Tại báo cáo cập nhật về Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank, mã: VPB) ngày 23/8, Chứng khoán MBS kỳ vọng, tăng trưởng tín dụng tại ngân hàng sẽ phục hồi vào nửa cuối năm và biên lãi ròng (NIM) cũng được cải thiện.

Tập trung gia tăng NIM trong nửa cuối năm 2023

Chuyên gia MBS cho biết, VPBank là một trong những ngân hàng có mức lãi suất huy động gia tăng mạnh nhất trong 6 tháng đầu năm (lãi suất huy động có những lúc đạt xấp xỉ 10% cho kỳ hạn từ 6 đến 12 tháng), do đó khiến NIM ngân hàng bị sụt giảm mạnh.

Trong quý 2/2023, NIM tại ngân hàng này đạt 5,5%, giảm 2,3 điểm % so với mức 7,8% của quý 2/2022 và giảm 2 điểm %so với mức 7,5% của cả năm 2022. Điểm đáng lưu ý, đây là quý thứ 4 liên tiếp VPBank ghi nhận mức NIM suy giảm so với cùng kỳ.

Theo MBS Research, lãi suất cho vay của VPBank trong nửa đầu năm 2023 tăng nhẹ so với cùng kỳ 2022. Điều này cho thấy NIM suy giảm chủ yếu do sự gia tăng mạnh của chi phí vốn (COF).

Kể từ đầu năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 3 lần giảm lãi suất điều hành nhằm kích thích tăng trưởng của nền kinh tế, đưa các mức lãi suất điều hành về ngang bằng với năm 2020. Trong đó, lãi suất huy động đối đa đối với tiền gửi bằng VND tại các tổ chức tín dụng có kỳ hạn dưới 6 tháng cũng giảm từ mức 5% xuống 4.75% trong lần giảm lãi suất gần nhất.

Chuyên gia MBS cho rằng, lãi suất huy động hạ nhiệt sẽ có tác động đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng sớm hơn sự điều chỉnh của lãi suất cho vay, và VPBank cũng không đứng ngoài thời cuộc.

Do đó, chuyên gia chứng khoán kỳ vọng, mức NIM của VPBank trong nửa cuối năm 2023 sẽ có sự cải thiện đáng kể so với đầu năm. Qua đó NIM cả năm 2023 của ngân hàng được chuyên gia dự báo đạt 6,9%.

Tổng hạn mức tín dụng tại VPBank là 24,5%

Tính đến cuối quý 2/2023, tăng trưởng tín dụng của VPBank đạt 10,1%, tăng nhẹ 0,1% so với quý 1/2023 (tăng 4,9% so với cuối năm 2022). Trong đó, dư nợ cho nhóm khách hàng doanh nghiệp tăng trưởng 18,9% so với mức tăng chỉ 4,8% của nhóm khách hàng cá nhân do nhu cầu đi vay của nhóm này, đặc biệt là cho vay tiêu dùng bị suy giảm theo nhu cầu yếu đi của nền kinh tế.

Trong tháng 7/2023, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành nới thêm hạn mức tín dụng cho hầu hết các ngân hàng thương mại, đặc biệt là các ngân hàng có quy mô lớn nhằm kích cầu tín dụng cải thiện tăng trưởng GDP trong nửa cuối năm 2023. VPBank là một trong những ngân hàng được nới room tín dụng cao nhất lên tới 15,5%, đưa tổng hạn mức tín dụng cho cả năm 2023 lên 24,5%.

Theo quan sát của MBS, dư nợ của VPBank thường tăng mạnh trong nửa cuối năm khi nhu cầu tiêu dùng gia tăng mạnh. Cùng với các biện pháp kích thích tiêu dùng của Chính phủ như giảm thuế VAT từ 10% xuống 8%, chuyên gia MBS kỳ vọng VPBank có thể đạt được mức tăng trưởng như hạn mức được cấp trong năm 2023.

Chất lượng tài sản chưa thể phục hồi ngay trong nửa cuối 2023

Tại báo cáo kinh doanh bán niên của VPBank ghi nhận, tỷ lệ nợ xấu (NPL) và nợ nhóm 2 đạt mức 7,4% và 8,2% tại cuối quý 2/2023, tăng lần lượt 1,7% và 2,8% so với cuối năm 2022; tăng 2,2% và 4,3% so với quý liền trước.

Với tỷ lệ cho vay bán lẻ chiếm 55% tổng dư nợ (không bao gồm trái phiếu doanh nghiệp) trong đó hơn 15% đến từ cho vay tiêu dùng, nợ dưới chuẩn của VPBank sẽ bị tác động mạnh hơn so với toàn ngành khi dòng tiền trả nợ của nhóm khách hàng cá nhân bị ảnh hưởng.

Việc tỷ lệ nợ xấu tăng mạnh cũng khiến tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) tại ngân hàng này suy giảm đáng kể về mức 37,7% tại cuối quý 2/2023, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình toàn ngành (97,3%).

Trong 6 tháng đầu năm, VPBank sử dụng 12.846 tỷ đồng (khoảng 99,8% tổng chi phí trích lập trong kỳ) để xử lý nợ xấu khiến tỷ lệ bao phủ nợ xấu suy giảm. Điều này cho thấy rằng mặc dù nợ xấu gia tăng mạnh nhưng dư địa trích lập dự phòng của VPBank không còn nhiều khi kết quả kinh doanh trong 6 tháng qua tương đối kém khả quan.

Do đó, chuyên gia MBS cho rằng tỷ lệ nợ xấu cũng như nợ nhóm 2 của VPBank sẽ khó quay về mức của năm 2022 với dự báo rằng kết quả kinh doanh cả năm 2023 của VPB sẽ không đạt được như kế hoạch đề ra.

"Chúng tôi dự báo tỷ lệ nợ xấu và nợ nhóm 2 của VPBank sẽ đạt lần lượt là 6,8% và 9% tại cuối năm 2023 và sẽ giảm về mức 6% và 8% tại cuối năm 2024", chuyên gia MSB đánh giá.

Từ những phân tích trên, chuyên gia MBS dự báo, lợi nhuận trước thuế của VPBank trong năm 2023 giảm 3,4% so với cùng kỳ năm ngoái, tương ứng đạt 20.509 tỷ đồng (chỉ đạt 85,4% kế hoạch mà ngân hàng này đã đề ra là 24.000 tỷ đồng) dựa trên các giả định:

"Tăng trưởng tín dụng đạt 24,5% và NIM đạt 6,9% do chi phí vốn tăng mạnh hơn dự kiến; Tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ bao phủ nợ xấu đạt lần lượt 6,8% và 51,8%; Tỷ lệ dự phòng/tổng dư nợ đạt 5,1% với cơ sở giảm trích lập nửa cuối năm nhằm đảm bảo kế hoạch kinh doanh và chi phí trên thu nhập của ngân hàng cả năm đạt 24,5%, tương đương với năm 2022", báo cáo viết.