Toàn cảnh buổi lễ. Ảnh: Mekong ASEAN/Thu Thảo.

Với chủ đề “Hiệp định Geneva 1954 – Thắng lợi to lớn của Nhân dân Việt Nam trên con đường bảo vệ nền độc lập dân tộc, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ", lễ kỷ niệm diễn ra trong không khí sôi nổi, hào hùng của cả nước hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ và 49 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Cùng với Chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp định Geneva được ký vào ngày 21/7/1954 đã kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam, tạo nguồn cảm hứng cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang khẳng định, với Hiệp định Geneva, lần đầu tiên trong lịch sử, các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ đã được khẳng định trong một điều ước quốc tế và được các nước, các bên tham dự Hội nghị thừa nhận và tôn trọng.

Đồng thời, thể hiện sáng ngời tâm thế, bản lĩnh và bản sắc ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh; khẳng định mạnh mẽ thông điệp về một nước Việt Nam yêu chuộng hòa bình, trọng công lý và lẽ phải; có ý chí quật cường bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; sẵn sàng hợp tác hữu nghị với mọi quốc gia, dân tộc trên thế giới.

Sự kiện cũng đã tạo nguồn cảm hứng và cổ vũ to lớn cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên khắp năm châu, vì độc lập, tự do, hòa bình, dân chủ, tiến bộ và công bằng xã hội; và mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên toàn thế giới.

"Thắng lợi của Hội nghị Geneva trước hết và quan trọng nhất là nhờ đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng dưới sự lãnh đạo, dẫn dắt tài tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, người anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới"

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang

Cùng với đó, thắng lợi của Hội nghị Geneva 1954 còn là kết tinh của tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất và bền bỉ của quân và dân ta trong 9 năm kháng chiến, mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử.

Đây cũng là kết quả của sự đoàn kết, ủng hộ, giúp đỡ quý báu của các nước bạn Lào, Campuchia, Trung Quốc, Liên Xô cùng các nước xã hội chủ nghĩa anh em và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới, trong đó có nhân dân Pháp.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới đầy biến động phức tạp với nhiều cơ hội, thách thức đa chiều như hiện nay, lễ kỷ niệm 70 năm ký kết Hiệp định Geneva là dịp để ôn lại lịch sử hào hùng của dân tộc; làm sâu sắc hơn nữa tầm vóc và ý nghĩa của thắng lợi đặc biệt quan trọng này, từ đó khơi dậy mạnh mẽ trong mỗi chúng ta lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng, nỗ lực vươn lên.

Bên cạnh đó, tiếp tục quán triệt sâu sắc và vận dụng linh hoạt, sáng tạo tư tưởng, phong cách, nghệ thuật của ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam" – "gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển" để giữ vững hòa bình, ổn định, tạo môi trường thuận lợi đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, cùng với Hiệp định Sơ bộ 1946 và Hiệp định Paris 1973, Hiệp định Geneva 1954 là một mốc son trong lịch sử ngoại giao cách mạng Việt Nam, mang đậm dấu ấn tư tưởng, phong cách và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Mekong ASEAN/Thu Thảo.

"Quá trình đàm phán, ký kết và thực thi Hiệp định Geneva là cuốn cẩm nang chứa đựng nhiều bài học sâu sắc thể hiện bản sắc độc đáo của trường phái đối ngoại và ngoại giao Việt Nam.

Việc này đã được kế thừa, vận dụng sáng tạo và phát triển trong đàm phán, ký kết, thực thi Hiệp định Paris 1973 sau này cũng như trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc ngày nay," Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhận định.

Chia sẻ tại buổi lễ, Thiếu tướng Phạm Sơn Dương, con trai cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng cho biết, ông may mắn được sống cùng Ba của mình và Bác Hồ trong Phủ Chủ tịch, nên được Ba kể cho nghe những câu chuyện về Bác Hồ kính yêu, trong đó có câu chuyện về bài học ngoại giao tại Hội nghị Geneva.

