Nhận định này được đưa ra trong bài viết mới nhất được Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam Tim Evans cùng với Tổng Giám đốc HSBC Australia & New Zealand Antony Shaw chấp bút.

Cuối tháng 8/2024 vừa qua, lãnh đạo các chính phủ và doanh nghiệp từ Australia và khu vực Đông Nam Á đã gặp gỡ, thảo luận về những cơ hội hợp tác giữa Australia với một trong những khu vực kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Chuyên gia HSBC cho rằng, việc Diễn đàn Kinh doanh Australia - ASEAN này diễn ra chỉ sau sự kiện mang tính lịch sử, Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia hồi tháng 3 đã cho thấy tham vọng của Chính phủ Australia về vai trò của họ tại Đông Nam Á phù hợp với mong muốn kết nối với khu vực này của cộng đồng doanh nghiệp.

Một hành lang kinh tế vững mạnh và năng động với Đông Nam Á

Theo nhóm tác giả, với Australia, một hành lang kinh tế vững mạnh và năng động với Đông Nam Á có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Trong quá khứ, Australia từng bị cô lập với các trung tâm kinh tế lớn của thế giới và chỉ dựa vào lực lượng dân số khá ít ỏi để thúc đẩy nền kinh tế.

Hiện nay, tình thế đã thay đổi. Australia chỉ cách 500km so với Đông Nam Á, khu vực sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư toàn cầu vào cuối thập niên này, nhờ cơ cấu dân số trẻ, tăng trưởng nhanh, với thị trường tiêu dùng đạt giá trị bốn nghìn tỷ USD vào năm 2030, ứng dụng các công nghệ số và những lĩnh vực kinh tế mới.

Cũng theo HSBC, song song với sức mạnh tiêu dùng đang lớn mạnh, Đông Nam Á cũng được hưởng lợi từ các xu hướng địa chính trị dài hạn như việc sắp xếp lại chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong những năm gần đây, cộng đồng doanh nghiệp Australia đã có sự thay đổi trong quan điểm. Hiện nay, hơn bao giờ hết, họ hiểu rõ vị thế toàn cầu đang gia tăng của các quốc gia láng giềng này đóng vai trò quan trọng như thế nào trong tham vọng tăng trưởng của mình.

Lộ trình phát triển kinh doanh đã rõ ràng, giờ là lúc hành động. Kết nối của Australia với các cộng đồng doanh nghiệp tại Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam không thể tự nhiên mà có. Với doanh nghiệp Australia, vấn đề đặt ra không còn là có nên tiến vào thị trường ASEAN hay không mà là làm điều đó như thế nào.

Hành lang kinh tế giữa Australia và Việt Nam

Đầu tiên, theo chuyên gia HSBC, việc tiến vào thị trường không chỉ nhìn vào số liệu thống kê của Đông Nam Á mà cần đi sâu hơn tìm hiểu cơ hội ở từng quốc gia. Trong đó, hành lang kinh tế giữa Australia và Việt Nam là một trong những mối quan hệ hợp tác quan trọng trong khu vực.

Đầu năm 2024, Australia và Việt Nam – quốc gia được kỳ vọng sẽ trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ASEAN năm nay theo Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC - vừa nâng cấp quan hệ thành Đối tác Chiến lược Toàn diện. Động thái này nhằm thắt chặt quan hệ hợp tác chiến lược và kinh tế giữa hai đất nước, sẽ giúp tạo thêm nhiều cơ hội kinh doanh trong những năm tới.

Một yếu tố cần xem xét đến là số lượng hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết. Việt Nam hiện có 16 FTA đang có hiệu lực với đa dạng các quốc gia và khu vực kinh tế trên thế giới, cùng với ba FTA đang trong quá trình đàm phán.

Trong cuộc họp mới đây giữa Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và Chủ tịch Thượng viện Australia Sue Lines, cả hai quốc gia đều hướng đến tăng cường quan hệ đối tác kinh tế, với trọng tâm đạt 20 tỷ USD kim ngạch thương mại song phương trong ba năm tới.

