Hóa giải các thách thức để tận dụng tối đa tiềm năng của ĐBSCL

ĐBSCL QUY HOẠCH
21:45 - 06/09/2022
Công tác quản lý nguồn nước trong đó có vấn đề cải thiện chất lượng tài nguyên nước có ý nghĩa sống còn đối với ĐBSCL.
Công tác quản lý nguồn nước trong đó có vấn đề cải thiện chất lượng tài nguyên nước có ý nghĩa sống còn đối với ĐBSCL.
0:00 / 0:00
0:00
ĐBSCL mỗi năm có 600.000 tấn lúa chịu tác động tiêu cực và 7 triệu người bị thiệt hại về sinh kế do các thách thức về nguồn nước và biến đổi khí hậu, đặt ra yêu cầu phải chuyển đổi sản xuất để hóa giải các thách thức này và phát triển bền vững.

Nhiều cơ hội và thách thức đan xen

Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 12% diện tích và 19% dân số của cả nước với nhiều lợi thế về phát triển nông nghiệp. Hiện tại Vùng là trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam, đóng góp vào 32% GDP toàn ngành nông nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và xuất khẩu nông sản.

Năng lực sản xuất toàn Vùng chiếm 50% sản lượng lúa, 65% sản lượng nuôi trồng thủy sản và 70% sản lượng các loại trái cây, đóng góp đến 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% sản lượng cá xuất khẩu của Việt Nam. Đây còn là nơi cung cấp nhiều nguyên liệu đầu vào phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế dịch vụ khu vực phía Nam và của cả nước.

Tuy nhiên, tại cuộc đối thoại bàn tròn “Hợp lực để chuyển đổi bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long”, ngày 6/9, TS. Nguyễn Anh Đức, Viện Khoa học tài nguyên nước, (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã chỉ ra rằng, khu vực này lại đang phải đứng trước những thách thức do biến đổi khí hậu, đe dọa sự phát triển bền vững.

Theo đó, Đồng bằng sông Cửu Long có diện tích 3,94 triệu hecta, chiếm 5% diện tích lưu vực sông Mê Công, nhưng hằng năm nơi đây có diện tích bị ngập mặn rộng 1,2 – 1,9 triệu ha kéo dài trong 3 - 5 tháng. Trong khi đó, diện tích xâm nhập mặn cũng chiếm từ 1,4 – 1,6 triệu ha, kéo dài trong thời gian từ 1 - 3 tháng mỗi năm.

Toàn cảnh tọa đàm.

Toàn cảnh tọa đàm.

Nghiên cứu của Việt Nam về tác động của thủy điện trên dòng chính sông Mê Công (2013 – 2015) tới Đồng bằng sông Cửu Long cũng cho thấy, Vùng bị ảnh hưởng tiêu cực đến 600.000 tấn lúa/năm, giảm 40% đa dạng sinh học và 7 triệu người dân bị thiệt hại về sinh kế. Kết quả này cũng tương tự với một nghiên cứu của Ủy hội sông Mê Công quốc tế cũng thực hiện trong giai đoạn 2013 – 2017.

“Trong khi đó, tổng nhu cầu sử dụng nước của cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long là rất lớn, lên đến 40,8 tỷ m3 (số liệu thống kê năm 2020), nhu cầu nước cho sản xuất lúa là lớn nhất, khoảng 70%. Cần nhanh chóng có giải pháp khắc phục để đảm bảo an ninh lương thực”, TS. Nguyễn Anh Đức nhấn mạnh.

Cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững

Tại buổi đối thoại, Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam Kees Van Baar nhắc lại Quy hoạch tích hợp vùng ĐBSCL giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 mới được công bố hồi tháng 6/2022. Đây là kế hoạch dài hơi, yêu cầu một hướng tiếp cận mang tính tích hợp, liên ngành nhằm hỗ trợ, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp giá trị cao và bền vững.