"Ba nói với tôi, Bác Hồ là người chín chắn, giàu kinh nghiệm. Bác đã dự đoán, Việt Nam tham dự Hội nghị Geneva sẽ gặp những áp lực rất lớn, mặc dù chiến thắng Điện Biên phủ và sự chuyển hóa trong chính phủ, quốc hội Pháp là cơ hội thuận lợi cho ta nhưng khó khăn lớn nhất là sự can thiệp của các nước lớn vào Hội nghị," Thiếu tướng Phạm Sơn Dương nói.

Thiếu tướng Phạm Sơn Dương, con trai cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng chia sẻ tại buổi lễ. Ảnh: Mekong ASEAN/Thu Thảo.

Cũng theo Thiếu tướng Phạm Sơn Dương, Hiệp định Geneva là một giải pháp đồng bộ về chính trị và quân sự để thực hiện mục tiêu đó.

"Bác Hồ đã căn dặn Ba của tôi, trong đàm phán phải kiên quyết bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc, kiên định về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược và bước đi để đạt được mục đích là buộc Pháp phải công nhận độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt nam, Lào và Campuchia," con trai cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng thuật lại.

Chia sẻ cảm nghĩ tại buổi lễ, Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh nhấn mạnh, sự kiện ký kết Hiệp định Geneva về chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam là dấu mốc lịch sử quan trọng trong cuộc đấu tranh lâu dài, khó khăn của nhân dân ba nước Đông Dương, giành được hòa bình, độc lập cho Tổ quốc.

"Việc ký kết Hiệp định này là chiến thắng vĩ đại trong đó thực dân Pháp và các nước tham gia Hội nghị lần đầu tiên cam kết tôn trọng chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của ba nước Đông Dương. Đồng thời, thể hiện rõ lòng yêu nước cao cả, đường lối đấu tranh cách mạng độc lập tự chủ đúng đắn của Đảng Cộng sản Đông Dương do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo"

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền CHDCND Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh

Đại sứ cũng khẳng định, bài học về đấu tranh tại Hội nghị Geneva và kinh nghiệm trong chiến dịch Điện Biên Phủ đã trở thành ngọn đuốc mạnh mẽ dẫn dắt cách mạng, đấu tranh quân sự và chính trị trong nhiều chiến dịch với giặc ngoại xâm và cùng giải phóng hoàn toàn ba nước Đông dương trong năm 1975.

Trong suốt 70 năm qua, ngày ký Hiệp định chấm dứt chiến sự tại Hội nghị Geneva vẫn giữ nguyên giá trị trong công cuộc bảo vệ hòa bình, xây dựng và phát triển ba nước Đông Dương ngày nay.

Ba nước trên bán đảo Đông Dương: Lào, Việt Nam và Campuchia đã cùng nhau đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược trong quá khứ, nay sẽ lại càng tiếp tục thắt chặt quan hệ hợp tác, ủng hộ giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc bảo vệ gìn giữ độc lập, tự do dân tộc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế hướng tới hoàn thành mục tiêu của mỗi quốc gia đã đặt ra trong từng thời kỳ. Đồng thời, góp phần quan trọng vào thúc đẩy phát triển, an ninh và hòa bình thế giới.

Đại sứ Khamphao Ernthavanh bày tỏ tin tưởng quan hệ hữu nghị, đoàn kết và hợp tác tốt đẹp của ba nước Lào - Việt Nam - Campuchia ngày càng sâu rộng, thiết thực, mang lại sự thịnh vượng cho ba nước Đông Dương như mong muốn của nhân dân ba nước.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Campuchia tại Việt Nam Chea Kimtha phát biểu tại buổi lễ. Nguồn: Mekong ASEAN/Thu Thảo.

Đại sứ Campuchia tại Việt Nam Chea Kimtha đánh giá, buổi lễ kỷ niệm ngày hôm nay là sự kiện có ý nghĩa lịch sử to lớn để các thế hệ ngày nay nhớ lại về thời kỳ kháng chiến, những tấm gương kiên cường và anh dũng của các anh hùng quân đội giải phóng Việt Nam đã chiến đấu thắng lợi giành lại nền độc lập từ chế độ thực dân.

Ảnh: Mekong ASEAN/Thu Thảo.

Cũng trong khuôn khổ buổi lễ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã tặng hoa và chụp ảnh lưu niệm với đại diện các gia đình cán bộ tham gia phục vụ, đàm phán, ký kết và thực thi Hội nghị Geneva năm 1954.