Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina. Ảnh: Shutterstock

Từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hôm 24/2, Mỹ cùng các đồng minh phương Tây đã áp đặt hàng loạt các biện pháp trừng phạt toàn diện chưa từng có lên nền kinh tế và tài chính của Nga. Một trong các biện pháp được coi như hữu hiệu nhất chính là đóng băng gần một nửa lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Trung ương nước này.

Thêm vào đó, hồi đầu tháng 4, Bộ Tài chính Mỹ cũng đã ngăn thành công không cho Nga thanh toán khoản nợ trái phiếu chính phủ hơn 600 triệu USD trong các tài khoản ngân hàng Mỹ cho những trái chủ. Các lựa chọn được phía Mỹ đưa ra là Nga buộc phải rút cạn dự trữ bằng đồng USD hoặc vỡ nợ.

Để đối phó với biện pháp này, Bộ Tài chính Nga lần đầu tiên thanh toán nợ nước ngoài bằng đồng ruble. Cơ quan xếp hạng tài chính Moody ngay sau đó đã cảnh báo rằng các hành động thanh toán tương tự có thể được coi là vi phạm điều khoản hợp đồng và sẽ được coi là vỡ nợ nếu tình hình không thay đổi trước 4/5 – thời gian kết thúc quá trình gia hạn.

Tuy nhiên, theo hãng tin RT, trước cuộc họp Quốc hội Nga, bà Elvira Nabiullina nhấn mạnh rằng Nga có tất cả các nguồn lực và tài chính cần thiết để duy trì nền kinh tế trong điều kiện cấm vận và "không có mối đe dọa vỡ nợ nào”.

Điện Kremlin cũng đã nhiều lần bác bỏ tuyên bố vỡ nợ và khẳng định rằng Nga có đủ tiền và luôn sẵn sàng thực hiện các nghĩa vụ thanh toán của mình. Thay vào đó, Moscow cho rằng việc phương Tây chặn các khoản thanh toán nghĩa vụ tài chính với Nga mới chính là vỡ nợ.

Thẻ thanh toán quốc tế MIR do Ngân hàng Trung ương Nga phát hành. Ảnh: Moskva News Agency

Ở một diễn biến khác, Reuters hôm 21/4 cho biết Nga cũng đang có kế hoạch cho ra mắt đồng ruble kỹ thuật số có khả năng thực hiện thanh toán quốc tế vào năm tới. Đồng thời, ngân hàng trung ương nước này đang có ý định mở rộng số lượng các quốc gia chấp nhận thẻ ngân hàng quốc tế tương tự như Visa hay Mastercard do Nga phát hành – thẻ MIR. Đây sẽ là những phương pháp thay thế mà quốc gia này thực hiện để chấp hành nghĩa vụ thanh toán trong và ngoài nước, khi phương Tây đã cắt Nga khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.

Nếu mọi chuyện diễn ra theo đúng kế hoạch, bà Elvira Nabiullina cho biết các giao dịch bằng đồng ruble kỹ thuật số trong thế giới thực có thể chính thức khởi động vào năm tới. Tuy nhiên, Nga không phải quốc gia duy nhất trên thế giới phát triển đồng tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương kiểm soát. Các quốc gia như Bahamas và Trung Quốc đã cho ra mắt các đồng tiền số của riêng mình như một cách hiện đại hóa hệ thống tài chính, gia tăng tốc độ thanh toán và trên hết là giảm mức độ phụ thuộc.

Trong khi đó, các nước phương Tây cũng đang cố gắng tăng cường các lệnh trừng phạt để đóng mọi tuyến đường lách cấm vận của Nga. Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 21/4 đã tuyên bố cấm mọi tàu của Nga tại các cảng của Mỹ, trong khi đó sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới Binance thì thông báo đã hủy kích hoạt tài khoản của các công dân Nga và các công ty có trụ sở tại đó có số tiền hơn 10.900 USD.