Sáng 26/11, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Xây dựng đã tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp về cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng và các lĩnh vực liên quan. Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị và Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công chủ trì hội nghị.
Hội nghị thu hút sự quan tâm của hơn 200 doanh nghiệp, 30 hiệp hội nghề nghiệp, giới chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan Trung ương và địa phương tham dự tại hội trường và hàng nghìn doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước tại 63 điểm cầu trực tuyến trên toàn quốc.
Thủ tục hành chính vẫn là khó khăn lớn nhất cho doanh nghiệp
Mô tả quá trình một dự án đầu tư xây dựng phải trải qua từ khi bắt đầu ý tưởng cho đến khi xong các thủ tục, hoàn thành nhà máy và đưa vào hoạt động, Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn ví von đó là "một hành trình thủ tục rất khó khăn”.
Theo một cuộc khảo sát do VCCI thực hiện, 40% doanh nghiệp được hỏi cho biết gặp khó khăn ở khâu quyết định chủ trương đầu tư; 50% doanh nghiệp khó khăn ở các thủ tục về đất đai, giải phóng mặt bằng và 48% liên quan đến các thủ tục về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị.
"Khó khăn lớn nhất doanh nghiệp gặp phải khi triển khai dự án vẫn là thủ tục hành chính về đầu tư xây dựng, đất đai, giải phóng mặt bằng cũng như thủ tục tại nhiều lĩnh vực liên quan khác", ông Đậu Anh Tuấn nói.
"Trung bình một doanh nghiệp cần đến các cơ quan Nhà nước ít nhất 3 lần để hoàn thành các thủ tục cấp phép xây dựng, tuy nhiên cũng có một số doanh nghiệp mất 8 đến 9 lần đi lại mới có thể hoàn tất các thủ tục".
Theo khảo sát của VCCI, 41,4% doanh nghiệp được hỏi cho biết gặp khó về thẩm duyệt về phòng cháy, chữa cháy; 42,9% về thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; 35,8% doanh nghiệp khó khăn trong xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường; 39,8% doanh nghiệp khó khăn trong thủ tục đăng ký giấy chứng nhận sở hữu công trình xây dựng và 43,7% doanh nghiệp khó khăn ở khâu thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế xây dựng.
Cần 166 ngày để hoàn thiện thủ tục, dài gấp 2-3 lần so với các nước trong khu vực
Bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương dẫn báo cáo của World Bank cho biết, doanh nghiệp Việt Nam cần 166 ngày để hoàn thiện thủ tục xây dựng, như vậy thời gian cấp phép đầu tư xây dựng của Việt Nam dài gấp 2, gấp 3 lần so với các nước trong khu vực.
"Quá trình này được đánh giá là quá dài và quá nhiều bất cập, doanh nghiệp sẽ phải trải qua 10 bước thủ tục trong quá trình cấp phép xây dựng. Trong đó 5 bước thủ tục liên quan đến ngành xây dựng và 5 bước còn lại liên quan đến các cơ quan quản lý Nhà nước như công an, phòng cháy chữa cháy, tài nguyên và môi trường...", bà Thảo nhận định.
 |
| Bà Nguyễn Minh Thảo, Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương |
Mặc dù bộ Xây dựng đã lắng nghe và sửa đổi một số điểm trong Luật Xây dựng năm 2020, tuy nhiên bà Thảo nhận định vẫn còn nhiều điểm chồng chéo, khúc mắc như chưa thực sự phân cấp và phân quyền cho địa phương trong cấp phép; có sự khác biệt giữa quy định và thực thi; tác phong hỗ trợ của cán bộ thực thi với doanh nghiệp còn hời hợt; các giao dịch trực tuyến chưa rõ ràng, chưa có người giám sát.
"Đây là 4 yếu tố dẫn tới việc thời gian thực hiện các thủ tục kéo dài", bà Thảo nhận định và kiến nghị "Cần cắt bớt những quy định, khi đó thủ tục hành chính đi kèm cũng sẽ tự động được hủy bỏ. Chỉ nên thông qua một cơ quan duy nhất để tiến hành các thủ tục xây dựng, giúp doanh nghiệp không cần phải đi qua nhiều cửa."
