâng cao năng lực cảnh báo sớm về thay đổi chính sách, rào cản kỹ thuật và biện pháp phòng vệ thương mại, giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh.

Thứ tư, tăng cường vai trò “cầu nối” giữa doanh nghiệp với thương vụ, cơ quan ngoại giao, đối tác phân phối và kênh tiêu thụ; đồng thời tiếp nhận, phản ánh kịp thời khó khăn để cùng các Bộ, ngành tháo gỡ.

Thứ năm, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, thiết kế bao bì, mẫu mã phù hợp thị hiếu từng thị trường, nâng cao hình ảnh và năng lực cạnh tranh của hàng Việt.

Thứ sáu, phối hợp với truyền thông, thương vụ và các chương trình xúc tiến thương mại trong khuôn khổ FTA, tận dụng ưu đãi thuế quan, mở rộng đối tác nhập khẩu chiến lược.

Thứ bảy, thúc đẩy kết nối doanh nghiệp với đơn vị đổi mới sáng tạo, viện nghiên cứu trong và ngoài nước về công nghệ, tự động hóa, thương mại điện tử xuyên biên giới, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, việc phân loại thị trường và triển khai nhiệm vụ cụ thể là yêu cầu then chốt. Ảnh: VGP.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% mà Chính phủ đã giao, 4 tháng cuối năm cần đạt tối thiểu 150 tỷ USD (bình quân trên 37,5 tỷ USD/tháng). Vì vậy, để thúc đẩy công tác phát triển thị trường, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, Bộ trưởng Công Thương đề nghị các thương vụ, các Bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng phối hợp chặt chẽ, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ đã đề ra.

Trong giai đoạn “nước rút” này, thương vụ phải trở thành “cánh tay nối dài” của Bộ Công Thương, là lực lượng tiên phong nắm bắt thị trường, kịp thời báo cáo và đưa ra khuyến nghị chính sách; là lực lượng tiên phong nắm bắt biến động thị trường, báo cáo kịp thời và trực tiếp hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng cơ hội giao thương.

Với các thị trường tăng trưởng âm, thương vụ phải nhanh chóng tìm nguyên nhân, hỗ trợ khôi phục đơn hàng và gỡ bỏ rào cản. Với nhóm thị trường tăng trưởng thấp, nhiệm vụ là thúc đẩy xuất khẩu tối thiểu 8,5%. Với nhóm trung bình, cần giữ vững đà tăng và nâng lên 12%. Còn nhóm tăng trưởng cao phải tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu”, phấn đấu trên 15% để kéo toàn bộ kim ngạch đi lên.

Không chỉ mở rộng thị trường, Bộ trưởng cũng yêu cầu doanh nghiệp cần tăng sức chống chịu bằng cách tham gia hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đầu tư công nghệ xanh và truy xuất nguồn gốc.

Các hiệp hội phải là điểm tựa kết nối, cung cấp thông tin, định hướng thị trường và hỗ trợ xây dựng thương hiệu. Chỉ khi có đủ nội lực, doanh nghiệp Việt mới có thể tiến sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, giảm lệ thuộc vào một vài thị trường truyền thống.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng đề nghị các Bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp. Những giải pháp từ chính sách thuế, tín dụng, kiểm định cho tới vận động đàm phán FTA đều phải được triển khai đồng bộ, kịp thời.

Các địa phương được đề nghị nhanh chóng tiếp nhận, chia sẻ thông tin từ các tham tán và thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, qua đó giúp doanh nghiệp trên địa bàn kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất - kinh doanh, tránh rơi vào thế bị động trước rào cản mới. Cùng với đó, chính quyền địa phương cần phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng để hình thành các chuỗi cung ứng bền vững, gia tăng giá trị và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.