Một trung tâm thương mại tại Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Shutterstock

Ông Stephen Yao là một người Quảng Đông thuộc thế hệ trung niên từng thực hiện hơn 20 chuyến đi nước ngoài mỗi năm. Mục tiêu của các chuyến đi này là để mua tài sản cho các khách hàng giàu có người Trung Quốc ở các địa điểm du lịch nổi tiếng như Kyoto, Bangkok, Pattaya và Kuala Lumpur.

Tuy nhiên khi đại dịch Covid-19 xảy ra, công việc kinh doanh của ông đã bị đình trệ đột ngột. Chuyến đi nước ngoài cuối cùng của ông được thực hiện là vào tháng 3/2020. Do không thể di chuyển ra nước ngoài vì lệnh đóng cửa biên giới của chính phủ, ông cùng các khách hàng trung tuổi đã phải bỏ trống các bất động sản tại nước ngoài hoặc cho thuê với giá thấp.

Dù chính phủ Trung Quốc không cho thấy dấu hiệu nào sẽ nới lỏng các hạn chế đi lại, ông Yao vẫn hy vọng có thể khôi phục lại cuộc sống mơ ước của mình: một cuộc sống nơi ông có thể tự do du lịch, đầu tư toàn cầu và nghỉ hưu ở nước ngoài. Những khát vọng này cũng thể hiện mong muốn chung của tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc sinh ra vào những năm 1970. Những người thuộc tầng lớp trung niên được hưởng lợi từ toàn cầu hóa và do đó có xu hướng đa dạng đầu tư ra nước ngoài để đảm bảo sự giàu có của mình.

Tuy nhiên, ý tưởng này đang dần suy yếu trong thế hệ trẻ. Những người trẻ tuổi thuộc tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc ngày càng yêu nước hơn và có xu hướng muốn tập trung vào việc phát triển sự nghiệp tại quê nhà hơn.

Theo ông Yao, dù những người trẻ tuổi quan tâm đến việc đi du lịch nước ngoài một khi các lệnh hạn chế đi lại được dỡ bỏ, họ ít có nhu cầu mua tài sản nước ngoài hoặc sống ở nước ngoài hơn. Ngoài ra, thế hệ trẻ cũng thích tập trung vào tiêu dùng và đầu tư trong nước hơn vì cho rằng tài sản của mình sẽ an toàn và dễ kiểm soát hơn khi nằm ở Trung Quốc.

Kênh Wu Xiaobo, một trong những công ty truyền thông tài chính độc lập hàng đầu của Trung Quốc cũng đồng ý với nhận định của ông Yao. Theo công ty này, tầng lớp trung lưu Trung Quốc từ 40 tuổi trở lên chủ yếu theo đuổi các mục tiêu phân bổ tài sản toàn cầu, đồng thời quan tâm đến việc nhập cư, chăm sóc y tế, hưu trí và bảo toàn tài sản.

Trong khi đó, tầng lớp trung lưu Trung Quốc ở độ tuổi 20 và 30 tập trung nhiều hơn vào giáo dục, nghề nghiệp cũng như đánh giá cao sự giàu có và phân bổ tài sản tập trung trong nước.

Một trung tâm thương mại tại Trường Xuân, Cát Lâm, Trung Quốc. Ảnh: China Daily

Xu hướng tiêu dùng thiên về nội địa của giới trẻ Trung Quốc

Vào năm 2020, số lượng dân số Trung Quốc là Gen Z rơi vào khoảng 260 triệu người với chi tiêu tích lũy khoảng 629 tỷ USD. Theo Báo cáo hiểu biết về thái độ của người tiêu dùng Gen Z năm 2020 của CBNData, con số này chiếm khoảng 13% chi tiêu hộ gia đình trên toàn quốc.

Thêm vào đó, nhóm người trẻ tuổi này không những sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn vào thị trường nội địa mà họ còn thiết lập nên nhiều thương hiệu địa phương hơn rất nhiều so với các thế hệ trước.

Đã có nhiều người thuộc tầng lớp millenial và gen Z của Trung Quốc kiếm được những khoản tiền đầu tư đầu tiên nhờ vào thương mại điện tử, giải trí trực tuyến và game. Thái độ tiêu dùng giữa các thế hệ giàu có tại Trung Quốc cũng đang chứng kiến sự thay đổi lớn.

Một ví dụ là anh Jay Li – một người ở độ tuổi 20 đang điều hành một doanh nghiệp thương mại điện tử. Theo anh, một thiết kế nhà sang trọng và một bộ sưu tập nghệ thuật có nhiều giá trị hơn là việc bỏ 78.000 USD tới 126.000 USD chỉ để mua một căn hộ rộng 30 mét vuông ở nước ngoài.

Suy nghĩ của anh Li cũng giống với chiến lược “lưu thông kép” của ban lãnh đạo Trung Quốc. Với chiến lược này, giới chức nước này muốn chuyển trọng tâm phát triển kinh tế sang thị trường nội địa và giải phóng tiềm năng chi tiêu lớn của tầng lớp trung lưu lớn nhất thế giới.

Belle Liang, người điều hành công ty Hainan Wakesurf Paradise tại thành phố Tam Á, tỉnh Hải Nam, cho biết chi tiêu trong nước của giới trẻ giàu có Trung Quốc đã thúc đẩy hoạt động kinh doanh mới trên hòn đảo nhiệt đới này. Tại Tam Á và Vạn Ninh, đã có hơn 50 CLB lướt sóng được thành lập mới từ tháng 7/2021.

Theo cô, tất cả những người này đều bị thu hút bởi sự gia tăng tiêu dùng nội địa mới, chẳng hạn như lướt sóng và trượt tuyết. Một phần nguyên do cho xu hướng này là ảnh hưởng của những người nổi tiếng trong nước. Cô cho biết những người sinh năm 1980 trước kia thường thích khoe về những quốc gia mình đã được đi trong khi Gen Z hiện nay lại thích thảo luận về các CLB lướt sóng trong nước hoặc các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết mà họ đã đến.

Mặt khác, Li Bingyue, giám đốc của một nền tảng mua sắm trực tuyến có trụ sở tại Quảng Đông, cho biết nền tảng của cô ghi nhận số lượng thành viên tăng lên hơn 3 triệu người kể từ đợt bùng phát Covid-19 đầu tiên cách đây 2 năm. Trong số thành viên này, số lượng phụ nữ trung lưu ở các thành phố hạng nhất và hạng hai chiếm phần lớn.

Bà Li nhận định người tiêu dùng ngày càng có xu hướng ưa thích việc mua các sản phẩm nội địa hơn thay vì các sản phẩm ở nước ngoài, chủ yếu là do các biện pháp kiểm soát dịch của chính phủ Trung Quốc. Người dùng càng trẻ tuổi càng quan tâm tới việc thử nghiệm các thương hiệu thời thượng nội địa hơn.

Trước đây, bà Li chia sẻ mình thường đến Hong Kong và Nhật Bản để mua hầu hết các sản phẩm thiết yếu hàng ngày như sữa bột, bàn chải đánh răng, dầu gội đầu, vitamin. Tuy nhiên hiện tại bà đã chuyển sang sử dụng các nhãn hàng nội địa tầm trung và cao cấp có chất lượng tốt tương đương.