Ảnh: Reuters

Chỉ số giá sản xuất (PPI) là một thang đo dùng để theo dõi giá cả đối với hàng hóa và dịch vụ được bán cho người tiêu dùng. Đồng thời, nó cũng được sử dụng để theo dõi giá cả hàng hóa, dịch vụ, công trình bảo trì và sửa chữa được bán cho các doanh nghiệp sản xuất hoặc cung cấp các thành phẩm đó.

Theo Cục Thống kê Lao động hôm 15/2, trong khoảng thời gian 12 tháng kết thúc vào tháng 1 vừa qua, chỉ số này đã tăng 9,7% và không điều chỉnh do biến động theo mùa. Tỉ lệ này cao hơn nhiều so với dự đoán của các chuyên gia kinh tế dù nó đã giảm 0,1 điểm phần trăm so với mức cao của loạt sửa đổi được thiết lập vào cuối năm 2021.

Chỉ tính riêng trong tháng 1, giá đã tăng 1%, vượt qua cả mức tăng giá so với tháng 12 và cả kỳ vọng của các nhà kinh tế. Trong dự báo trước đó, mức tăng giá chỉ ở mức 0,5%. Trong tháng 1, giá cả đã tăng trên diện rộng từ phương tiện và thiết bị có động cơ tới khí đốt; từ quần áo và phụ kiện tới phương tiện đi lại và chăm sóc bệnh nhân ngoại trú tại bệnh viện.

Nếu loại trừ thực phẩm, năng lượng và dịch vụ thương mại vốn có xu hướng chịu sự biến động giá cao hơn, thước đo lạm phát đã tăng 0,9%. Đây cũng đồng thời là mức tăng lớn nhất kể từ cùng thời điểm năm 2021.

Theo nhà kinh tế cấp cao Jennifer Lee của BMO, chi phí năng lượng gia tăng trong tháng trước sẽ không có bất cứ cải thiện nào trong tháng 2. Hồi đầu tuần, giá dầu tại Mỹ cũng nhanh chóng leo lên mức cao nhất kể từ năm 2014 trong bối cảnh chính trị phức tạp giữa nga và Ukraine. Dù giá dầu đã giảm hôm sau, các tin tức lạm phát tích cực vẫn còn rất xa vời.

Nhà kinh tế Kurt Rankin của PNC nhận định: “PPI cho thấy những áp lực về giá cả mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt và nó rất có thể sẽ được chuyển sang người tiêu dùng thông qua lạm phát giá tiêu dùng trong những tháng tới”.

PPI cho thấy khả năng những áp lực giá các nhà sản xuất đang chịu sẽ được chuyển ngược lại người tiêu dùng thông qua lạm phát giá tiêu dùng. Ảnh: Getty Images

Dữ liệu lạm phát giá tiêu dùng của tuần trước - một thước đo giá quan trọng khác – cũng tăng vượt quá kỳ vọng của các nhà phân tích và leo lên mức cao nhất trong gần 40 năm trở lại đây. Theo dự báo của các chuyên gia kinh tế, lạm phát tại Mỹ sẽ đạt đỉnh trong những tháng đầu năm 2022, tuy nhiên hiện vẫn chưa rõ mức đỉnh đã đạt vào tháng 1 hay là sẽ tiếp tục xảy ra.

Bà Lee nhận định việc chỉ số sản xuất của bang New York được công bố cùng lúc với PPI thấp hơn nhiều so với kỳ vọng cũng không đem đến cho tình trạng hiện tại bất cứ cải thiện nào. Ngoài ra, lạm phát cao cũng là một thách thức với Washington và khiến Tổng thống Joe Biden cũng như các quan chức lo ngại.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết: “Tổng thống sẽ tiếp tục cải thiện kế hoạch 3 giai đoạn của mình nhằm giải quyết sự tắc nghẽn chuỗi cung ứng, cải thiện tính cạnh tranh và nâng cấp chương trình Build Back Better”.

Đối với Cục Dự trữ Liên bang (FED), cơ quan được giao nhiệm vụ giữ ổn định giá cả, báo cáo hôm 15/2 chỉ nhấn mạnh rằng lạm phát đang tăng quá cao và đã đến lúc phải điều chỉnh chính sách tiền tệ.

Từ cuối năm ngoái, FED đã bắt đầu các động thái cắt giảm các chương trình kích thích trong thời gian đại dịch. Đồng thời, cơ quan này cũng đưa ra tín hiệu sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp vào tháng 3 tới. Theo CME FedWatch Tool, kỳ vọng của thị trường đang nghiêng về khả năng tăng lãi suất nửa điểm phần trăm.

Ở một diễn biến khác, người tiêu dùng lại đang mong đợi một số cải thiện với tình trạng hiện tại. Kỳ vọng tăng giá cho năm tới trong tháng 1 đã giảm lần đầu tiên kể từ tháng 10/2020 theo khảo sát của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York được công bố ngày 14/2. Trong khoảng thời gian 3 năm, kỳ vọng lạm phát cũng giảm và đánh dấu mức giảm trong 1 tháng lớn nhất kể từ năm 2013 khi khảo sát này được bắt đầu.