Tọa đàm “Hợp tác xúc tiến đầu tư bất động sản công nghiệp cho công nghiệp hỗ trợ vùng đồng bằng sông Hồng”. Ảnh: DTJ Group.

Tại tọa đàm, nói tầm quan trọng của ngành công nghiệp hỗ trợ, GS.Tiến sĩ Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam khẳng định công nghiệp hỗ trợ là tinh hoa của ngành công nghiệp quốc gia và có vai trò quan trọng trong phát triển công nghiệp và kinh tế đất nước.

Ông Tuất phát biểu, ngành công nghiệp hỗ trợ cốt lõi chính là ngành công nghiệp chế tạo với 4 nhóm vật liệu chính là linh kiện điện tử, cơ khí, nhựa, cao su và phụ liệu. Các sản phẩm từ ngành công nghiệp này cung cấp nguyên liệu cho quá trình sản xuất và nguyên liệu tiêu dùng phục vụ đời sống dân cư và phục vụ xuất khẩu.

"Phát triển công nghiệp hỗ trợ sẽ giúp chúng ta tự chủ được nguồn nguyên vật liệu, tích lũy cơ sở vật chất cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội, giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu, khai thác tối đa nguồn lực trong nước. Ngành công nghiệp này còn giúp thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa, nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất," ông Tuất nói.

Nhìn vào thực trạng, ông Tuất nhận định, công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém, nhiều sản phẩm máy móc, chế tạo của Việt Nam chỉ làm phần gia công, phần vỏ.

"Chúng ta vẫn chưa nắm bắt được những công nghệ lõi, nhiều nguyên liệu vẫn dựa vào nhập khẩu," ông Tuất nói.

Các doanh nghiệp chế tạo của Việt Nam quy mô còn nhỏ, chưa làm chủ được công nghệ, thiếu thiết bị. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực cho ngành chế tạo - cốt lõi của công nghiệp hỗ trợ đang dần khan hiếm khi một phần nguồn nhân lực tương lai dành ưu tiên cho các ngành kinh tế khác, "không có người trẻ nào chịu làm những công việc tháo lắp, dầu mỡ", ông Tuất trăn trở.

Đề xuất các giải pháp để phát triển ngành công nghiệp này, ông Tuất cho rằng, trước hết phải thay đổi từ tư duy, coi công nghiệp hỗ trợ là ngành mũi nhọn và xây dựng một chương trình quốc gia về công nghiệp hỗ trợ; xây dựng Luật Công nghiệp hỗ trợ để tạo ra cơ chế phát triển cho ngành này; có chính sách thu hút, đặt hàng tạo điều kiện cho các nhà sản xuất nội địa phát triển.

Cùng với đó là có những chính sách phát triển quỹ đất, ưu đãi tiền thuê đất cho ngành công nghiệp này, ưu tiên phát triển các khu công nghiệp hỗ trợ, ví dụ như chỉ thu tiền thuê đất khi doanh nghiệp có lãi.

Bên cạnh những góp ý chính sách, ông Tuất cũng đề xuất các doanh nghiệp trong ngành phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh, nhất là những doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thông qua việc đầu tư mạnh vào công nghiệp hỗ trợ. Điều này sẽ giúp tăng tính tự chủ, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng nhập khẩu từ nước ngoài và đáp ứng các tiêu chuẩn toàn cầu.

Đồng tình với ý kiến của ông Tuất, ông Nguyễn Tử Quảng, Tổng giám đốc BKAV đề xuất có những chương trình quốc gia với mục tiêu nội địa hoá các sản phẩm, phụ liệu mà Việt Nam đang nhập khẩu với số lượng lớn giúp Việt Nam tăng tính tự chủ, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng nhập khẩu từ nước ngoài. Khi có chương trình, các doanh nghiệp sản xuất, bất động sản sẽ cùng vào cuộc để giải quyết bài toán công nghiệp hỗ trợ từ gốc.

Thứ hai, cần có những chương trình phát triển sản phẩm đứng đầu chuỗi để dẫn dắt ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển.

Các doanh nghiệp trong ngành bất động sản cũng cần bám sát các chương trình này để có những hoạt động cung cấp phù hợp, ông Quảng nói.

Phát triển quỹ đất cho công nghiệp hỗ trợ

Góp ý về việc phát triển quỹ đất cho ngành công nghiệp hỗ trợ, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hiệp hội môi giới bất động sản Việt Nam, nhấn mạnh công tác quy hoạch là trọng yếu. Theo ông Đính, hiện nay, tỉnh nào cũng tập trung thu hút công nghiệp bởi đây là thỏi nam châm thu hút đầu tư, nhưng để có sự đồng bộ, thống nhất các định hướng, ngành nghề thì cần có quy hoạch đồng bộ, kết nối giữa các khu công nghiệp với hệ thống giao thông, logistic. Trong đó, các địa phương cần phải có đất dành cho khu công nghiệp hỗ trợ, giúp tương tác, kết nối giữa các doanh nghiệp, gia tăng hiệu quả hoạt động.

Theo nghiên cứu của DTJ Group, quỹ đất dành cho công nghiệp hỗ trợ còn khá hạn chế, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ nhỏ của Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các quỹ đất phù hợp để phát triển. Do đó ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch DTJ Group đề xuất cần tạo thêm nhiều quỹ đất cho ngành công nghiệp hỗ trợ.

Theo bà Trần Thị Thu Hiền, Tổng giám đốc DTJ Industrial, khu vực vùng Đồng bằng sông Hồng là địa bàn quan trọng và phù hợp để phát triển công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt là với chủ trương sáp nhập các tỉnh, sẽ mở ra những không gian phát triển rộng lớn hơn ở địa phương. Khu vực này không chỉ là nơi các nhà sản xuất có thể đặt nhà máy mà còn có vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng, kết nối giữa các khu vực kinh tế, giảm chi phí logistics và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Hơn nữa, khu vực này còn sở hữu lực lượng lao động dồi dào khi đây là nơi tập trung dân cư lớn nhất của cả nước với 24 triệu người, trình độ lao động cao do tập trung nhiều trường đại học, cơ sở giáo dục hàng đầu. Cơ cấu phân bổ đất công nghiệp tại các tỉnh thuộc khu vực này khá lớn, diện tích đất công nghiệp còn nhiều.

Cơ cấu phân bổ đất công nghiệp tại các tỉnh Đồng bằng sông Hồng. Nguồn: DTJ Group.

Bên cạnh đó, giá thuê đất tại một số khu công nghiệp trong khu vực Đồng bằng sông Hồng khá thấp có thể kể đến như Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

Giá thuê đất công nghiệp trung bình tại các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Hồng. Nguồn: DTJ Group.

Bà Hiền nhận định, với những lợi thế trên, khu vực Đồng bằng sông Hồng sẽ là ứng cử viên sáng giá để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, bên cạnh đó, các tỉnh như Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam đều đã và đang thu hút đầu tư mạnh vào ngành này để hỗ trợ các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Foxconn, Canon, Toyota, Honda sản xuất.