Mỹ phản ứng khi Nga triển khai vũ khí hạt nhân tại Belarus

“Đây là một ví dụ nữa cho thấy Nga đang đưa ra những lựa chọn vô trách nhiệm và khiêu khích. Chúng tôi vẫn cam kết phòng thủ tập thể liên minh NATO”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói trong cuộc họp báo ngày 25/5, theo Fox News.

Bà Jean-Pierre cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden “sẽ tiếp tục theo dõi tình hình”. “Chúng tôi hiện chưa thấy bất kỳ lý do nào để điều chỉnh tư thế hạt nhân của mình”, bà tuyên bố, đồng thời nói thêm rằng không có dấu hiệu nào cho thấy Nga chuẩn bị sử dụng vũ khí hạt nhân.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cũng đưa ra chỉ trích tương tự đối với kế hoạch của Moscow tại Belarus, đồng thời nói rằng Washington không có ý định thay đổi quan điểm của mình về vũ khí hạt nhân chiến lược hoặc nhận thấy các động thái sử dụng vũ khí hạt nhân từ Nga.

Tuyên bố của Mỹ được đưa ra sau khi truyền thông đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu và người đồng cấp Belarus Viktor Khrenin ngày 25/5 đã ký thỏa thuận về việc cho phép triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Moscow trên lãnh thổ Belarus.

Ông Shoigu khẳng định: "Toàn bộ các biện pháp phù hợp với các cam kết quốc tế hiện có và không vi phạm Hiệp ước về Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Việc kiểm soát và quyết định sử dụng vũ khí sẽ vẫn là đặc quyền của Nga".

Thỏa thuận giữa hai nước bao gồm "thủ tục lưu giữ vũ khí hạt nhân phi chiến lược của Nga trong một cơ sở lưu trữ đặc biệt trên lãnh thổ Belarus”. Nga sẽ bàn giao hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander-M có khả năng mang đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân và một số máy bay chiến đấu Su-25 đã được chuyển đổi để có thể sử dụng vũ khí hạt nhân cho lực lượng vũ trang Belarus.

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko hôm 24/5 tiết lộ: "Việc chuyển giao vũ khí hạt nhân đã bắt đầu. Tôi sẽ không đề cập đến con số hay địa điểm. Chúng tôi đã đồng ý về việc triển khai vũ khí hạt nhân, về địa điểm, số lượng và loại đầu đạn. Quyết định đã được đưa ra. Tổng thống Nga là người đưa ra quyết định",

Khi được hỏi liệu các vũ khí này đã ở Belarus chưa, ông nói: "Có thể. Khi về nước, tôi sẽ kiểm tra".

Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 25/3 thông báo, Moscow sẽ hoàn thành việc xây dựng cơ sở vũ khí hạt nhân chiến thuật của nước này tại Belarus sớm nhất là vào đầu tháng 7 năm nay, đồng thời chuyển giao cho Minsk hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander. Ông Putin cho rằng việc Nga triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật tại Belarus cũng tương tự như những gì Mỹ đã làm trong thời gian qua trên lãnh thổ các quốc gia đồng minh.

Bộ Ngoại giao Belarus sau đó đã giải thích rằng Minsk đã quyết định tiếp nhận vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sau nhiều năm chịu áp lực từ Mỹ và các nước đồng minh phương Tây.

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko từng nhiều lần đề cập đến các mối đe dọa đối với Belarus từ vũ khí hạt nhân do Mỹ triển khai tại các nước Liên minh châu Âu (EU). Hồi tháng 10/2022, ông Lukashenko đã lưu ý đến các cuộc đàm phán "chia sẻ hạt nhân" giữa Washington và Warsaw, cảnh báo rằng vũ khí hạt nhân có thể được đặt ở Ba Lan, nước có chung biên giới với Belarus.

Hiện tại, vũ khí hạt nhân của Mỹ được triển khai ở Bỉ, Đức, Italy, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Năm 2021, Nga kêu gọi thu hồi vũ khí như một phần trong các đề xuất an ninh, nhưng Mỹ và NATO từ chối.