Ách tắc một khâu, sẽ tắc cả quy trình
Uỷ viên thường trực Uỷ ban kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu nhấn mạnh đến vai trò của cơ chế phối hợp: "Việc phối hợp giữa các cơ quan hành chính trong cải cách thủ tục xây dựng là vô cùng cần thiết. Bởi việc cấp phép xây dựng không chỉ liên quan đến một mình Bộ Xây dựng mà còn liên quan đến 5 cơ quan khác. Nếu ách tắc một thủ tục sẽ dẫn đến ách tắc cả quy trình."
"Vì vậy tôi cho rằng cần có một cơ quan tiên phong, rà soát, đề xuất, phối hợp với các bộ ngành liên quan để xây dựng một quy trình thống nhất", ông Hiếu đề xuất.
“Một vấn đề nữa là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào cải cách thủ tục hành chính vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Cần thiết kế lại thủ tục hành chính trên tư duy kinh doanh số và bãi bỏ những thủ tục không cần thiết"
Cải cách hành chính "có tác dụng không kém một gói cứu trợ"
Theo Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công, cộng đồng doanh nghiệp đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, cải cách hành chính một cách mạnh mẽ, hiệu quả sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp.
"Đặc biệt, cải cách hành chính trong những lĩnh vực quan trọng như đầu tư - xây dựng - đất đai - môi trường có tác dụng tích cực không kém một “gói cứu trợ” cho doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn bởi đại dịch", ông Công nhận định.
 |
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Phạm Tấn Công |
Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều chi phí, giúp giải phóng nhiều nguồn lực quốc gia đang bị tắc nghẽn, đình trệ, giúp các dòng vốn đầu tư cả công và tư nhanh chóng đi vào hoạt động, giúp tạo đà để nền kinh tế bứt phá nhanh hơn trong giai đoạn sắp tới.
Phát biểu tại cuộc đối thoại, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển là chủ trương quan trọng mà Đảng và Chính phủ đã đề ra và ưu tiên thực hiện.
Bộ trưởng cho biết, riêng trong 10 tháng năm 2021, Bộ Xây dựng đã bãi bỏ 3 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; cắt giảm, đơn giản hóa 59/172 điều kiện đầu tư kinh doanh đối với 9 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (đạt 34,3%); cắt giảm, đơn giản hóa 9 thủ tục hành chính; cắt giảm yêu cầu, điều kiện đối với một số đối tượng khi thực hiện hoạt động xây dựng trong 3 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; tích hợp, thay thế 5 Nghị định, 7 Thông tư vào 2 Nghị định.
"Dù đã đạt được những kết quả nhất định trong cải cách thủ tục hành chính, cải thiện chỉ số cấp phép xây dựng và cải thiện môi trường đầu tư kinh, doanh của ngành, Bộ vẫn luôn nhận thức rằng dư địa cải cách vẫn còn rất lớn", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị
Theo Bộ trưởng, thông qua công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, Bộ Xây dựng đã đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo sự chủ động cho người quyết định đầu tư, chủ đầu tư trong quá trình thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng; bãi bỏ, đơn giản hóa, tích hợp nhiều thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng, bãi bỏ nhiều ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; cũng như cắt giảm, đơn giản hóa số lượng lớn các điều kiện đầu tư kinh doanh.
Bộ trưởng cho biết, gần đây nhất, Bộ Xây dựng đã tham mưu, trình và được Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1936/QĐ-TTg ngày 22/11/2021 phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng trong năm 2021 và năm 2022.
Thực hiện thành công phương án này hứa hẹn tạo ra các hỗ trợ thực chất nhất cho doanh nghiệp ngành xây dựng, tạo ra sự đột phá trong nâng cao Chỉ số cấp phép xây dựng của ngành năm 2021, 2022.
Trên tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, tập trung tháo gỡ khó khăn về cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng và các lĩnh vực liên quan, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết sẽ tập trung chỉ đạo các cục, vụ và các đơn vị trực thuộc Bộ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện về mặt thể chế, gỡ vướng về chính sách , tạo môi trường thông thoáng hơn cho doanh nghiệp trong thời gian tới.