“Thông qua việc phát triển các trung tâm kinh doanh nông nghiệp, trung tâm chế biến cũng như cải thiện hạ tầng giao thông và logistics, hướng tiếp cận này sẽ giúp Việt Nam có thể ‘mở khóa’, tận dụng được tiềm năng tối đa của vùng đồng bằng sông Cửu Long".

Đại sứ Vương Quốc Hà Lan tại Việt Nam Kees Van Baar

Ông Kees van Baar khẳng định, Chính phủ Hà Lan vẫn duy trì những cam kết mạnh mẽ trong việc hợp tác với Chính phủ Việt Nam, cùng với sự tham gia của khu vực tư nhân, các tổ chức khoa học, tạo điều kiện cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long có một tương lai vững mạnh về mặt kinh tế và về mặt sinh thái.

Trong đó, hai bên sẽ hợp tác chặt chẽ để phát triển nông nghiệp bền vững, phát triển giao thông, logistics cũng như các trung tâm kinh doanh nông nghiệp. Đặc biệt là công tác quản lý nguồn nước trong đó có vấn đề cải thiện chất lượng tài nguyên nước

“Để làm được việc này, cùng với Quy hoạch tổng thể đồng bằng sông Cửu Long, những quy hoạch tích hợp sẽ là cơ sở nền tảng vững chắc để khuyến khích hơn nữa sự tham gia của khối tư nhân cũng như sự hợp tác công - tư, hợp lực để chuyển đổi nông nghiệp bền vững của vùng”, Đại sứ Vương Quốc Hà Lan khuyến nghị.

Đứng trước các thách thức của Đồng bằng sông Cửu Long như trên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) Trần Thanh Nam cho biết, Bộ NN&PTNT đã thống nhất quan điểm chỉ đạo, cùng với các địa phương, các đối tác phát triển tập trung triển khai đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững cho Vùng.

“Quá trình này sẽ được thực hiện theo hướng phát triển nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao, phát triển các sản phẩm chủ lực (lúa gạo, trái cây, thủy sản có giá trị kinh tế và giá trị dinh dưỡng cao) kết hợp với dịch vụ, du lịch sinh thái, công nghiệp chế biến trên nguyên tắc sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn tài nguyên, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả trong liên kết vùng”, Thứ trưởng Nam nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam

“Xây dựng nền nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái theo hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, đảm bảo giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất nông nghiệp như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 là một trong các giải pháp quan trọng sẽ được triển khai thời gian tới”.

Ngoài ra, để nhanh chóng tận dụng những lợi thế đang có, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nêu rõ yêu cầu phát triển các trung tâm logistics, trung tâm liên kết sản xuất, chế biến, dịch vụ tiêu thụ nông sản của cả Vùng và cả nước.

Đó là các Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long đặt tại Cần Thơ; Trung tâm liên kết về thủy sản nước ngọt, trái cây, lúa gạo vùng sinh thái nước ngọt tại An Giang, Đồng Tháp; Trung tâm liên kết về thủy sản khu vực ven biển ở Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng và Trung tâm liên kết về trái cây, rau màu ở Tiền Giang, Bến Tre.

Bộ NN&PTNT cũng đặt mục tiêu đưa Đồng bằng sông Cửu Long thành nơi chuyển giao, cung ứng máy, thiết bị, tập trung phát triển các ý tưởng, thiết kế, sáng tạo khởi nghiệp về cơ khí, công nghệ cơ giới hóa và cung ứng dịch vụ cơ giới hóa cho nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp.

Tin liên quan

Đọc tiếp

Vinhomes Royal Island khuynh đảo thị trường

Vinhomes Royal Island khuynh đảo thị trường

Với việc ra mắt chính thức siêu phẩm Thành phố đảo Hoàng gia trên “chợ trực tuyến” Vinhomes Market, Vinhomes mở ra một hướng đi mới cho thị trường bất động sản, đặc biệt là trong bối cảnh giao dịch trực tuyến đang là xu hướng chủ đạo với mọi lĩnh vực.