Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ Joe Biden trong Thông điệp liên bang đã cam kết sẽ đóng cửa không phận với tất cả các chuyến bay của Nga, nhằm đáp trả lại các chiến dịch quân sự của Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Ukraine. Các quốc gia đồng minh như Liên minh châu Âu (EU), Anh và Canada cũng tham gia vào việc ban hành lệnh cấm tương tự với máy bay Nga.

Ngày 1/3, nhà sản xuất máy bay Mỹ Boeing cho biết sẽ đình chỉ các hoạt động bảo trì linh kiện và hỗ trợ kỹ thuật cho các hãng hàng không Nga. Tập đoàn này sẽ cùng gia nhập với đối thủ Airbus của mình trong việc gây khó khăn cho Nga khi duy trì đội bay Boeing và Airbus của mình.

Andrew Charlton, giám đốc điều hành của Aviation Advocacy cho biết, một giải pháp có thể tạm thời giải quyết tình hình này là gửi máy bay tới châu Á để bảo hành. Tuy nhiên, những giải pháp này hoàn toàn không phải là tối ưu.

Trước thông báo của Mỹ, Nga cũng đã đóng cửa toàn bộ không phận của mình với các hãng hàng không từ 36 quốc gia trong đó có 27 thành viên của EU như một biện pháp trả đũa. Các động thái này xảy ra ngay khi các nước mới chỉ bắt đầu nới lỏng các hạn chế đi lại quốc tế nghiêm ngặt của mình.

Theo Shukor Yusof, nhà sáng lập công ty tư vấn hàng không Endau Analytics, các lệnh trừng phạt và cấm không phận đối với Nga sẽ chỉ làm trầm trọng thêm thiệt hại mà Covid đã gây ra cho ngành. Sau hai năm tăng trưởng u ám, cuộc khủng hoảng tại Ukraine có khả năng sẽ giáng một đòn lớn khác lên ngành hàng không toàn cầu.

Ông nhận định chúng ta đang ở trong một thời kỳ chưa từng có khi các nhà tài chính, nhà cho thuê và các nhà sản xuất máy bay đang cố gắng giảm thiểu tổn thất nhất có thể. Đồng thời, họ cũng phải vạch ra các chiến lược ngắn hạn để giữ bảng cân đối kế toán luôn ổn định. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tại Ukraine đang khiến những dự định này có nguy cơ bị phá sản.

Theo ông, bất cứ sự phục hồi non trẻ nào mà các hãng hàng không vừa đạt được sau Covid-19 đang bị đẩy lùi, không phải vài tháng mà là nhiều năm. Nga là một cường quốc, không giống với các quốc gia như Iraq hay Afghanistan, do đó, những căng thẳng địa chính trị này hoàn toàn có thể gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu.

Sân bay Quốc tế Sheremetyev tại Moscow, Nga. Ảnh: jai prakash Singh

Rob Morris, giám đốc tư vấn toàn cầu tại Ascend by Cirium, cho biết kịch bản phục hồi nhu cầu trước đây của của công ty bao gồm con số 75% lưu lượng truy cập toàn cầu phục hồi so với năm 2019 vào tháng 8/2022. Hiện nay, dự đoán này sẽ phải thay đổi. Ông chia sẻ vẫn còn quá sớm để đánh giá quy mô của những sự kiện này sẽ có tác động lớn tới đâu, nhưng rõ ràng nếu một giải pháp nhanh chóng không được thực thi, năm 2022 sẽ còn là một năm đầy thách thức hơn nữa.

Việc Nga cấm máy bay trên không phận của mình cũng gây ra các vấn đề hậu cần khổng lồ cho nhiều hãng hàng không. Nguyên nhân do không phận của Nga trải dài và thường được sử dụng như một điểm trung chuyển nhằm kết nối châu Âu với châu Á. Giờ đây khi các tuyến bay cũ đã bị cấm hết và các chuyến bay tới Trung Đông và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn được ủy quyền, nhiều người đang sử dụng các tuyến đường này để nhập cảnh hoặc xuất cảnh Nga.

Trung Quốc hiện vẫn chưa đóng cửa không phận của mình, tuy nhiên những người dân tại quốc gia này cũng đang bày tỏ lo ngại. William Liu, nhà quản lý thị trường Nam Mỹ tại một công ty có trụ sở tại Hồ Nam, cho biết hiện anh lo lắng về khả năng trở về nước từ Peru.

Anh không rõ liệu máy bay của mình có thể cất cánh từ Lima đến Quảng Châu hôm 15/4 sắp tới hay không. Chuyến bay này thuộc hãng hàng không của Hà Lan KLM và đã được thông báo có lộ trình ban đầu là bay qua không phận của Nga, tuy nhiên lộ trình cho tuyến đường có khả năng sẽ phải được điều chỉnh.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Trung Quốc vẫn tiếp tục kiên trì với chính sách zero-Covid. Điều này đồng nghĩa với việc các chuyến bay quốc tế sẽ vẫn tiếp tục chịu nhiều hạn chế nghiêm ngặt. Dù một số chuyến bay từ các thành phố lớn như Thượng Hải và Bắc Kinh đến thủ đô Moscow của Nga vẫn tồn tại, thường những chuyến bay này không có dạng khứ hồi. Nếu các du khách muốn quay trở về Trung Quốc, họ thường phải tìm đến các chuyến bay chuyển tiếp phức tạp hơn.