Trong đó có thể kể đến vụ việc Bộ Thương mại Mỹ điều tra áp thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp với mặt đá thạch anh nhập khẩu từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ.
Kết quả, Trung Quốc là quốc gia đầu tiên bị áp thuế đối với mặt hàng này (từ 11/7/2019), mức thuế chống bán phá giá dao động khoảng từ 265,81% - 333,09%, mức thuế chống trợ cấp dao động trong khoảng từ 45,32% - 190,99% tùy từng doanh nghiệp Trung Quốc.
Sau đó, đến 22/6/2020, Bộ Thương mại Mỹ cũng chính thức áp thuế chống bán phá giá với sản phẩm mặt đá thạch anh từ Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ với mức thuế chống bán phá giá dao động trong khoảng từ 2,67% - 5,15% đối với các doanh nghiệp Ấn Độ, từ 0% - 5,17% đối với các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ.
Các biện pháp có hiệu lực trong vòng 5 năm kể từ ngày áp dụng.
Bộ Thương mại Mỹ tiếp tục điều tra chống lẫn tránh thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp với mặt đá thạch anh nhập khẩu từ Malaysia. Đến tháng 10/2022, Bộ thương mại Mỹ đã kết luận rằng các sản phẩm mặt đá thạch anh sản xuất tại Malaysia sử dụng nguyên liệu liệu là tấm đá thạch anh nhập khẩu từ Trung Quốc khi xuất khẩu sang Mỹ là hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp đang áp dụng với sản phẩm của Trung Quốc.
Do đó, sản phẩm mặt đá thạch anh sản xuất tại Malaysia sử dụng nguyên liệu là tấm đá thạch anh nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn được coi là sản phẩm của Trung Quốc và bị áp dụng thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp như mức thuế đang áp dụng với các doanh nghiệp Trung Quốc.
Để không bị áp thuế, các doanh nghiệp Malaysia khi xuất khẩu mặt đá thạch anh sang Mỹ phải tự xác nhận không sử dụng nguyên liệu là tấm đá thạch anh nhập khẩu từ Trung Quốc và lưu giữ chứng từ liên quan để chứng minh khi cần thiết. 9 doanh nghiệp Malaysia không trả lời và cung cấp thông tin theo yêu cầu của Bộ Thương mại Mỹ trong quá trình điều tra không được sử dụng cơ chế tự xác nhận này.
Ngoài ra, sau khi Mỹ áp dụng biện pháp chống bán phá giá/chống trợ cấp với mặt đá thạch anh nhập khẩu từ Trung Quốc, Cơ quan Hải quan và Biên giới Mỹ (CBP) đã tiến hành 10 vụ việc điều tra trốn thuế đối với các nhà nhập khẩu Mỹ với cáo buộc các nhà nhập khẩu này thực hiện hành vi trốn thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp mà Mỹ đang áp dụng với Trung Quốc.
Các hình thức trốn thuế chủ yếu bị điều tra gồm các hành vi cố ý của nhà nhập khẩu Mỹ khi nhập khẩu mặt đá thạch anh có xuất xứ Trung Quốc từ nước thứ ba, nhưng không khai báo, hoặc không nộp thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp; hoặc nhập khẩu mặt đá thạch anh dưới dạng là bộ phận của một sản phẩm khác (ví dụ như tủ gỗ), nhưng không khai báo hoặc không nộp thuế cho phần mặt đá thạch anh đó.
Một số vụ việc đã có kết luận xác định hành vi trốn thuế của nhà nhập khẩu Mỹ và các nhà nhập khẩu này sau đó đã phải chịu biện pháp xử lý của cơ quan chức năng Mỹ.
Trên cơ sở các thông tin nêu trên, Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm liên quan đến mặt đá thạch anh lưu ý tránh sử dụng sản phẩm mặt đá thạch anh hoặc tấm đá thạch anh nhập khẩu từ các thị trường đang bị Mỹ điều tra, áp thuế phòng vệ thương mại, đặc biệt là từ thị trường Trung Quốc, để làm nguyên liệu sản xuất sản phẩm liên quan.
Trong trường hợp có sử dụng mặt đá thạch anh hoặc tấm đá thạch anh nhập khẩu từ thị trường đang bị Mỹ điều tra, áp thuế phòng vệ thương mại (Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ) làm bộ phận hoặc cấu phần cho một sản phẩm khác, các doanh nghiệp cần lưu ý đối tác nhập khẩu Mỹ khai báo đầy đủ thông tin và nộp thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp đối với phần mặt đá thạch anh theo đúng quy định của Mỹ;
Các doanh nghiệp cũng cần lưu ý tăng cường hệ thống truy xuất nguồn gốc, đảm bảo khả năng chứng minh sản phẩm hoặc nguyên liệu sử dụng không thuộc phạm vi áp thuế của Mỹ;
Đối với các doanh nghiệp sản xuất mặt đá thạch anh và sản phẩm có bộ phận hoặc cấu phần là mặt đá thạch anh, cần chuẩn bị các công tác ứng phó cần thiết trong trường hợp xảy ra vụ việc điều tra phòng vệ thương mại với Việt Nam trong tương lai.
Các doanh nghiệp chủ động liên lạc, trao đổi và cập nhật thông tin với Cục Phòng vệ Thương mại để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
