Bảng hiệu của McDonald tại Omsk, Nga. Ảnh: Reuters

Trong vòng 3 thập kỷ kể từ khi xuất hiện lần đầu tại Nga, McDonald’s đã trở thành một trong những chuỗi nhà hàng thành công nhất tại đây. Theo Reuters, công ty sở hữu tới 84% trong tổng số gần 850 nhà hàng tại Nga.

Tuy nhiên kể từ sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine hôm 24/2, McDonald’s đã trở thành một trong những thương hiệu toàn cầu rút khỏi Nga sớm nhất. Trong tháng 3, công ty đã tạm thời đóng cửa các nhà hàng của mình ở Nga, bao gồm cả địa điểm đầu tiên ở Quảng trường Pushkin – một biểu tượng cho việc hạ nhiệt Chiến tranh lạnh giữa Nga và Mỹ.

Theo đại diện của công ty, hãng sẽ bán tất cả các nhà hàng tại Nga cho ông Alexander Govor, người đang điều hành hoạt động nhượng quyền thương mại thông qua công ty GiD LLC. Kể từ năm 2015, ông Govor vẫn luôn là nhà điều hành được cấp phép và cũng chính là người đã giúp chuỗi thức ăn nhanh này mở rộng sang vùng Siberia xa xôi.

Khi được Reuters liên hệ, cả McDonald’s lẫn GiD đều từ chối tiết lộ các điều khoản tài chính của thỏa thuận. Tuy nhiên, chuỗi thức ăn nhanh quốc tế này cho biết mình sẽ phải trả khoản phí không dùng tiền mặt lên tới 1,4 tỷ USD sau khi bán. Ngoài ra, công ty cũng tiết lộ ông Govor sẽ tiếp tục giữ lại các nhân viên trong ít nhất 2 năm với các điều khoản tương đương. Đồng thời, ông cũng sẽ trả lương cho nhân viên tại 45 khu vực của Nga cho đến khi kết thúc thương vụ mua bán này.

Theo Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Nga Denis Manturov, thỏa thuận này đã diễn ra sau một quá trình đàm phán "lâu dài và khó khăn". Đồng thời, ông cũng cho biết chính phủ cam kết sẽ cung cấp cho ông Govor cùng công ty tất cả những hỗ trợ cần thiết để tái thiết lập lại hoạt động.

Trước đó, các hãng tin truyền thông Nga cũng đưa tin một trong những công ty nhượng quyền lớn nhất của McDonald's ở Nga là SPP cũng được coi như một khách hàng tiềm năng. Chủ sở hữu của nó là Kairat Boranbayev – nhà điều hành chuỗi cửa hàng nhượng quyền của McDonald ở Kazakhstan và Belarus. Khi được liên hệ, SPP đã không trả lời yêu cầu đưa ra bình luận của Reuters.

Ngoài McDonald’s, các thương hiệu khác của phương Tây bao gồm Imperial Brands và Shel cũng đã đồng ý bán tài sản ở Nga của mình hoặc chuyển giao cho các nhà quản lý địa phương.

Một nhà hàng của McDonald's tại St.Petersburg tại Nga. Ảnh: EPA

Lo ngại về sở hữu trí tuệ

Theo các luật sư ở Mỹ, triển vọng thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Nga của các công ty như McDonald là không cao. Theo các chuyên gia này, các động thái gần đây của Nga được coi như không tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của phương Tây, đặc biệt là một điều lệnh mới được chính phủ ban hành hồi tháng 3. Cụ thể, Nga cho phép người dân Nga được quyền miễn phí bản quyền đối với các bằng sáng chế từ những quốc gia “không thân thiện” như Mỹ, Vương quốc Anh và những quốc gia khác trong Liên minh châu Âu.

Ngay cuối tháng 3, tòa án nước này cũng đã bác bỏ một vụ kiện bản quyền nhân vật hoạt hình Peppa Pig của Anh với lý do quốc gia này có những hành động chống lại Nga. Do đó theo nhận định của ông Josh Gerben, luật sư về quyền sở hữu tại Công ty Luật Gerben, Washington, khả năng McDonald's có thể thực thi quyền sở hữu trí tuệ của mình tại Nga là gần như bằng 0.

Tuy nhiên ông Vladimir Biriulin, một đối tác có trụ sở tại Moscow tại công ty luật Gorodissky & Partners, các báo cáo rằng chính phủ Nga có thể thu giữ quyền sở hữu trí tuệ là "hoàn toàn sai sự thật". Đồng thời, ông cho biết McDonald's sẽ "không gặp khó khăn gì để thực thi các quyền của mình nếu điều đó là cần thiết".