Hiện nay, Việt Nam là đối tác thương mại hai chiều lớn thứ 14 của Australia. Theo chuyên gia HSBC, doanh nghiệp Australia phải năng động và nắm bắt các cơ hội này.

Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia tháng 3/2024. Ảnh: VGP

Đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp tạo sức hút thương mại

Mặt khác, theo HSBC, cộng đồng doanh nghiệp Australia cần có chiến lược phù hợp để thâm nhập thị trường thành công. Không gì có thể thay thế bằng việc trực tiếp đi thực địa để hiểu về thị trường Việt Nam, cũng như bày tỏ ý định hợp tác với các đối tác tiềm năng tại địa phương.

Bên cạnh thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp tạo sức hút thương mại. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, Australia hiện đã đầu tư khoảng 2 tỷ USD vào hơn 600 dự án tại Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đầu tư 584 triệu USD vào Australia. Cả hai quốc gia đã đồng thuận sẽ tăng mức đầu tư song phương lên gấp đôi trong ba năm tiếp theo. Đây chắc chắn là lĩnh vực mà Australia có thể mang lại giá trị đặc thù.

Chuyên gia HSBC phân tích, khi dân số tăng trưởng, các quốc gia thành viên ASEAN sẽ cần chi tiêu nhiều hơn để xây dựng các cơ sở hạ tầng quan trọng để phục vụ người dân. Trong đó, Việt Nam cần ít nhất 25-30 tỷ USD mỗi năm để đầu tư vào cơ sở hạ tầng trong 10 năm tới, tức là cần huy động tổng cộng khoảng 600 tỷ USD tới năm 2040.

Ngoài ra, theo Bộ Giao thông vận tải, Việt Nam cần hơn 200 tỷ USD để nâng cấp giao thông công cộng và hệ thống hạ tầng giao thông tại các thành phố lớn cho đến năm 2030.

Trong khi đó, quỹ tiết kiệm hưu trí trị giá 3,9 nghìn tỷ đô Úc của Australia đang đối mặt với một thách thức khó khăn là chưa tìm được các dự án đầu tư đủ lớn để đảm bảo triển khai vốn, mà các ưu tiên gọi vốn của Đông Nam Á trong các lĩnh vực giao thông, chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và trung tâm dữ liệu lại hoàn toàn phù hợp với nhiệm vụ đầu tư của Australia.

Tuy nhiên, theo HSBC, rót vốn vào các dự án mới trong khu vực khá là phức tạp đối với các quỹ hưu trí tại Australia, do một số rủi ro liên quan đến quy định, xây dựng, đất đai và nhu cầu khách hàng.

Do vậy, sự hỗ trợ từ cả hai chính phủ là vô cùng quan trọng. Quỹ tài trợ Đầu tư Đông Nam Á trị giá 2 tỷ đô Úc của chính phủ Australia sẽ giúp giải quyết một số thách thức mà các tổ chức đầu tư Australia phải đối mặt, cũng như đảm bảo đầu tư vào các dự án ASEAN.

Một phần trong cách tiếp cập mới của chính phủ Australia đối với hợp tác kinh tế Đông Nam Á là việc thành lập một trung tâm của nhóm giao dịch đầu tư tại TP HCM đầu năm nay, nhằm tìm kiếm và tạo điều kiện cho đầu tư Australia vào Việt Nam. Nếu thực hiện tốt, hiệu quả thương mại giữa hai quốc gia sẽ rất đáng kể, chuyên gia kỳ vọng.

Đồng thời, các công ty Australia trong nhiều lĩnh vực như dịch vụ chuyên nghiệp, kỹ thuật và hậu cần (logistics) sẽ tự tin tiến vào Đông Nam Á, xây dựng chuỗi cung ứng xung quanh các khoản đầu tư tài sản của nhiều thế hệ trị giá hàng tỷ đô la. Bởi, Australia đã có kinh nghiệm từ những chiến lược đầu tư trong quá khứ tại các thị trường Mỹ, Anh và Canada giúp thúc đẩy đầu tư kinh doanh rộng rãi hơn ở các thị trường này.