Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan - Ảnh:quochoi.vn

Chiều 6/11, Quốc hội chất vấn nhóm lĩnh vực thứ hai liên quan đến lĩnh vực Công Thương; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT); Giao thông Vận tải; Xây dựng; Tài nguyên và Môi trường.

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho biết, năm 2021, nhiều địa phương đã thực hiện giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng dân cư, hộ gia đình các xã khu vực 2, khu vực 3, trong đó có tỉnh Bắc Kạn. Tuy nhiên, hiện nay việc thanh toán tiền nhân công khoán bảo vệ rừng năm 2021 vẫn chưa được thực hiện với tỉnh Bắc Kạn là trên 28 tỷ đồng.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ NN&PTNT chỉ rõ nguyên nhân của việc chậm chi trả, đến khi nào người dân ở địa phương có rừng như tỉnh Bắc Kạn được chi trả tiền khoán chăm sóc, bảo vệ rừng?

Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, về chính sách giao khoán rừng, để thực hiện chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên, Chính phủ đã ban hành chính sách hỗ trợ khoán rừng, cân đối giữa nhu cầu thực tế với ngân sách, áp dụng với định mức từ 300.000 - 400.000 đồng/ha. Qua nhiều kỳ họp, các địa phương cũng đã phản ánh, mức định mức này còn thấp.

Hiện tại, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT đang tiến hành sửa đổi Luật Lâm nghiệp, dự thảo một Nghị định để nâng mức lên thành từ 400.000 - 600.000 đồng/ha.

"Về nhu cầu, theo định mức của Bộ thì phải vào khoảng từ 1,1 đến 1,3 triệu đồng/ha, tuy nhiên, chúng ta cần phải cân đối từ nguồn lực chung. Bộ cũng chuẩn bị trình Thủ tướng Chính phủ Đề án phát huy giá trị đa dụng về sinh thái rừng, để tạo ra nhiều việc làm, sinh kế dưới tán rừng, chứ không chỉ thuê bảo vệ rừng. Vấn đề này sẽ được báo cáo Quốc hội sau", Bộ trưởng thông tin và mong đại biểu chia sẻ.

Liên quan đến vấn đề nợ kinh phí khoán bảo vệ rừng cho tỉnh Bắc Kạn cũng như một số tỉnh liên quan tới chương trình phát triển nông nghiệp bền vững, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, sau khi có chủ trương xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đến năm 2020 vẫn tiến hành cấp ngân sách như bình thường cho các địa phương vùng I, vùng II, vùng III.

Khi có chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc và miền núi, theo chỉ đạo của Chính phủ, chuyển vùng II, vùng III sang chương trình mục tiêu quốc gia phát triển dân tộc miền núi. Nhưng do việc triển khai chương trình này khởi động sau nên công tác tổng hợp không kịp thời.

"Như vậy, chúng ta nợ hai vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn là vùng II và vùng III, lẽ ra bà con phải nhận được kinh phí này từ năm 2021. Với tư cách thành viên Chính phủ, tôi cũng có thiếu sót với người dân các địa phương. Chúng tôi sẽ phối hợp để sớm trình Thủ tướng cấp bù kinh phí cho các địa phương", Bộ trưởng NN & PTNT thẳng thắn thừa nhận.

Sau phần trả lời của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, dùng quyền tranh luận, đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho biết tình trạng nợ tiền khoán bảo vệ rừng không chỉ xảy ra ở Bắc Kạn mà diễn ra ở tất cả các tỉnh có rừng. Theo đại biểu, đây là nợ của Chính phủ và Nhà nước với công tác bảo vệ rừng của người dân, nên vấn đề này cần được giải quyết.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng, công tác bảo vệ rừng vừa qua cần xem xét lại, nhất là khi thực hiện Nghị quyết 100 về 5 triệu ha rừng, trong đó tiền bảo vệ rừng được ghi là vốn sự nghiệp và chi hàng năm. Nhưng hiện nay, nội dung này lại đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia và đưa vào nội dung chương trình dân tộc. Về định mức, đại biểu Thành cho rằng việc sửa các Nghị định rất chậm.

"Nguồn chi cho công tác này không thống nhất, định mức cần nâng lên, kể cả nâng lên 400.000-600.000 đồng/ha/năm cũng là rất ít, nhất là người dân phải qua khâu thuê khoán lại từ các vườn quốc gia, khu bảo tồn nên nguồn định mức đến người dân rất ít. Do đó, việc này cần phải được làm rõ", đại biểu đề nghị.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên

Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, khi xây dựng dự thảo nâng mức khoán bảo vệ rừng, Bộ đã trình Chính phủ mức là 1,1 -1,3 triệu đồng/ha, căn cứ trên đơn giá định mức. Nhưng trong vấn đề này nguồn lực lại hạn chế, nên con số dừng lại thống nhất ở các Bộ ngành là từ 400.000 – 600.000 đồng/ha.

Bộ trưởng đề nghị các đại biểu tiếp cận vấn đề này ở một khía cạnh khác, ngoài kinh phí bảo vệ rừng, cần tạo ra sinh kế dưới tán rừng để cộng đồng bảo vệ rừng, ban quản lý rừng, lực lượng kiểm lâm có nhiều việc làm.

Bộ NN & PTNT đang chuẩn bị trình Chính phủ việc sửa đổi Nghị định liên quan đến lâm nghiệp, đầu tư trong lĩnh vực lâm nghiệp. Trong đó, nhấn mạnh vào phát triển dược liệu, du lịch dưới tán rừng, tín chỉ cacbon rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng.

"Chúng tôi cũng tiếp cận ở góc độ tạo ra nhiều việc làm, sinh kế cho người dân bằng cách sửa đổi nghị định nhằm phát triển dược liệu, du lịch dưới tán rừng, tín chỉ carbon rừng… Cách này có thể bù lại vào khoản chi phí bà con bỏ ra để bảo vệ rừng. Nếu tiếp cận với tư duy đó, rừng của chúng ta sẽ sống động hơn chứ không chỉ dựa vào nguồn kinh phí thuê bảo vệ rừng", Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết.