Chính thức hiệu lực nhập khẩu ô tô dưới 16 chỗ tại cảng 6 cảng biển từ hôm nay - Ảnh: minh họa

Từ 24/1, Việt Nam nhập khẩu ô tô chở người dưới 16 chỗ chỉ được thực hiện tại 6 cửa khẩu cảng biển. Bao gồm cửa khẩu Cái Lân (Quảng Ninh), Nghi Sơn (Thanh Hóa), Hải Phòng, Đà Nẵng, TP HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu.

Lý giải về quy định này, do ô tô dưới 16 chỗ là mặt hàng đặc thù, vận chuyển bằng tàu chuyên dụng nên công tác xếp dỡ và thông quan cần bố trí kho bãi, cảng biển phù hợp. Quy định này nhằm đáp ứng yêu cầu về kiểm hóa, thống kê xuất nhập khẩu cũng như thuận tiện cho dịch vụ logistics của nhà nhập khẩu.

Mặt khác, nhập khẩu ô tô ngoại trước đây luôn là 'thủ phạm' gây ra tình trạng nhập siêu cao của nước ta. Việc quy định nhập khẩu tại một số cửa khẩu cảng biển từ năm 2019 cũng nhằm duy trì chính sách kiểm soát nhập khẩu ô tô. Từ nhập khẩu hơn 139,000 chiếc vào năm 2019 xuống còn khoảng 105.000 chiếc vào năm 2020, giá trị ước đạt giảm từ 3,1 tỷ USD năm 2019 xuống còn 2,3 tỷ USD vào năm 2020.

Với Thông tư mới, các chuyên gia cho rằng sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong quá trình nghiên cứu, phát triển sản phẩm. Đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối ô tô có nhu cầu triển lãm, giới thiệu sản phẩm.

Trước đó, trong tháng 12/2021 Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 21/2021/TT-BCT quy định nhập khẩu ô tô chở người dưới 16 chỗ ngồi qua các cửa khẩu. So với thông tư 06/2019/TT-BCT hiện hành trước đó, thông tư này bổ sung thêm cửa khẩu cảng biển Nghi Sơn (Thanh Hóa) vào nhóm các cửa khẩu được nhập khẩu ô tô.

Theo Bộ Công Thương, thông tư này không áp dụng đối với các trường hợp nhập khẩu, tạm nhập tái xuất của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ thực hiện theo quy định riêng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời còn bao gồm nhập khẩu phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh theo kế hoạch do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nhập khẩu phục vụ các mục đích cá biệt theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Tạm nhập khẩu để trưng bày tại hội chợ, triển lãm và sau đó tái xuất khẩu; nhập khẩu để nghiên cứu khoa học, thử nghiệm. Quá cảnh với các nước có chung đường biên giới và kinh doanh chuyển khẩu.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, xe ô tô nhập khẩu vào Việt Nam phải được kiểm tra chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định. Hồ sơ, thủ tục đăng ký kiểm tra được tiếp nhận và trả kết quả chứng nhận qua Cổng thông tin một cửa quốc gia và liên thông với cơ quan Hải quan. Địa điểm kiểm tra thực tế phương tiện được đơn vị đăng kiểm thống nhất theo đề nghị của đơn vị, cá nhân nhập khẩu phương tiện.

Năm 2021, Việt Nam nhập khẩu ô tô nguyên chiếc các loại đạt 160.035 chiếc, ước đạt 3,6 tỷ USD, tăng 55,7% so với cùng kỳ.

Riêng tháng 12, số lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu đạt 15.196 chiếc, ước đạt 433 triệu USD. Trong đó, ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống đạt hơn 8.536 chiếc, ước đạt 190 triệu USD; ô tô trên 9 chỗ đạt 82 chiếc, ước đạt 1,7 tỷ USD; ô tô vận tải trong tháng 12 đạt 3.995 chiếc, ước đạt 123 triệu USD; ô tô chuyên dụng đạt 2.583 chiếc, ước đạt 117 triệu USD. Ba thị trường nhập khẩu chính vẫn là Thái Lan, Trung Quốc và Indonesia.