Adar Poonawalla, 39 tuổi, con trai của tỷ phú giàu thứ 7 Ấn Độ Cyrus Poonawalla, đã đánh cược hàng trăm triệu USD vào cơ sở sản xuất vaccine để sản xuất ngay từ khi nó còn đang trong quá trình nghiên cứu. Số tiền khổng lồ này sẽ đổ sông đổ bể nếu nghiên cứu thất bại.

Nhưng Adar vẫn quyết mạo hiểm với mong muốn góp phần chấm dứt đại dịch từ năm 2020, cũng như phát triển doanh nghiệp gia đình. Ông hiện là giám đốc điều hành của Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới hiện nay.

Rủi ro của nhà sản xuất vaccine

Từ năm ngoái, khi đại dịch đang ở giai đoạn đầu tàn phá khắp thế giới trong bối cảnh các loại vaccine ngừa Covid-19 còn chưa được phê duyệt, doanh nghiệp của Adar đã chuẩn bị rốt ráo cho việc sản xuất quy mô lớn. Khi đó loại vaccine do Đại học Oxford và hãng dược AstraZeneca nghiêm cứu phát triển vẫn đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng.

Thời điểm này không ai có thể biết chắc chắn sẽ mất bao lâu để phát triển thành công được một loại vaccine hiệu quả với Covid-19, đại dịch chưa từng có trong lịch sử loài người.

Doanh nhân Adar chia sẻ với CNN về quyết định đầu tư mạo hiểm sớm với sản xuất vaccine: “Đó quả thực là một rủi ro có tính toán. Tôi thực sự không có sự lựa chọn nào khác vào thời điểm đó".

Đợt bùng phát dịch Covid-19 đầu năm 2021 khiến hệ thống y tế của Ấn Độ gặp nhiều khó khăn.

Bước đầu trong kế hoạch, Adar phải huy động được gần 1 tỷ USD để chuẩn bị sản xuất vaccine trước bối cảnh mạng sống của hàng trăm triệu người dễ bị tổn thương nhất trên hành tinh đang bị đe dọa.

Cũng trong thời điểm ấy Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII) cũng cam kết sẽ cung cấp vaccine cho các nước nghèo. Nếu “canh bạc vaccine” thành công, vị giám đốc sẽ cứu được vô số mạng sống và được ca ngợi như một anh hùng trong thời kỳ đại dịch hỗn loạn của thế giới. Không những vậy, gia đình vốn rất giàu có của Adar cũng sẽ trở nên giàu có hơn nữa khi thu lợi nhuận thu được từ các hợp đồng vaccine tiềm năng.

Cuối cùng việc vaccine của Đại học Oxford và hãng AstraZeneca được Cơ quan quản lý của Anh phê chuẩn vào tháng 12/2020 đã chứng minh tầm nhìn của Adar Poornawalla trước toàn thế giới khi mọi việc diễn ra đúng kế hoạch của nhà sản xuất. Cũng từ đó ông trở thành cái tên nổi tiếng khắp Ấn Độ.

Tuy nhiên, sau đó không lâu dư luận lại dậy sóng vì những tính toán sai của Adar trong việc phân phối hàng triệu liều vaccine vốn không hề đơn giản trong bối cảnh đại dịch. Từ đầu năm 2021, các đợt bùng phát Covid-19 ập đến Ấn Độ khiến Adar không thể đảm bảo cam kết nguồn cung vaccine cho các quốc gia như đã cam kết.

Hậu quả của sự chậm trễ vaccine trong bối cảnh hàng triệu sinh mạng bị đe dọa đã làm giảm uy tín của Adar trên thị trường dược. Nhưng điều này cũng là minh chứng cho thấy rõ tính rủi ro cao của các loại vaccine khi phụ thuộc quá nhiều vào chỉ một nhà sản xuất.

Từ người chăn ngựa đến nhà sản xuất vaccine

Từ trước đại dịch Covid-19, gia tộc Poonawalla đã khẳng định mình trên chặng đường trở thành một trong những nhà sản xuất vaccine quan trọng nhất trên thế giới. Trước đó, họ từng là những người chăn nuôi, lai tạo và đua ngựa thuần chủng từ những năm 1940. Sau đó gia tộc danh giá của Ấn Độ này đã chuyển hướng sang lĩnh vực dược và y tế, tài chính, bất động sản trong hơn 50 năm qua.

Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII) được thành lập cách đây 55 năm và cũng là cơ sở sản xuất 1,5 tỉ liều vaccine mỗi năm cho các loại bệnh sởi, rubella, uốn ván và nhiều bệnh khác. Không mấy nhà sản xuất trên thế giới có thể đạt tới quy mô cung cấp đa dạng vaccine như thế này. Viện cũng là nơi phân phối các loại vaccine chủ yếu cho các nước có thu nhập thấp, bao gồm cả Ấn Độ.

Cũng theo ước tính của SII, hơn 50% trẻ sơ sinh trên thế giới phụ thuộc vào vaccine được sản xuất tại đây.

Adar Poonawalla, CEO 39 tuổi ở Ấn Độ, cam kết sẽ sản xuất vaccine ngừa Covid-19 từ khi nó vẫn còn trong quá trình thử nghiệm lâm sàng.

Kể từ khi đảm nhận vị trí giám đốc điều hành SII vào năm 2011, Adar Poornawalla đã tập trung vào việc mở rộng ra thị trường quốc tế. Với nền tảng là con của vị tỷ phú giàu thứ 7 Ấn Độ Cyrus Poonawalla, người sở hữu khối tài sản trị giá hơn 16 tỉ USD theo thống kê của Bloomberg, Adar có đầy đủ điều kiện để vươn tầm kinh doanh toàn cầu.

Để chuẩn bị cho việc sản xuất vaccine AstraZeneca, Poonawalla cho biết ông đã chi 800 triệu USD để mua hóa chất, lọ thủy tinh và các nguyên liệu thô khác, cũng như tăng cường năng lực sản xuất tại nhà máy của mình ở thành phố Pune, miền Tây Ấn Độ.

Trong số này hơn 250 triệu USD đến từ quỹ riêng của công ty, 300 triệu USD khác đến từ Quỹ Bill & Melinda Gates mà SII đã hợp tác để cung cấp vaccine giá rẻ hoặc miễn phí cho các nước có thu nhập thấp. Các quốc gia khác cũng chi trả kinh phí khi đặt hàng vaccine sớm từ SII.

Tổng cộng, SII đã cam kết sản xuất tới 200 triệu liều vaccine cung cấp cho 92 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây cũng là một phần của thỏa thuận với Quỹ Gates và liên minh vaccine GAVI.

Giám đốc Adar nhấn mạnh mọi quá trình đầu tư chuẩn bị sản xuất này đều được thực hiện từ trước khi các cơ quan quản lý phê duyệt vaccine AstraZeneca. "Canh bạc đầu tư" này có nghĩa nếu các thử nghiệm đối với vaccine không thành công, SII sẽ rơi vào tình huống "sản xuất hàng loạt rồi sau đó sẽ chỉ để vứt bỏ chúng" và hàng tỷ USD đầu tư sẽ đổ bể.

Trên thực tế, ngoài vấn đề gián đoạn sản xuất và phân phối như cam kết do đại dịch bùng phát ở Ấn Độ, canh bạc đầu tư sản xuất vaccine AstraZeneca của Ada đã thành công. Trong tháng 10, Ấn Độ đã sử dụng 1 tỷ liều vaccine để tiêm chủng cho toàn dân trong đó 90% số này đến từ SII.

Viện SII cũng đang mở rộng quan hệ với đối tác nước ngoài khi ký thoả thuận sản xuất vaccine với công ty công nghệ sinh Nonavax của Mỹ vốn đang trong quá trình chờ phê duyệt, tương tự như cách đầu tư sản xuất sớm như đã làm với vaccine AstraZeneca trước đây. Bên cạnh đó, SII cũng hợp tác với Quỹ đầu tư của Nga để sản xuất vaccine Sputnik ngừa Covid-19.

Mặc dù Ada Poornawalla, vị giám đốc 39 tuổi từng tốt nghiệp ngành nghiên cứu kinh doanh tại Đại học Westminster London (Anh), vẫn chưa đạt được mục tiêu về sản xuất vaccine do nhiều nguyên nhân, nhưng ông vẫn còn cơ hội để SII đi đúng hướng, góp phần chấm dứt tình trạng bất bình đẳng vaccine trên thế giới hiện nay bằng cách đa dạng hóa sản phẩm và cơ sở sản xuất của mình.